Over Rens Pieterse
Mr. L.J.A. Pieterse is verbonden aan de Universiteit Leiden en de Vrije Universiteit Amsterdam.
Rens Pieterse
Mr. L.J.A. Pieterse is verbonden aan de Universiteit Leiden en de Vrije Universiteit Amsterdam.
Meer over de auteurs
Rens Pieterse,
R. van Scharrenburg
Springende punten - Van Amersfoort-bundel
OPstellen aangeboden aan mr. P.J. van Amersfoort
Gebonden Nederlands 2017 9789013145755Vandaag voor 23:00 uur besteld, morgen in huis
Samenvatting
Paul van Amersfoort ontving dit liber amicorum ter gelegenheid van het einde van zijn loopbaan van ruim 40 jaar in het belastingrecht. De bijdragen aan de bundel cirkelen vrijwel allemaal om de thema’s die hem na aan het hart liggen, bijvoorbeeld op het gebied van het formele belastingrecht en het materiële belastingrecht.
Springende punten is aangeboden aan Paul van Amersfoort. De bijdragen aan de bundel lopen uiteen, maar cirkelen vrijwel allemaal om de thema’s die hem op een of andere wijze na aan het hart liggen. Zo bevat de bundel verscheidene opstellen over het formele belastingrecht. Het materiële belastingrecht mag, naast tal van andere thema's, eveneens op aandacht rekenen.
De bundel bevat verscheidene opstellen over het formele belastingrecht. Andere bijdragen gaan bijvoorbeeld over de medewerking van de burgerij aan het opleggen van aanslagen, de invloed van Blockchaintechnologie op - onder meer - het ordentelijke verloop van de belastingheffing, de geheimhoudingsplicht bij een derdenonderzoek, en navordering van de weinig of ten onrechte niet geheven belasting.
Verder gaan auteurs in op (de toepassingsvoorwaarden van) fraus legis, een populair onderwerp, en de inbedding van dit leerstuk in het bredere perspectief van de maatschappelijke opvattingen over het ontgaan van belasting. In verschillende bijdragen draait het om het optreden van de inspecteur. Zijn ‘acteren’ zal bij voorkeur magistratelijk, althans ten minste rechtsstatelijk moeten zijn, maar uitgesloten is niet dat in zijn naam ook wel eens onrecht wordt bedreven.
Enkele bijdragen handelen over belastingrechtspraak, de beginselen, zoals de goede procesorde, en regels die in dit domein figureren of gaan over de rol van de belastingrechter. De bundel bevat ook bijdragen die over de (institutionele) vormgeving van de belastingrechtspraak gaan. Dat ook het onderwerp rechtsvinding niet onbelicht is gebleven, zal niet verbazen, gelet op zijn belangstelling voor dit thema. De bundel bevat bovendien een bijdrage die de wetgever in overweging geeft de wet te wijzigen.
Specificaties
ISBN13:9789013145755
Taal:Nederlands
Bindwijze:gebonden
Aantal pagina's:392
Uitgever:Wolters Kluwer
Druk:1
Verschijningsdatum:6-10-2017
Hoofdrubriek:Juridisch
ISSN:
Lezersrecensies
Wees de eerste die een lezersrecensie schrijft!
Inhoudsopgave
Voorwoord / V
PROF. DR. MR. P.G.H. ALBERT
Het ‘Credit Suisse-arrest’ formeelrechtelijk beschouwd / 1
1. Inleiding / 1
2. Beschrijving van de belastingontwijkingscasus / 1
3. Nieuw feit / 4
4. Kwade trouw / 4
5. ‘Manadatory disclosure’ / 6
6. Pleitbaar standpunt / 8
MR. C.B. BAVINCK
Verkorting van de fiscale procedure / 13
1. Inleiding / 13
2. Invoering tweede feitelijke instantie / 13
3. Afweging bezwaren van een tweede feitelijke instantie tegen de voordelen / 14
4. Beperking hoger beroep / 16
5. Eén gerechtshof / 17
6. Douanezaken / 19
7. Afsluiting / 19
MR. J. DE BLIECK EN MR. L.A. DE BLIECK
Blockchains, Douane en Belastingdienst / 21
1. Inleiding / 21
2. Blockchain, algemene opmerkingen / 22
3. Blockchain en de werking in de praktijk / 24
4. Het gebruik van Blockchain en de internationale handelsketen / 24
5. Het gebruik van Blockchain en de BTW / 27
6. Slotwoord / 31
DR. W.J. BLOKLAND EN MR. E.M. VAN KASTEREN
Het ene pensioen is het andere niet / 33
1. Inleiding / 33
2. De pensioenpot als beleggingsfonds / 33
3. Rechtvaardiging ongelijke behandeling uitbesteed pensioenbeheer / 35
4. De pensioenpremie / 36
5. Tot besluit / 38
PROF. DR. J.P. BOER EN PROF. DR. S.C.W. DOUMA
Het inzagerecht en de gevolgen van niet-magistratelijk handelen / 41
1. Inleiding / 41
2. Het recht op inzage in de op de zaak betrekking hebbende stukken / 43
2.1. Het inzagerecht als onderdeel van het nationale procesrecht / 43
2.2. Het inzagerecht als onderdeel van het Unierechtelijke verdedigingsbeginsel / 43
2.3. Op de zaak betrekking hebbende stukken / 44
2.4. Weigeringsgronden / 45
2.5. Gevolgen van het niet-verstrekken / 47
3. De spanning tussen het verdedigingsbeginsel en art. 8:31 Awb nader besproken / 49
3.1. Toepassingsbereik van het verdedigingsbeginsel / 49
3.2. De Hoge Raad over het recht op een eerlijk proces / 50
3.3. Het verdedigingsbeginsel en het recht op een eerlijk proces / 50
4. Aanbevelingen / 51
5. Conclusie / 52
PROF. MR. G.J.M.E. DE BONT
Regels omtrent het boeterapport en nieuwe bewijzen door de inspecteur / 53
1. Inleiding / 53
2. Wettelijke regels de consequenties daarvan / 54
3. De grote kamer over het boeterapport / 55
4. Boeterapport als uitgangspunt juist? / 58
5. Tweede ronde voor Belastingdienst na boeterapport? / 60
6. Conclusie / 62
MR. T.C. BORMAN
De invoering van het fiscaal hoger beroep in de West / 63
1. Woord vooraf / 63
2. Het hoger beroep en cassatie voor fiscale zaken in de West / 64
3. Concordantie en eenvormigheid / 66
4. De Belastingwet BES: divergentie tussen de Caribische landen en de BES / 68
5. De voorbereiding van de wetgeving voor het hoger beroep / 70
6. Inhoud en relevante verschillen / 73
7. Slot / 76
DR. G.F. BOULOGNE
De altviolist uit het AEX-team / 79
PROF. DR. R.P.C.W.M. BRANDSMA
De laagrenderende spaarrekening en het risico op de intrabox 3 ‘hoppende’ burger / 81
1. Inleiding / 81
2. Nieuwe systematiek box 3 / 82
3. Alternatieve box 3 / 83
4. Rechtsbescherming / 84
5. Slot / 87
MR. J.A.R. VAN EIJSDEN
Grensgangers / 89
1. Inleiding / 89
2. De beroepshouding van de inspecteur / 90
2.1. De dienende overheid / 90
2.2. De inspecteur is er niet om de schatkist te vullen / 91
2.3. Concretisering van de beroepshouding van de inspecteur / 91
2.3.1. Een inspecteur dient zich magistratelijk en onpartijdig op te stellen / 92
2.3.2. Een inspecteur dient cliëntgericht te zijn / 92
2.3.3. Een inspecteur dient in de wetstoepassing redelijkheid en billijkheid te betrachten / 93
3. Fiscale grensverkenning door inspecteurs / 94
4. Waarom fiscale grensverkenning door inspecteurs niet door de beugel kan / 96
5. Hoe fiscale grensverkenning door inspecteurs te voorkomen? / 98
6. Conclusie / 99
MR. J.H. ELINK SCHUURMAN MRE
Het begrip ‘zakelijke overwegingen’ en de delegatiebevoegdheid van art. 15 lid 1 onderdeel h Wet BRV / 101
1. Wettelijk kader / 102
2. Begrenzing van de delegatiebevoegdheid op basis van de wetsgeschiedenis / 103
2.1. Verschil in reikwijdte / 103
2.2. Interne reorganisatie / 104
2.3. Fusie / 105
2.4. Splitsing / 106
3. Heeft de besluitgever de grenzen van de delegatiebevoegdheid overschreden? / 107
3.1. Splitsing (art. 5c Uitvoeringsbesluit) / 107
3.2. Fusie (art. 5bis Uitvoeringsbesluit) / 107
4. Jurisprudentie / 109
5. Conclusie / 112
MR. S.E. FABER
De veranderde wereld van de belastingadviseur en de belastinginspecteur / 113
1. De belastingadviseur toen en nu / 113
2. De inspecteur toen en nu / 114
3. Het uitbesteden van controletaken door de Belastingdienst / 115
4. De adviseur als externe controlepost van de fiscus / 116
5. Van inspecteur oude stijl naar procesmanager / 116
6. De wereld na BEPS / 117
7. Mijn samenwerking met Paul / 119
PROF. MR. DR. J.L.M. GRIBNAU
Tax Governance en CSR: waar een wil is, is een weg / 121
1. Inleiding / 121
2. De wet: opgedrongen of afgedwongen? / 123
2.1. Lobby’s creëren ongelijk fiscaal speelveld / 123
