Paul van Vlissingen & zoon - Ondernemers in stoom
Gebonden Nederlands 2021 1e druk 9789462583924Samenvatting
Paul van Vlissingen (1897-1876) is een pionier op het gebied van stoomenergie. Met zijn Amsterdamsche Stoomboot Maatschappij opent hij als eerste in Nederland een overzeese stoomscheepvaartverbinding: van Amsterdam naar Hamburg. Met Abraham Dudok van Heel start hij de Kon. Fabriek voor Stoom- en andere Werktuigen Paul van Vlissingen & Dudok van Heel. Ze bouwen de eerste ijzeren stoomschepen met schroef in Nederland, de eerste stoomlocomotieven in Nederland, balansen voor de stoomgemalen Cruquius en Lijnden voor het droogleggen van de Haarlemmermeer en stoommachines voor de suikerindustrie in Suriname, Indië en West-Brabant.
Zoon Paul Cornelis (1829-1906) bouwt het bedrijf vanaf 1850 verder uit. Hij neemt grote werken aan, zoals de constructie van het grootste droogdok in Azië. Hij participeert in de bouw van het Paleis van Volksvlijt en bouwt in 1870 de langste brug van Europa, de spoorbrug over het Hollands Diep bij Moerdijk. Maar het bedrijf gaat failliet en Paul C. emigreert naar Noord-Amerika. Aan het eind van de eeuw komt hij terug en is hij tot zijn dood opzichter van het stedelijk museum in Haarlem, het latere Frans Hals museum. De Fabriek maakte ondertussen een doorstart onder de naam Werkspoor.
Dit boek is een bedrijfsgeschiedenis over een tijd dat bedrijven nog vooral familiebedrijven zijn. Het is daarmee ook een dramatische familiegeschiedenis, die zich uitstrekt over de hele 19de eeuw. Het is een verhaal over pioniers, over voorlopers.
Trefwoorden
industriële revolutie in nederland stoomenergie geschiedenis ondernemerschap familiebedrijven scheepsbouw biografie stoomvaart technologische pioniers innovatie werkspoor industrialisatie bedrijfsgeschiedenis stoomlocomotieven ondernemingsbiografie economische geschiedenis koloniale handel suikerindustrie drooglegging haarlemmermeer waterbouwkunde paleis voor volksvlijt moerdijkbrug amsterdamsche stoomboot maatschappij
Trefwoorden
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
1 Een nieuwe tijd en eerste carrièrestappen 11
Opleiding 13 / Nederlands-Indië 17 / Javaanse drukletters 21
2 Stoom! 26
Stoommachines en stoomvaart in Groot-Brittannië 26 / Rotterdam en Roentgen 32 / Amsterdam en Van Vlissingen 36
3 De Amsterdamsche Stoomboot Maatschappij 42
Starter 42 / Stoomboten te koop? 44 / Van Amsterdam naar Kampen, en terug 48 / Amsterdam-Harlingen 53 / Dreigend faillissement en mr. J. Th. Netscher 54 / De familie 58 / Tegenwind 60 / Vlucht voorwaarts 63
4 ‘De Fabriek met de lange naam’ 69
Een partner 69 / Eerste stappen 75 / Concurrentie 78 / Suikerpannen overzee 81 / Politieke onrust en opstanden 82
5 De ASM en de Fabriek verkennen de markt 86
De ASM 86 / De Fabriek 90 / Reorganisatie en productverbreding 92 / ‘Ontwaken wij eindelijk uit onzen doodelijke slaap!’ 96 / ‘Stoomslepers’ 100 / Standbeelden 106 / Familie in opleiding 108
6 Een Scheepswerf en buitenlandse opdrachten 112
Hout of ijzer? 112 / Buitenlandse orders 114 / Handwerk 118 / Scheprad of schroef? 123 / Model van een schroeflichttoestel 127 / Het jaar 1848 129
7 Suikerpannen voor Nederlands-Indië 134
Nieuwe markten 134 / Krian 138
8 Wisseling van de wacht 144
De dochters van de Consul-Generaal 144 / Roei- & Zeilvereeniging De Hoop 147 / Paul treedt terug 150 / De nieuwe man 154
9 Internationale scheepsbouw 158
Op reis met Jan Dudok van Heel: Crystal Palace 158 / Venetië 160 / Egypte 164 / Oceaanstomers en Belgische perikelen 167 / Een scheepvaartlijn naar Oost-Indië 173
10 IJzerpletterij ‘De Cycloop’ 176
Koperen duiten 176 / Paleis voor Volksvlijt 180
11 Beetwortels in Brabant 182
12 Paul zonder werk? 187
Paul en politiek 187 / Suezkanaal commissie 188 / Amsterdam-Harburger Stoombootmaatschappij en sleepdienst Nieuwediep 188 / Sleepdiensten op de Rijn 188 / Kettingstoomslepers 189 / Kunstwol 191 / Een vlammend sociaal protest! 192 / ‘De cent van Van Vlissingen’ 195 / ‘Soeka Brenti’ 197
13 Het einde van de Amsterdamsche Stoomboot Maatschappij 200
14 Paul Cornelis en Walborg 207
Het gezin 207 / Vereeniging van en voor Nederlandsche Industriëlen 209 / Amsterdamsche Kanaal-Maatschappij 210
15 Een balans 212
16 Magere jaren 217
17 Producten voor het Verre Oosten 223
Japan 223 / Het dok 226 / Indische spoorwegen 230
18 Feest, of toch niet? 234
19 Een brug te ver 239
Brand! 239 / Groeiende risico’s 241 / Bram treedt terug 244 / De brug 245 / Faillissement 248
20 Pionier in de Verenigde Staten 259
Graanlanderijen 259 / Paul overlijdt 263 / Pionier in Goose Prairie 263
21 Haarlem 268
Het jaar 1900 268 / Het museum 269
22 Ondernemers in stoom: een eeuw vader en zoon Van Vlissingen 277
Een nieuw soort ondernemer? 280
Noten 285
Bronnen 293
Literatuur 295
Bijlagen 299
Bijlage 1 Kort overzicht omtrent het veertigjarig bestaan der Koninklijke Fabrijck voor de vervaardiging van Stoom- en andere Werktuigen te Amsterdam 300
Bijlage 2 Schepen gebouwd door de Koninklijke Fabriek van Stoom en Andere Werktuigen Paul van Vlissingen & Dudok van Heel 301
Bijlage 3 Amsterdamsche Stoomboot Maatschappij en andere rederijen van Paul van Vlissingen 304
Bijlage 4 Familierelaties tussen Van Vlissingen, Van Rossum en Dudok van Heel 306
Index 308
Dankwoord 311
Colofon 312
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan
