S.Y.Th. Meijer,
N. Tiggele-van der Velde,
N. Vloemans
e.a.
De praktijk van 15 (+1) jaar "nieuw" verzekeringsrecht
Gebonden Nederlands 2022 1e druk 9789013168105Op voorraad | Vandaag voor 21:00 besteld, morgen in huis
Samenvatting
Deze bundel geeft een update van de meest wezenlijke leerstukken binnen het verzekeringsrecht sinds de invoering van titel 7.17 BW. De uitgave gaat uitgebreid in op de huidige ontwikkelingen binnen het verzekeringsrecht, zowel in jurisprudentie als in de praktijk. Dit maakt de titel van grote waarde voor iedereen die binnen het verzekeringsrecht werkzaam is.
Met de invoering van titel 7.17 BW in 2006 trad een meer consumentgericht systeem van verzekeringswetgeving in werking. De praktijk van 15 + 1 jaar ‘nieuw’ verzekeringsrecht beschrijft de praktijk over een periode van 15 (+ 1) jaar na de invoering van het nieuwe verzekeringsrecht.
De 15 hoofdstukken geven de lezer inzicht in alle ontwikkelingen in jurisprudentie en in de praktijk. De bijdragen zijn geschreven door gezaghebbende auteurs die spreken vanuit hun wetenschappelijke achtergrond en praktijkervaring. Dit levert een bundel op met frisse invalshoeken en handvatten praktijkjuristen.
Verzekeringsrecht ontwikkelingen
Deze titel geeft een gedegen en zorgvuldig overzicht van de materie. De eerdere versie gaf de stand van zaken over 10 jaar verzekeringsrecht. Deze 2e editie is volledig geactualiseerd en bespreekt tevens de huidige ontwikkelingen.
De praktijk van 15 + 1 jaar ‘nieuw’ verzekeringsrecht is van grote waarde voor iedereen die binnen het verzekeringsrecht werkzaam is. Denk hierbij aan verzekeraars, makelaars, wetenschappers, advocaten en bedrijfsjuristen, maar ook aan professionals binnen rechterlijke organisaties.
Specificaties
ISBN13:9789013168105
Taal:Nederlands
Bindwijze:gebonden
Aantal pagina's:316
Uitgever:Wolters Kluwer
Druk:1
Verschijningsdatum:20-12-2022
Hoofdrubriek:Juridisch
ISSN:
Jongbloed:Verzekeringsrecht [w.o. subrogatie]
Lezersrecensies
Wees de eerste die een lezersrecensie schrijft!
Inhoudsopgave
VOORWOORD V
1 DE RODE DRADEN IN HET VERZEKERINGSRECHT. OVER HET SPANNINGSVELD TUSSEN ZEKERHEID BIEDEN EN NEE VERKOPEN 1
Prof. mr. J.H. Wansink en prof. mr. N. van Tiggele-van der Velde
1.1 Inleiding 1
1.2 De rode draden in het verzekeringsrecht 2
1.3 De sociale functie van verzekering 2
1.3.1 De sociale functie van verzekering eist een actief handelen van de verzekeraar ter bescherming van de verzekeringnemer/verzekerde 3
1.3.2 De sociale functie beperkt de vrijheid van acceptatie voor de verzekeraar 5
1.3.3 De sociale functie eist een bijzondere rechtvaardiging voor het verval van het recht op uitkering 6
1.3.4 De sociale functie van verzekering is onverenigbaar met het ‘altijd-niets’-beginsel als sanctie op de niet-nakoming van de mededelingsplicht bij het aangaan van een verzekering 8
1.3.5 De sociale functie eist een zoveel mogelijk op continuïteit van de overeenkomst gerichte sanctieregeling bij nietnakoming van op de verzekeringnemer/verzekerde rustende verplichtingen 9
1.3.6 De sociale functie van verzekering verengt de grenzen van strijdigheid met beginselen van goede zeden en openbare orde 9