2.2. Terzijde: macht helpt bij wetstoepassing / 124
3. Corporate governance / 126
3.1. Verenigde Staten / 126
3.2. Verenigd Koninkrijk / 128
3.3. Nederland / 130
4. Corporate Social Responsibility / 132
4.1. Boven op de wet: ethische plichten / 132
4.2. Vrijwillig, met een duwtje in de rug / 134
5. CSR en tax planning / 135
6. Conclusie / 137
A.F. GUNN MA LLM
Picknicken met de oppositie / 139
PROF. MR. R.H. HAPPÉ
Belastingrechter, belastingontwijking en maatschappelijke opvattingen / 143
1. Inleiding / 143
2. Fraus legis als ultimum remedium / 144
3. Paul Scholten over fraus legis / 145
4. Rechtens aanvaardbaar is niet gelijk aan moreel aanvaardbaar / 146
5. Agressieve tax planning en fair share sluiten elkaar uit / 147
6. Morele opvattingen en fraus legis / 148
7. Morele opvattingen en wetsinterpretatie / 150
8. De Hoge Raad trekt inderdaad de teugels aan / 151
9. Conclusie / 152
MR. F.R. HERREVELD
Nederland heeft een Constitutioneel Hof (nodig) / 155
1. Inleiding / 155
2. Het Constitutioneel Hof van Sint Maarten / 156
3. Nederland kent geen rechterlijke grondwetstoetsing / 157
4. Initiatiefvoorstel Halsema grondwetstoetsing / 159
5. Welke instantie wordt het Nederlandse Constitutionele Hof / 161
MR. P.G.M. JANSEN
Geheimhoudingsplicht bij een derdenonderzoek / 163
1. Geldt de geheimhoudingsplicht ook voor de administratieplichtige? / 164
2. Geldt de geheimhoudingsplicht ook jegens de belastingplichtige derde? / 166
3. Wat moet geheim blijven? / 167
4. Invloed van art. 2:5 Awb? / 168
5. Conclusies / 170
MR. L.F. VAN KALMTHOUT
De onzakelijke lening, rechtsvorming door de rechter / 171
1. Inleiding / 171
2. Rechtspraak van vóór BNB 2008/191 / 172
3. Het arrest BNB 2008/191 / 174
4. Het arrest BNB 2012/37 / 174
5. Andere belastingmiddelen / 175
MR. R.W.J. KERCKHOFFS
Verdediging tegen vierde tranche boete / 177
1. Inleiding / 177
2. Potentieel tegengestelde belangen / 178
3. Toestemmingsprocedure / 180
4. Inzage in adviezen / 183
5. Afsluiting / 185
MR. R.J. KOOPMAN
De navorderingsbevoegdheid herzien / 187
1. Inleiding / 187
2. Weinig nieuws over het nieuwe feit / 187
3. Een verkeerd uitgangspunt / 188
4. Een zijspoor: Het Bestimmtheidsgebot / 188
5. Onvoorspelbare uitkomsten / 190
6. Niet goed voor compliant gedrag / 190
7. Naheffing zonder nieuw feit / 191
8. Terugvordering van uitkeringen / 192
9. Slot / 193
PROF. DR. A.O. LUBBERS EN MR. DRS. CHR.TH.P.M. ZANDHUIS
De motiveringsplicht van de inspecteur / 195
1. Inleiding / 195
2. De motiveringsplicht als rechtsnorm en behoorlijkheidsnorm / 196
3. Het belang van een goede motivering / 197
4. Aan welke eisen moet een goede motivering voldoen? / 199
5. Welke gevolgen kunnen worden verbonden aan een gebrekkige motivering? / 202
6. Tot slot / 205
DR. MR. C. MAAS
Fraus legis en de rechtsvormende taak van de rechter / 207
1. Inleiding / 207
2. Feiten en recht, conversie en transpositie / 207
3. Lijnen in de rechtspraak / 211
3.1. Jurisprudentie over winstdrainage en de invoering van art. 10a Wet Vpb 1969 / 211
3.2. Geldleningen en lijfrenteverplichtingen / 212
3.3. Vorming en afboeking van herinvesteringsreserves rondom belangenwijzigingen / 213
3.4. Handel in winstvennootschappen / 214
4. Houvast bij de rechtsvorming: actuele politieke voorkeuren / 216
5. Conclusie / 221
PROF. MR. O.C.R. MARRES
De toekomst van fraus legis in de vennootschapsbelasting / 223
1. Inleiding / 223
2. De anti-ontgaansrichtlijn / 223
3. De GAAR / 224
4. De implementatie van de GAAR: kan Nederland volstaan met het leerstuk fraus legis? / 225
5. Vergelijking tussen de GAAR en het leerstuk fraus legis / 227
5.1. Samenstel (rechts)handelingen versus (reeks van) constructies(s) / 227
5.2. Motiefvereiste: doorslaggevend motief versus (één van de) hoofddoelen(en) / 228
5.3. Motiefvereisten en de verschillendewegenleer / 229
