

Dolf van den Berg is emeritus hoogleraar aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Centraal in zijn wetenschappelijk werk staat de zoektocht naar opvoeding en onderwijs dat meer in overeenstemming is met de kenmerken van menselijke en professionele ontwikkeling.
Meer over Dolf van den BergUtopia:naar ander onderwijs
Document voor de toekomst
Paperback Nederlands 2018 9789463710183Samenvatting
'Dit boek is geschreven vanuit een diepgaande betrokkenheid bij onze schoolgaande kinderen en jongeren, liefde voor onderwijs en grote eruditie. Dolf van den Berg brengt hier zijn idealen, kennis, ervaring en wijsheid samen in een evenwichtige compositie van een nieuwe school. Niet één die utopisch zal blijven, nee, ze ligt binnen handbereik. Dat is het kenmerk van elk ideaal typisch beeld, het ideale kunnen we niet bereiken, maar het typische wel.
Voor de auteur is het typische dat onze scholen mensenscholen worden. Het gaat hem om ‘het hervinden van de leerling als mens’, zoals hij schrijft, in diep respect voor de uniciteit en het potentieel van ieder kind. Dit pedagogische motief brengt hem bij een school als ‘gemeenschap van waarheid en waardigheid’, die hij vervolgens onderwijskundig vorm geeft. Dat is het belangwekkende van dit boek: een modern, goed gefundeerd pedagogisch concept wordt onderwijskundig vorm gegeven.
Dan ontstaat een school die niet meer uit is op ‘standaardisatie en beheersing’, maar een school die zin geeft. Een school waarin de leerling geen afgeleide is van het curriculum, maar omgekeerd, leraar en leerling in interactie een curriculum tot leven brengen. Een bijzonder waardevol boek voor wie streeft naar een leerling- en leraarwaardige school en een stevig fundament voor de praktijk zoekt.' - Luc Stevens, emeritus hoogleraar Orthopedagogiek aan de Universiteit van Utrecht en ‘founding father’ van het NIVOZ – Nederlands Instituut voor Onderwijs- en Opvoedingszaken.
Specificaties
Lezersrecensies
Geef uw waardering
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 Op zoek naar Utopia 15
1.1 Utopia van Thomas More 17
1.2 Utopia: steeds weer zoekend naar de nieuwe mens in een andere cultuur 21
1.3 Utopia: steeds weer zoekend naar ander onderwijs 26
1.4 Geboorte van het klaslokaal en aanverwante problemen 29
1.5 Behoefte aan een ander baken 32
Hoofdstuk 2 Vier dimensies van ander onderwijs 37
Vooraf 39
2.1 Het mensbeeld is leidend 41
2.2 De eerste dimensie: Onderwijs is ‘ter tafel brengen’ 44
2.3 De tweede dimensie: Erkenning en coaching van elke leerling als uniek persoon 52
2.4 De derde dimensie: De school als existentiële en morele ruimte 57
2.5 De vierde dimensie: De school als gemeenschap van waar(dig)heid 63
Hoofdstuk 3 Unieke wording van elke leerling in samenhang en in al zijn facetten: dé opdracht voor het onderwijs 73
3.1 Wat leert ons het hersenonderzoek? 75
3.2 Verandering van mindsets 79
3.3 Uniciteit is het dialogische ‘ik’: personalisme 85
3.4 De opdracht van het onderwijs: werken aan de unieke wording van het dialogische ‘ik’ van de leerling 87
Hoofdstuk 4 Het bio-socio-psychologisch model en het pedagogisch verstaan 93
4.1 Het bio-socio-psychologisch model 95
4.2 Het pedagogisch verstaan 105
4.3 Aandacht en respect voor eenieder 106
4.4 Gesprek en dialoog 109
4.5 Reflectie en feedback 110
Hoofdstuk 5 Strategische uitgangspunten voor de ontwikkeling van ander onderwijs 117
Vooraf 119
5.1 Naar een toekomstperspectief, inclusief het mensbeeld 119
5.2 Stel de vraag: ‘Wie ben ik als docent?’ 124
5.3 Versterking van het handelingsvermogen van docenten 127
5.4 Analyse van de dynamiek van veranderingen 128
5.5 Diagnose van de betrokkenheid van docenten 130
5.6 Enkele resultaten: opnieuw de vier dimensies van ander onderwijs 132
5.7 Maar toch… behoefte aan Utopia: een perspectief 136
Hoofdstuk 6 Een toekomstperspectief voor het basisonderwijs: RKBS De Bras 139
Vooraf 141
6.1 De eerste dimensie: Onderwijs is ‘ter tafel brengen’ 142
6.2 De tweede dimensie: Erkenning en coaching van elke leerling als uniek persoon 146
6.3 De derde dimensie: De school als existentiële en morele ruimte 150
6.4 De vierde dimensie: De school als gemeenschap van waar(dig)heid 155
6.5 Actoren en interactie 156
Hoofdstuk 7 Utopia: perspectief 163
7.1 Utopia is geen utopie, maar een perspectief 165
7.2 Recht op maatwerk 168
7.3 Naar een ander raamwerk van kwaliteitsthema’s voor docenten 187
7.4 Naar andere kwaliteitsthema’s voor leidinggevenden 190
7.5 Naar andere beleidsintenties voor bestuurders en overheid 193
7.6 Onderwijs in zijn diepste essentie respecteren 195
7.7 Naar Utopia: de essentie van onderwijs 200
7.8 Samenvatting: ons onderwijs voor de toekomst 206
7.9 Besluit 209
Dankwoord 213
Verwijzingen 215
Trefwoordenregister 223
Van dezelfde auteur 227
Over de auteur 231
Rubrieken
- Advisering
- Algemeen management
- Coaching en trainen
- Communicatie en media
- Economie
- Financieel management
- Inkoop en logistiek
- Internet en social media
- IT-management / ICT
- Juridisch
- Leiderschap
- Marketing
- Mens en maatschappij
- Non-profit
- Ondernemen
- Organisatiekunde
- Personal finance
- Personeelsmanagement
- Persoonlijke effectiviteit
- Projectmanagement
- Psychologie
- Reclame en verkoop
- Strategisch management
- Verandermanagement
- Werk en loopbaan