1.3.7 De sociale functie nodigt uit tot het vrijvallen van dekking onder de polis waar dat – de polis weggedacht – niet voor zich hoeft te spreken: assurance oblige 11
1.3.7.1 Verzekering dus aansprakelijkheid? 11
1.3.7.2 Assurance oblige: aansprakelijkheid door niet verzekeren alsnog verzekerd? 17
1.4 Het vertrouwensbeginsel bij schadeverzekering 20
1.4.1 Het vertrouwensbeginsel prevaleert boven de bescherming van de persoonlijke levenssfeer 21
1.4.2 Het vertrouwensbeginsel prevaleert bij bewijsnood voor de verzekerde te goeder trouw na schade 21
1.4.3 Doet het vertrouwensbeginsel bij een – welbewust – beschamen van het vertrouwen door de verzekerde altijd de basis aan de verzekeringsrelatie vervallen? 22
1.4.4 Het vertrouwensbeginsel kan in de uitwerking afbreuk doen aan de sociale functie van verzekering 23
1.4.5 Het vertrouwensbeginsel behoort evenzeer te gelden ter bescherming van de verzekerde 24
1.5 Het indemniteitsbeginsel bij schadeverzekering 24
1.6 Afronding 26
2 VERZEKEREN1 29
Mr. R.H.B. Tewarie en mr. S.Y.Th. Meijer
2.1 Inleiding 29
2.2 De verzekeringsovereenkomst in titel 7.17 BW 29
2.3 Toepasselijkheid van de Wet op het financieel toezicht 31
2.3.1 Garanties 32
2.3.2 Abonnementen 34
2.4 Toepasselijkheid van de Wet op belastingen van rechtsverkeer 35
2.4.1 Pechpas 36
2.4.2 Kwaliteitsregeling 38
2.5 Tot slot 39
3 VIJFTIEN JAAR VERZWIJGING. STEEDS BESTENDIGER, MAAR IN DE PRAKTIJK BLIJFT HET EEN WAARDERINGSKWESTIE 41
Prof. mr. N. van Tiggele-van der Velde en mr. L. Bartels
3.1 Inleiding 41
3.2 De termijn van inroeping van verzwijging 41
3.2.1 Het arrest Kennisgevingsplicht 42
3.2.2 De termijn: wiens last en risico? 43
3.3 ‘De redelijk handelend verzekeraar’ anno 2021 44
3.3.1 De Maatman-verzekeraar als redelijk handelend verzekeraar 45
3.3.2 De (verdere) uitspraken sinds ‘Maatman’ beschouwd 49
3.3.3 De conclusie: vooralsnog is er een wisselende benadering 56
4 TEGEN GENOT ENER PREMIE 59
Mr. P.M. Leerink
4.1 Inleiding 59
4.2 Schorsingsclausules en artikel 7:934 BW 60
4.3 Bescherming van consumenten 61
4.4 Eisen aan de aanmaning 62
4.5 Juiste vermelding van de termijn van 14 dagen in de aanmaning 63
4.6 Betekenis van het arrest over de veertiendagenbrief van
artikel 6:96 lid 6 BW 65
4.7 Bewijs van de (datum van) ontvangst 66
4.8 Verzending van de aanmaning per e-mail 69
4.9 Te late premiebetaling bij levensverzekeringen 72
4.10 Afrondend 74
5 OPZEGGING, DUUR EN WIJZIGING 75
J.H. Duyvensz
5.1 Inleiding 75
5.2 Wat regelt titel 7.17 BW niet? 76
5.3 Opzegtermijn (lid 1) 77
5.4 Looptijd (lid 2) 77
5.5 Verdere bescherming: de wettelijke regeling van de looptijd ingeperkt 78
5.6 Tussentijdse opzegging (lid 3) 80
5.7 Wijziging van de polisvoorwaarden en bloc (lid 4) 83
5.8 Uitzondering op wijziging (lid 5) 86
5.9 Schriftelijke opzegging en opzegging langs elektronische weg (lid 6 en lid 7) 87
5.10 Andere opzeggingsregels 88
5.11 Conclusie 89
6 OVERGANG VAN HET VERZEKERD BELANG 91
Mr. dr. drs. H.M.B. Brouwer
6.1 Inleiding 91
6.2 Evenwichtige belangenbehartiging in artikel 7:948 BW 93
6.3 ‘De rechtshandeling waarbij het goed wordt overgedragen’, artikel 7:948 lid 1 BW 93
6.4 Is aanduiding ‘aan u of wie het anders zoude mogen aangaan’ een toonderclausule? 95
6.5 De derogerende werking van artikel 6:248 lid 2 BW ten opzichte van artikel 7:948 lid 2 BW 96
6.6 Geldt artikel 7:948 BW ook als vóór de overdracht de verzekerde zaak een gedekte maar nog niet door de verzekeraar vergoede schade heeft opgelopen? Cessie 101
6.7 ‘Bijkomstige verzekeringen die bij dezelfde overeenkomst tot stand zijn gekomen’ 101
6.8 PEICL 102
6.9 Slotsom 103
7 DE BEREDDINGSPLICHT 105
Mr. N. Vloemans en mr. N. de Boer
7.1 Bereddingsplicht versus normale voorzorgsmaatregel 106
7.1.1 Inleiding 106
7.1.2 X/Interpolis (asbesthoudende dakplaten) 108
7.1.3 Schuld van de verzekerde? 113
7.1.4 Strijd met indemniteitsbeginsel? 114
7.1.5 Misbruik van recht? 116
7.2 Een risico waartegen de verzekering dekking biedt of had geboden 116
7.2.1 Wat is precies het verzekerde risico? 117
7.2.2 Meerdere belangen 119
7.3 Een risico dat zich heeft verwezenlijkt of dat ophanden is 119
7.3.1 Wanneer is een risico ophanden? 120
7.3.2 Wanneer is de verwezenlijking van het risico niet meer ophanden? 120
7.4 Slotopmerkingen 121
8 OBLIEGENHEIT VERZEKERINGSRECHT: ALS LEERSTUK (H)ERKEND? 123
Mr. L. Bartels en prof. mr. N. van Tiggele-van der Velde
8.1 Inleidend 123
8.2 Wettelijk kader 123
8.3 De Obliegenheit in de praktijk 126
8.3.1 (Onterechte) verwijzing naar artikel 7:941 lid 3 BW en art. 7:957 lid 3 BW 128
8.3.2 Binnen de alternatieve rechtspraak is het niet anders 132
8.4 Afrondend 133
9 WETTELIJKE UITSLUITINGEN IN TITEL 7.17 BW 135
Mr. dr. K. Engel
9.1 Inleiding 135
9.2 Eigen gebrek 135
9.2.1 Eigen gebrek alleen bij zeeverzekering? 137
9.2.2 Stoffelijke eigenschappen 139
9.2.3 Het zinken van de Che Guavara 140
9.2.4 Het Monolietplaten-arrest 141
9.2.5 Kennelijk geen gebrekkige regeling 144
9.2.6 Causaliteit in het verzekeringsrecht: het Bosporus/ASR- arrest 144
9.2.7 Causaliteit in het verzekeringsrecht: het Supercell II-arrest 147
9.3 Eigen schuld 150
9.3.1 Het Shaken Baby-arrest 151
9.3.2 De opzetclausule 2020 155
9.3.3 Het Dierenarts-arrest 157
9.3.4 Ruimte voor maatwerk bij aansprakelijkheidsverzekering 158
9.4 Onwaardigheid bij sommenverzekering 159
9.5 Slot 161
10 HET INDEMNITEITSBEGINSEL. ZIJN HET SCHADEVERZEKERINGSRECHT EN DE
SCHADEVERZEKERINGSPRAKTIJK INDEMNITEITSBEGINSELVAST? 163
Mr. P.J.M. Drion
10.1 Wet 163
10.2 Betekenis 163
10.3 Strekking van artikel 7:944 en 7:960 BW 165
10.4 Kentering van de hard and fast rule 165
10.5 Contractuele correctie 168
10.6 Relevante jurisprudentie sinds 2012 170
10.7 Het indemniteitsbeginsel en de ‘Principles of European of Insurance Contract Law’ (PEICL) 174
10.8 Afronding 175
11 SUBROGATIE 177
Mr. A.P.E. De Ruiter en mr. R.V. Montulet
11.1 Inleiding 177
11.2 Artikel 7:962 lid 1 BW 177
11.2.1 Dezelfde weren voor verzekeraar en verzekerde 178
11.2.2 Subrogatie verzekeraar in rechten verzekerde uit artikel 6:10 en 6:12 BW 180
11.2.3 Subrogatie verzekeraar uitsluitend in rechten van verzekerde 182
11.2.4 Cessie als oplossing voor beperkingen subrogatie? 183
11.2.5 Keuzevrijheid verzekerde 184
11.2.6 Nevenvorderingen 185
11.3 Artikel 7:962 lid 2 BW (voorrangsregel) 188
11.3.1 Reikwijdte voorrangsregeling 188
11.3.2 Billijkheid voorrangsregeling 189
11.3.3 Redactie lid 2 189
11.3.4 Verdeling regreskosten verhaal bij voorrang verzekerde 190
11.4 Artikel 7:962 lid 3 eerste zin BW (uitsluiting van subrogatie) 192
11.4.1 Indirect verhaal via hoofdelijkheid 192
11.4.2 Werkgeversbegrip 193
11.4.3 Levensgezelbegrip 195
11.4.4 Peilmoment kwalificatie 195
11.4.5 Herleving verhaal bij dekking aansprakelijkheid 196
11.5 Artikel 7:962 lid 3 tweede zin BW (uitzondering op uitsluiting van subrogatie) 197
11.5.1 Herleven verhaal bij opzet/bewuste roekeloosheid 197
11.5.2 Herleven verhaal bij coulance-uitkering 198
11.5.3 Uitleg tweede zin lid 3 198
11.6 Conclusie 199
12 DE DIRECTE ACTIE. VIJFTIEN JAAR NIEUW VERZEKERINGSRECHT 201
Mr. A.Ch.H. Franken en mr. E.J.H. Poorthuis
12.1 Inleiding 201
12.2 Wettelijke regeling 202
12.3 Vijftien jaar jurisprudentie 206
12.4 De directe actie als eigen recht 209
12.5 Conclusie 218
13 SAMENLOOP VAN VERZEKERINGEN. VIJFTIEN JAAR ARTIKEL 7:961 BW 219
Mr. dr. W.C.T. Weterings
13.1 Inleiding 219
13.2 Meerdere verzekeraars betrokken 220
13.3 Verhaalsrecht uitkerende verzekeraar op andere verzekeraar(s) 222
13.4 Verhaalsrecht ook bij onverplichte uitkering 225
13.5 Onderlinge verdeling schade samenlopende verzekeraars; verdeelsleutel 226
13.6 Onderlinge verdeling kosten samenlopende verzekeraars 229
13.7 De houding van verzekerde 230
13.8 Regelend recht: ‘na-u-clausules’ 230
13.9 Regelend recht: ‘voor-u-clausules’ 233
13.10 Verjaring bij samenloop van verzekeringen 234
13.11 Conclusie 236
14 VERJARING 237
Mr. B.M. van Wijk en Mr. J. Biezenaar
14.1 Inleiding 237
14.2 Totstandkomingsgeschiedenis van artikel 7:942 BW 238
14.2.1 Invoering van artikel 7:942 BW in 2006 238
14.2.2 Belangrijkste wijzigingen bij invoering van artikel 7:942 BW (oud) in 2006 239
14.2.3 Wijziging van artikel 7:942 BW in 2010 241
14.3 Duur en aanvang van de verjaring op grond van artikel 7:942 lid 1 BW 242
14.3.1 Een verjaringstermijn van drie jaar 242
14.3.2 (Semi)dwingendrechtelijk karakter 243
14.3.3 Aanvang van de verjaringstermijn: opeisbaarheid en bekendheid 244
14.3.4 Problematiek bij aansprakelijkheidsverzekeringen vanwege kortere verjaringstermijn 247
14.4 Stuitingshandelingen onder artikel 7:942 lid 2 BW 249
14.4.1 Het stuitingsregime bij verzekeringen anders dan tegen aansprakelijkheid 249
14.4.2 De wijze van stuiten op grond van artikel 7:942 lid 2 BW 250
14.4.3 De gevolgen van de stuiting op grond van artikel 7:942 lid 2 BW 250
14.4.4 Discussie rondom stuitingsregeling bij nieuwe aanspraak ná afwijzing 252
14.5 Stuiting bij aansprakelijkheidsverzekeringen via artikel 7:942 lid 3 BW 256
14.5.1 Het aparte stuitingsregime voor aansprakelijkheidsverzekeringen 256
14.5.2 Wijze van stuiting: onderhandelingen 258
14.5.3 Andere manieren om te stuiten bij aansprakelijkheidsverzekeringen 259
14.5.4 Mogelijke stuitingsproblematiek bij aansprakelijkheidsverzekeringen 260
14.6 Aparte verjaringsregeling voor levensverzekeringen in artikel 7:985 BW 261
14.6.1 Korte geschiedenis 261
14.6.2 Verjaringstermijn bij levensverzekeringen: vijf jaar 261
14.6.3 Geen aparte stuitingsregeling bij levensverzekeringen 262
14.6.4 Behoefte aan (meer) duidelijkheid omtrent artikel 7:985 BW 263
14.7 Enkele overgangsrechtelijke perikelen 264
14.7.1 Inleiding 264
14.7.2 Overgangsproblematiek na de invoering van artikel 7:942 BW in 2006 264
14.7.3 Overgangsproblematiek na de wijziging van artikel 7:942 BW in 2010 267
15 SOMMEN- EN LEVENSVERZEKERING 273
Prof. dr. W.M.A. Kalkman
15.1 Algemene opmerkingen 273
15.2 Sommenverzekering versus schadeverzekering 274
15.3 De leer van het zelfstandig recht is stevig verankerd in onze jurisprudentie 274
15.4 Levensverzekering en schuldeisers 277
15.5 De criteria die gelden bij de uitleg van een begunstiging 281
15.6 Opzettelijke verwezenlijking van het risico door de begunstigde 283
15.7 De criteria voor zelfdoding in de zin van de verzekeringsvoorwaarden 284
15.8 Beleggingsverzekeringen, informatieverplichtingen en de invloed van het Unierecht 287
15.9 Afsluitende opmerkingen 298
Jurisprudentieregister 299
Trefwoordenregister 313
1 DE RODE DRADEN IN HET VERZEKERINGSRECHT. OVER HET SPANNINGSVELD TUSSEN ZEKERHEID BIEDEN EN NEE VERKOPEN 1
Prof. mr. J.H. Wansink en prof. mr. N. van Tiggele-van der Velde
1.1 Inleiding 1
1.2 De rode draden in het verzekeringsrecht 2
1.3 De sociale functie van verzekering 2
1.3.1 De sociale functie van verzekering eist een actief handelen van de verzekeraar ter bescherming van de verzekeringnemer/verzekerde 3
1.3.2 De sociale functie beperkt de vrijheid van acceptatie voor de verzekeraar 5
1.3.3 De sociale functie eist een bijzondere rechtvaardiging voor het verval van het recht op uitkering 6
1.3.4 De sociale functie van verzekering is onverenigbaar met het ‘altijd-niets’-beginsel als sanctie op de niet-nakoming van de mededelingsplicht bij het aangaan van een verzekering 8
1.3.5 De sociale functie eist een zoveel mogelijk op continuïteit van de overeenkomst gerichte sanctieregeling bij nietnakoming van op de verzekeringnemer/verzekerde rustende verplichtingen 9
1.3.6 De sociale functie van verzekering verengt de grenzen van strijdigheid met beginselen van goede zeden en openbare orde 9
1.3.7 De sociale functie nodigt uit tot het vrijvallen van dekking onder de polis waar dat – de polis weggedacht – niet voor zich hoeft te spreken: assurance oblige 11
1.3.7.1 Verzekering dus aansprakelijkheid? 11
1.3.7.2 Assurance oblige: aansprakelijkheid door niet verzekeren alsnog verzekerd? 17
1.4 Het vertrouwensbeginsel bij schadeverzekering 20
1.4.1 Het vertrouwensbeginsel prevaleert boven de bescherming van de persoonlijke levenssfeer 21
1.4.2 Het vertrouwensbeginsel prevaleert bij bewijsnood voor de verzekerde te goeder trouw na schade 21
1.4.3 Doet het vertrouwensbeginsel bij een – welbewust – beschamen van het vertrouwen door de verzekerde altijd de basis aan de verzekeringsrelatie vervallen? 22
1.4.4 Het vertrouwensbeginsel kan in de uitwerking afbreuk doen aan de sociale functie van verzekering 23
1.4.5 Het vertrouwensbeginsel behoort evenzeer te gelden ter bescherming van de verzekerde 24
1.5 Het indemniteitsbeginsel bij schadeverzekering 24
1.6 Afronding 26
2 VERZEKEREN1 29
Mr. R.H.B. Tewarie en mr. S.Y.Th. Meijer