5.4. Normvereiste / 230
5.5. Kunstmatigheid / 230
5.6. Gevolg / 231
5.7. Conclusie / 232
6. De keuze tussen implementatie door fraus legis of door een wettelijke bepaling / 232
7. Slot / 233
MR. I. OBBINK-REIJNGOUD EN MR. DR. F.G.F. PETERS
De devolutieve werking van het hoger beroep / 235
1. Inleiding / 235
2. De devolutieve werking van het hoger beroep in het civiele recht / 235
3. De devolutieve werking van het hoger beroep in het (fiscale) bestuursrecht / 239
3.1. Het algemene bestuursprocesrecht / 240
3.2. Het fiscale bestuursprocesrecht / 242
3.2.1. Zuivere Brummenleer / 242
3.2.2. Onzuivere Brummenleer / 245
3.3. Is convergentie in de bestuursrechtspraak wenselijk? / 247
4. Samenvatting en conclusie / 249
MR. E.A.G. VAN DER OUDERAA
Staatssteun en de rol van de Nederlandse belastingrechter / 251
1. Inleiding / 251
2. De van toepassing zijnde norm / 253
3. De rol van de Nederlandse belastingrechter bij de toepassing van art. 108 VWEU / 255
3.1. Toepassing van de meldings- en opschortingsbepaling / 256
3.2. Ambtshalve toepassing / 258
3.3. Het door de belastingrechter aan een schending van art. 108 lid 3 VWEU te verbinden gevolg / 260
4. Terugvordering van staatssteun / 261
4.1. Unierechtelijk kader / 261
4.2. Het wetsvoorstel Wet terugvordering staatssteun (hierna: het Wetsvoorstel) / 263
4.3. Rechtsbescherming / 265
5. Tot besluit / 266
MR. S.R. PANCHAM
ATAD 2 en enkele aspecten van tax residency mismatches / 267
1. Inleiding / 267
2. BEPS / 268
3. De regeling in ATAD 2 / 268
4. Twee EU-lidstaten zonder onderling belastingverdrag / 269
5. Twee EU-lidstaten met een onderling belastingverdrag / 270
6. Conclusies / 271
DR. E.B. PECHLER
Medewerking van de burgerij aan de aanslagregeling. Opmerkingen over de zetterscolleges en andere commissies / 273
1. Het voorwerp van onderzoek / 273
2. De colleges van zetters in de 19e eeuw / 274
2.1. Argumenten voor medewerking van de burgerij / 274
2.2. Instelling van de colleges van zetters / 274
2.3. Werkzaamheden voor het patent en het personeel / 275
2.4. Het gewicht van de argumenten / 276
3. Kentering / 277
3.1. Wet VB 1892. Aanslagregeling zonder niet-ambtenaren / 277
3.2. Wet op de bedrijfsbelasting 1893 en Wet IB 1914. Aanslagregelng mede door commissies / 278
3.3. Opheffing van de commissies / 280
4. Slotopmerkingen. De opheffing van de commissies in breder perspectief / 282
MR. L.J.A. PIETERSE EN MR. DRS. R. VAN SCHARRENBURG
Het fiscaal auteurschap van Paul van Amersfoort; enige beschouwingen over een taalvirtuoos / 285
1. Inleiding / 285
2. Paul als fiscaal auteur / 286
3. Paul als gebruiker van de Nederlandse taal / 292
4. Slot / 293
MR. L.J.A. PIETERSE
Uitermate professorabel. Omtrent de benoeming van H.J. Doedens (1915-2004) / 295
1. Inleiding / 295
2. Naar een leerstoel in het belastingrecht / 297
3. Doedens komt in het vizier / 300
4. Benoeming en ambtsaanvaarding / 303
5. Tot besluit / 306
MR. M.P. VAN SCHEIJNDEL
Fiscaal Achterhoekje / 309
1. Van Kampen / 309
2. Naar Bilthoven / 311
3. En terug / 312
4. Holland / 313
5. Nogmaals Holland / 316
6. Fiscaal achterhoekje / 316
MR. DRS. R.W.J. VAN DER STRUIJK
Fraus legis – enkele observaties / 319
1. Inleiding / 319
2. Fraus legis – inleidende opmerkingen / 320
3. Fraus legis aan de hand van de (recente) rechtspraak van de Hoge Raad / 320
4. Afronding / 326
MR. DR. A.J.H. VAN SUILEN
Herstelarresten / 327
1. Inleiding / 327
2. Steekproef / 327
3. Wijzen van herstel / 328
4. Kennelijke fout / 328
5. Procedure / 329
6. Rechtsmiddelen / 330
7. Vervallenverklaring / 331
8. Herroeping / 332
9. Tot slot / 332
PROF. DR. H. VERMEULEN
Enige aspecten van rechtsvinding door het HvJ EU in de directe belastingen / 333
1. Over strijkijzers en hoogspanningsmasten / 333
2. De interne markt / 334
3. Taak van het HvJ EU / 335
4. Taak van de nationale rechter / 336
4.1. Acte clair / 337
