De toekomst is terug

INLEIDING 9

DEEL 1: DE KRACHTEN IN ONS (4 V’S) 15
VOORAF: DE AAP MET VELE SMOELEN 17
HOOFDSTUK 1: KRACHT VAN VERKENNEN 29
1.1 Kracht verklaard 29
1.2 Mens: niets is onmogelijk 31
1.3 Maatschappij: AI 34
1.4 Organisatie: aanpassen of verdwijnen 38
1.5 Duistere kracht: complottheorieën 43

HOOFDSTUK 2: KRACHT VAN VERBINDEN 49
2.1 Kracht verklaard 49
2.2 Mens: samen sterker 52
2.3 Maatschappij: over generaties 56
2.4 Organisatie: inclusieve merken 61
2.5 Duistere kracht: groepsdruk 67

HOOFDSTUK 3: KRACHT VAN VEROVEREN 73
3.1 Kracht verklaard 73
3.2 Mens: winner takes it all 76
3.3 Maatschappij: aanzien, prestige en luxe 80
3.4 Organisatie: groot of rijk? 83
3.5 Duistere kracht: nooit genoeg 88

HOOFDSTUK 4: KRACHT VAN VERDEDIGEN 93
4.1 Kracht verklaard 93
4.2 Mens: bunkerwoningen en retropia 96
4.3 Maatschappij: heimat en identiteit 102
4.4 Organisatie: DNA en purpose 106
4.5 Duistere kracht: haatspraak 110
4.6 Kanttekeningen bij vier krachten 114

DEEL 2: OP EEN KEERPUNT 119
VOORAF: IK WAS VEERTIEN IN 1973 121
HOOFDSTUK 5: HET EINDE VAN EEN TIJDPERK 125
5.1 Het jaar nul 126
5.2 Ten oorlog 131
5.3 Het dure leven 136
5.4 Van polycrisis naar permacrisis 138
5.5 Crisis? Welke crisis? 142
5.6 Kanttekeningen bij het einde van een tijdperk 146

HOOFDSTUK 6: 10 OLIFANTEN IN DE KAMER 149
6.1 Klimaat: point of no return 150
6.2 Forever young 153
6.3 De eenzame eeuw 157
6.4 Illusie van de meritocratie 161
6.5 Wereldwijde schuldenberg 164
6.6 Einde van de vijfde technologiegolf 166
6.7 De toekomst van werk 170
6.8 Open versus gesloten samenleving 173
6.9 Opmars van populisten 176
6.10 Stille staatsgreep 179
6.11 Kanttekeningen bij de olifanten in de kamer 183

HOOFDSTUK 7: VERTROUWENSCRISIS 185
Vooraf: Een bordeel in Amsterdam-Zuid 185
7.1 Wij zijn woest 187
7.2 Wederzijds misprijzen 190
7.3 Statusverlies 192
7.4 Vooruitgangspessimisme 196
7.5 Roep om een sterke leider 199

HOOFDSTUK 8: EEN VERSCHEURDE SAMENLEVING 207
Vooraf: Polarisering 207
8.1. Verdedigen versus verkennen 210
8.2 Veroveren versus verbinden 217
8.3 Veroveren versus verdedigen 232
8.4 Verkennen versus veroveren 236
8.5 Verbinden versus verdedigen 237
8.6 Verkennen versus verbinden 239

DEEL 3: ER KOMEN ANDERE TIJDEN 243
VOORAF: WAT VERTEL IK MIJN KINDEREN? 245
HOOFDSTUK 9: VAN DE ZOMER NAAR DE WINTER 249
Vooraf: Oranje rokjes 249
9.1 Angst als systemische drijfveer 252
9.2 Mentale winter voor de deur 256
9.3 Welke krachten drijven boven? 260
9.4 Mode als barometer 270

HOOFDSTUK 10: IN TEGENSTROOM 273
Vooraf: De winters van Avercamp 273
10.1 Willen is kunnen 274
10.2 Dubbel verleden 277
10.3 De goeie nieuwe tijd 288

HOOFDSTUK 11: EEN NIEUW BEGIN 299
11.1 Hoofd niet in het zand steken 300
11.2 Narratief van de hoop 303
11.3 Een bewegend evenwicht 312
11.4 Vier handvaten voor morgen 316

EPILOOG: MANIFEST VAN HOOP 331
DANKWOORD 343
BIBLIOGRAFIE 347
NOTEN 377