2.1 Inleiding 29
2.2 De verzekeringsovereenkomst in titel 7.17 BW 29
2.3 Toepasselijkheid van de Wet op het financieel toezicht 31
2.3.1 Garanties 32
2.3.2 Abonnementen 34
2.4 Toepasselijkheid van de Wet op belastingen van rechtsverkeer 35
2.4.1 Pechpas 36
2.4.2 Kwaliteitsregeling 38
2.5 Tot slot 39
3 VIJFTIEN JAAR VERZWIJGING. STEEDS BESTENDIGER, MAAR IN DE PRAKTIJK BLIJFT HET EEN WAARDERINGSKWESTIE 41
Prof. mr. N. van Tiggele-van der Velde en mr. L. Bartels
3.1 Inleiding 41
3.2 De termijn van inroeping van verzwijging 41
3.2.1 Het arrest Kennisgevingsplicht 42
3.2.2 De termijn: wiens last en risico? 43
3.3 ‘De redelijk handelend verzekeraar’ anno 2021 44
3.3.1 De Maatman-verzekeraar als redelijk handelend verzekeraar 45
3.3.2 De (verdere) uitspraken sinds ‘Maatman’ beschouwd 49
3.3.3 De conclusie: vooralsnog is er een wisselende benadering 56
4 TEGEN GENOT ENER PREMIE 59
Mr. P.M. Leerink
4.1 Inleiding 59
4.2 Schorsingsclausules en artikel 7:934 BW 60
4.3 Bescherming van consumenten 61
4.4 Eisen aan de aanmaning 62
4.5 Juiste vermelding van de termijn van 14 dagen in de aanmaning 63
4.6 Betekenis van het arrest over de veertiendagenbrief van
artikel 6:96 lid 6 BW 65
4.7 Bewijs van de (datum van) ontvangst 66
4.8 Verzending van de aanmaning per e-mail 69
4.9 Te late premiebetaling bij levensverzekeringen 72
4.10 Afrondend 74
5 OPZEGGING, DUUR EN WIJZIGING 75
J.H. Duyvensz
5.1 Inleiding 75
5.2 Wat regelt titel 7.17 BW niet? 76
5.3 Opzegtermijn (lid 1) 77
5.4 Looptijd (lid 2) 77
5.5 Verdere bescherming: de wettelijke regeling van de looptijd ingeperkt 78
5.6 Tussentijdse opzegging (lid 3) 80
5.7 Wijziging van de polisvoorwaarden en bloc (lid 4) 83
5.8 Uitzondering op wijziging (lid 5) 86
5.9 Schriftelijke opzegging en opzegging langs elektronische weg (lid 6 en lid 7) 87
5.10 Andere opzeggingsregels 88
5.11 Conclusie 89
6 OVERGANG VAN HET VERZEKERD BELANG 91
Mr. dr. drs. H.M.B. Brouwer
6.1 Inleiding 91
6.2 Evenwichtige belangenbehartiging in artikel 7:948 BW 93
6.3 ‘De rechtshandeling waarbij het goed wordt overgedragen’, artikel 7:948 lid 1 BW 93
6.4 Is aanduiding ‘aan u of wie het anders zoude mogen aangaan’ een toonderclausule? 95
6.5 De derogerende werking van artikel 6:248 lid 2 BW ten opzichte van artikel 7:948 lid 2 BW 96
6.6 Geldt artikel 7:948 BW ook als vóór de overdracht de verzekerde zaak een gedekte maar nog niet door de verzekeraar vergoede schade heeft opgelopen? Cessie 101
6.7 ‘Bijkomstige verzekeringen die bij dezelfde overeenkomst tot stand zijn gekomen’ 101
6.8 PEICL 102
6.9 Slotsom 103
7 DE BEREDDINGSPLICHT 105
Mr. N. Vloemans en mr. N. de Boer
7.1 Bereddingsplicht versus normale voorzorgsmaatregel 106
7.1.1 Inleiding 106
7.1.2 X/Interpolis (asbesthoudende dakplaten) 108
7.1.3 Schuld van de verzekerde? 113
7.1.4 Strijd met indemniteitsbeginsel? 114
7.1.5 Misbruik van recht? 116
7.2 Een risico waartegen de verzekering dekking biedt of had geboden 116
7.2.1 Wat is precies het verzekerde risico? 117
7.2.2 Meerdere belangen 119
7.3 Een risico dat zich heeft verwezenlijkt of dat ophanden is 119
7.3.1 Wanneer is een risico ophanden? 120