4.2. Acte éclairé / 338
4.3. Gegevensverstrekking / 338
4.4. EU-conforme interpretatie / 338
5. Geen hypothetische vragen / 339
6. Interpretatiemethoden HvJ EU / 339
6.1. Grammaticale interpretatie / 339
6.2. Teleologische interpretatie / 340
6.3. Systematische interpretatie / 341
7. Communautaire begrippen / 341
8. Afsluiting / 342
MR. DR. J. VLEGGEERT
Hoe verder met art. 10a? / 343
1. Inleiding / 343
2. Earningsstripping / 344
3. De verkeersvrijheden / 348
4. Verkenning van een oplossing / 350
5. Conclusie / 352
PROF. DR. H. VORDING
Fiscale nakomingsplicht – of gewoon minimumbelastingen? / 353
1. Nakomingsplicht: een onvolledige norm / 353
2. Nakomingsplicht in de context van een sociaal contract / 355
2.1. Nakoming bij Rawls: te vrijblijvend? / 356
2.2. Nakoming in een sociaal contract: een stap verder / 357
2.2.1. De redelijke bijdrage / 357
2.2.2. De nakomingsplicht / 359
2.3. Toch een rechtvaardiging voor de fraus-legisdoctrine? / 360
3. Conclusie / 361
PROF. MR. S. VAN WEEGHEL
Enkele losse gedachten over de the Court of public opinion / 363
Bibliografie mr. P.J. van Amersfoort / 367
Annotaties mr. P.J. van Amersfoort / 369
PROF. DR. MR. P.G.H. ALBERT
Het ‘Credit Suisse-arrest’ formeelrechtelijk beschouwd / 1
1. Inleiding / 1
2. Beschrijving van de belastingontwijkingscasus / 1
3. Nieuw feit / 4
4. Kwade trouw / 4
5. ‘Manadatory disclosure’ / 6
6. Pleitbaar standpunt / 8
MR. C.B. BAVINCK
Verkorting van de fiscale procedure / 13
1. Inleiding / 13
2. Invoering tweede feitelijke instantie / 13
3. Afweging bezwaren van een tweede feitelijke instantie tegen de voordelen / 14
4. Beperking hoger beroep / 16
5. Eén gerechtshof / 17
6. Douanezaken / 19
7. Afsluiting / 19
MR. J. DE BLIECK EN MR. L.A. DE BLIECK
Blockchains, Douane en Belastingdienst / 21
1. Inleiding / 21
2. Blockchain, algemene opmerkingen / 22
3. Blockchain en de werking in de praktijk / 24
4. Het gebruik van Blockchain en de internationale handelsketen / 24
5. Het gebruik van Blockchain en de BTW / 27
6. Slotwoord / 31
DR. W.J. BLOKLAND EN MR. E.M. VAN KASTEREN
Het ene pensioen is het andere niet / 33
1. Inleiding / 33
2. De pensioenpot als beleggingsfonds / 33
3. Rechtvaardiging ongelijke behandeling uitbesteed pensioenbeheer / 35
4. De pensioenpremie / 36
5. Tot besluit / 38
PROF. DR. J.P. BOER EN PROF. DR. S.C.W. DOUMA
Het inzagerecht en de gevolgen van niet-magistratelijk handelen / 41
1. Inleiding / 41
2. Het recht op inzage in de op de zaak betrekking hebbende stukken / 43
2.1. Het inzagerecht als onderdeel van het nationale procesrecht / 43
2.2. Het inzagerecht als onderdeel van het Unierechtelijke verdedigingsbeginsel / 43
2.3. Op de zaak betrekking hebbende stukken / 44
2.4. Weigeringsgronden / 45
2.5. Gevolgen van het niet-verstrekken / 47
3. De spanning tussen het verdedigingsbeginsel en art. 8:31 Awb nader besproken / 49
3.1. Toepassingsbereik van het verdedigingsbeginsel / 49
3.2. De Hoge Raad over het recht op een eerlijk proces / 50
3.3. Het verdedigingsbeginsel en het recht op een eerlijk proces / 50
4. Aanbevelingen / 51
5. Conclusie / 52
PROF. MR. G.J.M.E. DE BONT
Regels omtrent het boeterapport en nieuwe bewijzen door de inspecteur / 53
1. Inleiding / 53
2. Wettelijke regels de consequenties daarvan / 54
3. De grote kamer over het boeterapport / 55
4. Boeterapport als uitgangspunt juist? / 58
5. Tweede ronde voor Belastingdienst na boeterapport? / 60
6. Conclusie / 62
MR. T.C. BORMAN
De invoering van het fiscaal hoger beroep in de West / 63
1. Woord vooraf / 63
2. Het hoger beroep en cassatie voor fiscale zaken in de West / 64
3. Concordantie en eenvormigheid / 66
4. De Belastingwet BES: divergentie tussen de Caribische landen en de BES / 68
5. De voorbereiding van de wetgeving voor het hoger beroep / 70
6. Inhoud en relevante verschillen / 73
7. Slot / 76
DR. G.F. BOULOGNE
De altviolist uit het AEX-team / 79
PROF. DR. R.P.C.W.M. BRANDSMA
De laagrenderende spaarrekening en het risico op de intrabox 3 ‘hoppende’ burger / 81
1. Inleiding / 81
2. Nieuwe systematiek box 3 / 82
3. Alternatieve box 3 / 83
4. Rechtsbescherming / 84
5. Slot / 87
MR. J.A.R. VAN EIJSDEN
Grensgangers / 89
1. Inleiding / 89
2. De beroepshouding van de inspecteur / 90
2.1. De dienende overheid / 90
2.2. De inspecteur is er niet om de schatkist te vullen / 91
2.3. Concretisering van de beroepshouding van de inspecteur / 91
2.3.1. Een inspecteur dient zich magistratelijk en onpartijdig op te stellen / 92
2.3.2. Een inspecteur dient cliëntgericht te zijn / 92
2.3.3. Een inspecteur dient in de wetstoepassing redelijkheid en billijkheid te betrachten / 93
3. Fiscale grensverkenning door inspecteurs / 94
4. Waarom fiscale grensverkenning door inspecteurs niet door de beugel kan / 96
5. Hoe fiscale grensverkenning door inspecteurs te voorkomen? / 98
6. Conclusie / 99
MR. J.H. ELINK SCHUURMAN MRE
Het begrip ‘zakelijke overwegingen’ en de delegatiebevoegdheid van art. 15 lid 1 onderdeel h Wet BRV / 101
1. Wettelijk kader / 102
2. Begrenzing van de delegatiebevoegdheid op basis van de wetsgeschiedenis / 103
2.1. Verschil in reikwijdte / 103
2.2. Interne reorganisatie / 104
2.3. Fusie / 105
2.4. Splitsing / 106
3. Heeft de besluitgever de grenzen van de delegatiebevoegdheid overschreden? / 107
3.1. Splitsing (art. 5c Uitvoeringsbesluit) / 107
3.2. Fusie (art. 5bis Uitvoeringsbesluit) / 107
4. Jurisprudentie / 109
5. Conclusie / 112
MR. S.E. FABER
De veranderde wereld van de belastingadviseur en de belastinginspecteur / 113
1. De belastingadviseur toen en nu / 113
2. De inspecteur toen en nu / 114
3. Het uitbesteden van controletaken door de Belastingdienst / 115
4. De adviseur als externe controlepost van de fiscus / 116
5. Van inspecteur oude stijl naar procesmanager / 116
6. De wereld na BEPS / 117
7. Mijn samenwerking met Paul / 119
PROF. MR. DR. J.L.M. GRIBNAU
Tax Governance en CSR: waar een wil is, is een weg / 121
1. Inleiding / 121
2. De wet: opgedrongen of afgedwongen? / 123
2.1. Lobby’s creëren ongelijk fiscaal speelveld / 123
2.2. Terzijde: macht helpt bij wetstoepassing / 124
3. Corporate governance / 126
3.1. Verenigde Staten / 126
3.2. Verenigd Koninkrijk / 128
3.3. Nederland / 130
4. Corporate Social Responsibility / 132
4.1. Boven op de wet: ethische plichten / 132
4.2. Vrijwillig, met een duwtje in de rug / 134
5. CSR en tax planning / 135
6. Conclusie / 137
A.F. GUNN MA LLM
Picknicken met de oppositie / 139
PROF. MR. R.H. HAPPÉ
Belastingrechter, belastingontwijking en maatschappelijke opvattingen / 143
1. Inleiding / 143
2. Fraus legis als ultimum remedium / 144
3. Paul Scholten over fraus legis / 145
4. Rechtens aanvaardbaar is niet gelijk aan moreel aanvaardbaar / 146
5. Agressieve tax planning en fair share sluiten elkaar uit / 147
6. Morele opvattingen en fraus legis / 148
7. Morele opvattingen en wetsinterpretatie / 150
8. De Hoge Raad trekt inderdaad de teugels aan / 151
9. Conclusie / 152
MR. F.R. HERREVELD
Nederland heeft een Constitutioneel Hof (nodig) / 155
1. Inleiding / 155
2. Het Constitutioneel Hof van Sint Maarten / 156
3. Nederland kent geen rechterlijke grondwetstoetsing / 157
4. Initiatiefvoorstel Halsema grondwetstoetsing / 159
5. Welke instantie wordt het Nederlandse Constitutionele Hof / 161
MR. P.G.M. JANSEN
Geheimhoudingsplicht bij een derdenonderzoek / 163
1. Geldt de geheimhoudingsplicht ook voor de administratieplichtige? / 164
2. Geldt de geheimhoudingsplicht ook jegens de belastingplichtige derde? / 166
3. Wat moet geheim blijven? / 167
4. Invloed van art. 2:5 Awb? / 168
5. Conclusies / 170
MR. L.F. VAN KALMTHOUT
De onzakelijke lening, rechtsvorming door de rechter / 171
1. Inleiding / 171