7.3.2 Wanneer is de verwezenlijking van het risico niet meer ophanden? 120
7.4 Slotopmerkingen 121
8 OBLIEGENHEIT VERZEKERINGSRECHT: ALS LEERSTUK (H)ERKEND? 123
Mr. L. Bartels en prof. mr. N. van Tiggele-van der Velde
8.1 Inleidend 123
8.2 Wettelijk kader 123
8.3 De Obliegenheit in de praktijk 126
8.3.1 (Onterechte) verwijzing naar artikel 7:941 lid 3 BW en art. 7:957 lid 3 BW 128
8.3.2 Binnen de alternatieve rechtspraak is het niet anders 132
8.4 Afrondend 133
9 WETTELIJKE UITSLUITINGEN IN TITEL 7.17 BW 135
Mr. dr. K. Engel
9.1 Inleiding 135
9.2 Eigen gebrek 135
9.2.1 Eigen gebrek alleen bij zeeverzekering? 137
9.2.2 Stoffelijke eigenschappen 139
9.2.3 Het zinken van de Che Guavara 140
9.2.4 Het Monolietplaten-arrest 141
9.2.5 Kennelijk geen gebrekkige regeling 144
9.2.6 Causaliteit in het verzekeringsrecht: het Bosporus/ASR- arrest 144
9.2.7 Causaliteit in het verzekeringsrecht: het Supercell II-arrest 147
9.3 Eigen schuld 150
9.3.1 Het Shaken Baby-arrest 151
9.3.2 De opzetclausule 2020 155
9.3.3 Het Dierenarts-arrest 157
9.3.4 Ruimte voor maatwerk bij aansprakelijkheidsverzekering 158
9.4 Onwaardigheid bij sommenverzekering 159
9.5 Slot 161
10 HET INDEMNITEITSBEGINSEL. ZIJN HET SCHADEVERZEKERINGSRECHT EN DE
SCHADEVERZEKERINGSPRAKTIJK INDEMNITEITSBEGINSELVAST? 163
Mr. P.J.M. Drion
10.1 Wet 163
10.2 Betekenis 163
10.3 Strekking van artikel 7:944 en 7:960 BW 165
10.4 Kentering van de hard and fast rule 165
10.5 Contractuele correctie 168
10.6 Relevante jurisprudentie sinds 2012 170
10.7 Het indemniteitsbeginsel en de ‘Principles of European of Insurance Contract Law’ (PEICL) 174
10.8 Afronding 175
11 SUBROGATIE 177
Mr. A.P.E. De Ruiter en mr. R.V. Montulet
11.1 Inleiding 177
11.2 Artikel 7:962 lid 1 BW 177
11.2.1 Dezelfde weren voor verzekeraar en verzekerde 178
11.2.2 Subrogatie verzekeraar in rechten verzekerde uit artikel 6:10 en 6:12 BW 180
11.2.3 Subrogatie verzekeraar uitsluitend in rechten van verzekerde 182
11.2.4 Cessie als oplossing voor beperkingen subrogatie? 183
11.2.5 Keuzevrijheid verzekerde 184
11.2.6 Nevenvorderingen 185
11.3 Artikel 7:962 lid 2 BW (voorrangsregel) 188
11.3.1 Reikwijdte voorrangsregeling 188
11.3.2 Billijkheid voorrangsregeling 189
11.3.3 Redactie lid 2 189
11.3.4 Verdeling regreskosten verhaal bij voorrang verzekerde 190
11.4 Artikel 7:962 lid 3 eerste zin BW (uitsluiting van subrogatie) 192
11.4.1 Indirect verhaal via hoofdelijkheid 192
11.4.2 Werkgeversbegrip 193
11.4.3 Levensgezelbegrip 195
11.4.4 Peilmoment kwalificatie 195
11.4.5 Herleving verhaal bij dekking aansprakelijkheid 196
11.5 Artikel 7:962 lid 3 tweede zin BW (uitzondering op uitsluiting van subrogatie) 197
11.5.1 Herleven verhaal bij opzet/bewuste roekeloosheid 197
11.5.2 Herleven verhaal bij coulance-uitkering 198
11.5.3 Uitleg tweede zin lid 3 198
11.6 Conclusie 199
12 DE DIRECTE ACTIE. VIJFTIEN JAAR NIEUW VERZEKERINGSRECHT 201
Mr. A.Ch.H. Franken en mr. E.J.H. Poorthuis
12.1 Inleiding 201
12.2 Wettelijke regeling 202
12.3 Vijftien jaar jurisprudentie 206
12.4 De directe actie als eigen recht 209
12.5 Conclusie 218
13 SAMENLOOP VAN VERZEKERINGEN. VIJFTIEN JAAR ARTIKEL 7:961 BW 219
Mr. dr. W.C.T. Weterings
13.1 Inleiding 219