2. Rechtspraak van vóór BNB 2008/191 / 172
3. Het arrest BNB 2008/191 / 174
4. Het arrest BNB 2012/37 / 174
5. Andere belastingmiddelen / 175
MR. R.W.J. KERCKHOFFS
Verdediging tegen vierde tranche boete / 177
1. Inleiding / 177
2. Potentieel tegengestelde belangen / 178
3. Toestemmingsprocedure / 180
4. Inzage in adviezen / 183
5. Afsluiting / 185
MR. R.J. KOOPMAN
De navorderingsbevoegdheid herzien / 187
1. Inleiding / 187
2. Weinig nieuws over het nieuwe feit / 187
3. Een verkeerd uitgangspunt / 188
4. Een zijspoor: Het Bestimmtheidsgebot / 188
5. Onvoorspelbare uitkomsten / 190
6. Niet goed voor compliant gedrag / 190
7. Naheffing zonder nieuw feit / 191
8. Terugvordering van uitkeringen / 192
9. Slot / 193
PROF. DR. A.O. LUBBERS EN MR. DRS. CHR.TH.P.M. ZANDHUIS
De motiveringsplicht van de inspecteur / 195
1. Inleiding / 195
2. De motiveringsplicht als rechtsnorm en behoorlijkheidsnorm / 196
3. Het belang van een goede motivering / 197
4. Aan welke eisen moet een goede motivering voldoen? / 199
5. Welke gevolgen kunnen worden verbonden aan een gebrekkige motivering? / 202
6. Tot slot / 205
DR. MR. C. MAAS
Fraus legis en de rechtsvormende taak van de rechter / 207
1. Inleiding / 207
2. Feiten en recht, conversie en transpositie / 207
3. Lijnen in de rechtspraak / 211
3.1. Jurisprudentie over winstdrainage en de invoering van art. 10a Wet Vpb 1969 / 211
3.2. Geldleningen en lijfrenteverplichtingen / 212
3.3. Vorming en afboeking van herinvesteringsreserves rondom belangenwijzigingen / 213
3.4. Handel in winstvennootschappen / 214
4. Houvast bij de rechtsvorming: actuele politieke voorkeuren / 216
5. Conclusie / 221
PROF. MR. O.C.R. MARRES
De toekomst van fraus legis in de vennootschapsbelasting / 223
1. Inleiding / 223
2. De anti-ontgaansrichtlijn / 223
3. De GAAR / 224
4. De implementatie van de GAAR: kan Nederland volstaan met het leerstuk fraus legis? / 225
5. Vergelijking tussen de GAAR en het leerstuk fraus legis / 227
5.1. Samenstel (rechts)handelingen versus (reeks van) constructies(s) / 227
5.2. Motiefvereiste: doorslaggevend motief versus (één van de) hoofddoelen(en) / 228
5.3. Motiefvereisten en de verschillendewegenleer / 229
5.4. Normvereiste / 230
5.5. Kunstmatigheid / 230
5.6. Gevolg / 231
5.7. Conclusie / 232
6. De keuze tussen implementatie door fraus legis of door een wettelijke bepaling / 232
7. Slot / 233
MR. I. OBBINK-REIJNGOUD EN MR. DR. F.G.F. PETERS
De devolutieve werking van het hoger beroep / 235
1. Inleiding / 235
2. De devolutieve werking van het hoger beroep in het civiele recht / 235
3. De devolutieve werking van het hoger beroep in het (fiscale) bestuursrecht / 239
3.1. Het algemene bestuursprocesrecht / 240
3.2. Het fiscale bestuursprocesrecht / 242
3.2.1. Zuivere Brummenleer / 242
3.2.2. Onzuivere Brummenleer / 245
3.3. Is convergentie in de bestuursrechtspraak wenselijk? / 247
4. Samenvatting en conclusie / 249
MR. E.A.G. VAN DER OUDERAA
Staatssteun en de rol van de Nederlandse belastingrechter / 251
1. Inleiding / 251
2. De van toepassing zijnde norm / 253
3. De rol van de Nederlandse belastingrechter bij de toepassing van art. 108 VWEU / 255
3.1. Toepassing van de meldings- en opschortingsbepaling / 256
3.2. Ambtshalve toepassing / 258
3.3. Het door de belastingrechter aan een schending van art. 108 lid 3 VWEU te verbinden gevolg / 260
4. Terugvordering van staatssteun / 261
4.1. Unierechtelijk kader / 261
4.2. Het wetsvoorstel Wet terugvordering staatssteun (hierna: het Wetsvoorstel) / 263
4.3. Rechtsbescherming / 265
5. Tot besluit / 266
MR. S.R. PANCHAM
ATAD 2 en enkele aspecten van tax residency mismatches / 267
1. Inleiding / 267
2. BEPS / 268
3. De regeling in ATAD 2 / 268
4. Twee EU-lidstaten zonder onderling belastingverdrag / 269
5. Twee EU-lidstaten met een onderling belastingverdrag / 270
6. Conclusies / 271
DR. E.B. PECHLER
Medewerking van de burgerij aan de aanslagregeling. Opmerkingen over de zetterscolleges en andere commissies / 273
1. Het voorwerp van onderzoek / 273
2. De colleges van zetters in de 19e eeuw / 274
2.1. Argumenten voor medewerking van de burgerij / 274
2.2. Instelling van de colleges van zetters / 274
2.3. Werkzaamheden voor het patent en het personeel / 275
2.4. Het gewicht van de argumenten / 276
3. Kentering / 277
3.1. Wet VB 1892. Aanslagregeling zonder niet-ambtenaren / 277
3.2. Wet op de bedrijfsbelasting 1893 en Wet IB 1914. Aanslagregelng mede door commissies / 278
3.3. Opheffing van de commissies / 280
4. Slotopmerkingen. De opheffing van de commissies in breder perspectief / 282
MR. L.J.A. PIETERSE EN MR. DRS. R. VAN SCHARRENBURG
Het fiscaal auteurschap van Paul van Amersfoort; enige beschouwingen over een taalvirtuoos / 285
1. Inleiding / 285
2. Paul als fiscaal auteur / 286
3. Paul als gebruiker van de Nederlandse taal / 292
4. Slot / 293
MR. L.J.A. PIETERSE
Uitermate professorabel. Omtrent de benoeming van H.J. Doedens (1915-2004) / 295
1. Inleiding / 295
2. Naar een leerstoel in het belastingrecht / 297
3. Doedens komt in het vizier / 300
4. Benoeming en ambtsaanvaarding / 303
5. Tot besluit / 306
MR. M.P. VAN SCHEIJNDEL
Fiscaal Achterhoekje / 309
1. Van Kampen / 309
2. Naar Bilthoven / 311
3. En terug / 312
4. Holland / 313
5. Nogmaals Holland / 316
6. Fiscaal achterhoekje / 316
MR. DRS. R.W.J. VAN DER STRUIJK
Fraus legis – enkele observaties / 319
1. Inleiding / 319
2. Fraus legis – inleidende opmerkingen / 320
3. Fraus legis aan de hand van de (recente) rechtspraak van de Hoge Raad / 320
4. Afronding / 326
MR. DR. A.J.H. VAN SUILEN
Herstelarresten / 327
1. Inleiding / 327
2. Steekproef / 327
3. Wijzen van herstel / 328
4. Kennelijke fout / 328
5. Procedure / 329
6. Rechtsmiddelen / 330
7. Vervallenverklaring / 331
8. Herroeping / 332
9. Tot slot / 332
PROF. DR. H. VERMEULEN
Enige aspecten van rechtsvinding door het HvJ EU in de directe belastingen / 333
1. Over strijkijzers en hoogspanningsmasten / 333
2. De interne markt / 334
3. Taak van het HvJ EU / 335
4. Taak van de nationale rechter / 336
4.1. Acte clair / 337
4.2. Acte éclairé / 338
4.3. Gegevensverstrekking / 338
4.4. EU-conforme interpretatie / 338
5. Geen hypothetische vragen / 339
6. Interpretatiemethoden HvJ EU / 339
6.1. Grammaticale interpretatie / 339
6.2. Teleologische interpretatie / 340
6.3. Systematische interpretatie / 341
7. Communautaire begrippen / 341
8. Afsluiting / 342
MR. DR. J. VLEGGEERT
Hoe verder met art. 10a? / 343
1. Inleiding / 343
2. Earningsstripping / 344
3. De verkeersvrijheden / 348
4. Verkenning van een oplossing / 350
5. Conclusie / 352
PROF. DR. H. VORDING
Fiscale nakomingsplicht – of gewoon minimumbelastingen? / 353
1. Nakomingsplicht: een onvolledige norm / 353
2. Nakomingsplicht in de context van een sociaal contract / 355
2.1. Nakoming bij Rawls: te vrijblijvend? / 356
2.2. Nakoming in een sociaal contract: een stap verder / 357
2.2.1. De redelijke bijdrage / 357
2.2.2. De nakomingsplicht / 359
2.3. Toch een rechtvaardiging voor de fraus-legisdoctrine? / 360
3. Conclusie / 361
PROF. MR. S. VAN WEEGHEL
Enkele losse gedachten over de the Court of public opinion / 363
Bibliografie mr. P.J. van Amersfoort / 367
Annotaties mr. P.J. van Amersfoort / 369
Rubrieken
- Advisering
- Algemeen management
- Coaching en trainen
- Communicatie en media
- Economie
- Financieel management
- Inkoop en logistiek
- Internet en social media
- IT-management / ICT
- Juridisch
- Leiderschap
- Marketing
- Mens en maatschappij
- Non-profit
- Ondernemen
- Organisatiekunde
- Personal finance
- Personeelsmanagement
- Persoonlijke effectiviteit
- Projectmanagement
- Psychologie
- Reclame en verkoop
- Strategisch management
- Verandermanagement
- Werk en loopbaan