13.2 Meerdere verzekeraars betrokken 220
13.3 Verhaalsrecht uitkerende verzekeraar op andere verzekeraar(s) 222
13.4 Verhaalsrecht ook bij onverplichte uitkering 225
13.5 Onderlinge verdeling schade samenlopende verzekeraars; verdeelsleutel 226
13.6 Onderlinge verdeling kosten samenlopende verzekeraars 229
13.7 De houding van verzekerde 230
13.8 Regelend recht: ‘na-u-clausules’ 230
13.9 Regelend recht: ‘voor-u-clausules’ 233
13.10 Verjaring bij samenloop van verzekeringen 234
13.11 Conclusie 236
14 VERJARING 237
Mr. B.M. van Wijk en Mr. J. Biezenaar
14.1 Inleiding 237
14.2 Totstandkomingsgeschiedenis van artikel 7:942 BW 238
14.2.1 Invoering van artikel 7:942 BW in 2006 238
14.2.2 Belangrijkste wijzigingen bij invoering van artikel 7:942 BW (oud) in 2006 239
14.2.3 Wijziging van artikel 7:942 BW in 2010 241
14.3 Duur en aanvang van de verjaring op grond van artikel 7:942 lid 1 BW 242
14.3.1 Een verjaringstermijn van drie jaar 242
14.3.2 (Semi)dwingendrechtelijk karakter 243
14.3.3 Aanvang van de verjaringstermijn: opeisbaarheid en bekendheid 244
14.3.4 Problematiek bij aansprakelijkheidsverzekeringen vanwege kortere verjaringstermijn 247
14.4 Stuitingshandelingen onder artikel 7:942 lid 2 BW 249
14.4.1 Het stuitingsregime bij verzekeringen anders dan tegen aansprakelijkheid 249
14.4.2 De wijze van stuiten op grond van artikel 7:942 lid 2 BW 250
14.4.3 De gevolgen van de stuiting op grond van artikel 7:942 lid 2 BW 250
14.4.4 Discussie rondom stuitingsregeling bij nieuwe aanspraak ná afwijzing 252
14.5 Stuiting bij aansprakelijkheidsverzekeringen via artikel 7:942 lid 3 BW 256
14.5.1 Het aparte stuitingsregime voor aansprakelijkheidsverzekeringen 256
14.5.2 Wijze van stuiting: onderhandelingen 258
14.5.3 Andere manieren om te stuiten bij aansprakelijkheidsverzekeringen 259
14.5.4 Mogelijke stuitingsproblematiek bij aansprakelijkheidsverzekeringen 260
14.6 Aparte verjaringsregeling voor levensverzekeringen in artikel 7:985 BW 261
14.6.1 Korte geschiedenis 261
14.6.2 Verjaringstermijn bij levensverzekeringen: vijf jaar 261
14.6.3 Geen aparte stuitingsregeling bij levensverzekeringen 262
14.6.4 Behoefte aan (meer) duidelijkheid omtrent artikel 7:985 BW 263
14.7 Enkele overgangsrechtelijke perikelen 264
14.7.1 Inleiding 264
14.7.2 Overgangsproblematiek na de invoering van artikel 7:942 BW in 2006 264
14.7.3 Overgangsproblematiek na de wijziging van artikel 7:942 BW in 2010 267
15 SOMMEN- EN LEVENSVERZEKERING 273
Prof. dr. W.M.A. Kalkman
15.1 Algemene opmerkingen 273
15.2 Sommenverzekering versus schadeverzekering 274
15.3 De leer van het zelfstandig recht is stevig verankerd in onze jurisprudentie 274
15.4 Levensverzekering en schuldeisers 277
15.5 De criteria die gelden bij de uitleg van een begunstiging 281
15.6 Opzettelijke verwezenlijking van het risico door de begunstigde 283
15.7 De criteria voor zelfdoding in de zin van de verzekeringsvoorwaarden 284
15.8 Beleggingsverzekeringen, informatieverplichtingen en de invloed van het Unierecht 287
15.9 Afsluitende opmerkingen 298
Jurisprudentieregister 299
Trefwoordenregister 313
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan
