Wegwijs in de Wmo 2015

Voorwoord V

1 Inleiding in de Wmo 2015 1
1.1 Inleiding 1
1.2 Doelen Wmo 2015 1
1.3 Maatschappelijke ondersteuning 2
1.4 Compensatieplicht 3
1.5 Uitvoering van de Wmo 2015 3
1.6 Beleidsvrijheid uitvoering Wmo 2015 4
1.6.1 Inleiding 4
1.6.2 Beleidskeuzen 4
1.6.3 Maatwerkoplossing 4
1.6.4 Begrenzing beleidsvrijheid 5
1.7 Wetswijziging Wmo 2015 aangekondigd 5
1.7.1 Wetsvoorstel nog niet openbaar 7

2 Regelgeving en beleid 9
2.1 Inleiding 9
2.2 Verordening algemeen 9
2.3 Overzicht 10
2.3.1 Inleiding 10
2.3.2 Verplichte onderwerpen 11
2.3.3 Niet-verplichte onderwerpen 11
2.4 Proces 12
2.5 Criteria 13
2.6 Voorbeelden van criteria 15
2.6.1 Inleidend 15
2.6.2 Algemeen criterium 15
2.6.3 Primaten 15
2.6.4 Normering 16
2.6.5 Beperkende voorwaarden 18
2.6.6 Verplichtingen 21
2.7 Hoogte persoonsgebonden budget 21
2.7.1 Inleiding 21
2.7.2 Delegatieverbod 22
2.7.3 Diff erentiatie 22
2.7.4 Voorwaarden tarief sociaal netwerk 22
2.7.5 Vergoedingsregeling voor ondersteuning uit het sociale netwerk 22
2.8 Kwaliteitseisen 23
2.9 Klachtenregeling, medezeggenschap en inspraak 23
2.10 Bestrijding ten onrechte ontvangen aanspraak, misbruik en oneigenlijk gebruik 25
2.11 Jaarlijkse blijk van waardering 28
2.12 Reële prijs en kwaliteit diensten 28
2.13 Bijdrage in de kosten 30
2.13.1 Inleiding 30
2.13.2 Algemene voorzieningen 31
2.13.3 Maatwerkvoorziening en pgb 32
2.13.4 Delegatieverbod algemene voorziening 34
2.14 Bijdrage in de kosten niet verschuldigd 34
2.15 Kostprijs 35
2.16 Tegemoetkoming meerkosten 36
2.17 Overige verordenende bevoegdheid 36
2.18 Nadere regels 37
2.19 Beleidsregels 37

3 Toegang tot de Wmo 2015 41
3.1 Inleiding 41
3.2 Melding 41
3.2.1 Inleiding 41
3.2.2 Splitsing melding en aanvraag 42
3.2.3 Procedure 42
3.3 Spoedeisende gevallen 44
3.3.1 Inleiding 44
3.3.2 Aparte procedure 44
3.3.3 Onverwijld beslissen 44
3.4 Verplichtingen college 45
3.4.1 Inleiding 45
3.4.2 Cliëntondersteuning 45
3.4.3 Persoonlijk plan 46
3.4.4 Informatie persoonsgebonden budget 47
3.4.5 Identifi catieplicht 47
3.5 Onderzoek 47
3.5.1 Inleiding 47
3.5.2 Verlengen zeswekentermijn 48
3.5.3 Onderwerpen 48
3.5.4 Stelplicht en bewijslastverdeling 51
3.5.5 Stappenplan 52
3.5.6 Niet zorgvuldig? 53
3.5.7 Wie doet onderzoek 53
3.5.8 Onderzoeksmethoden 54
3.5.9 Verstrekken persoonsgegevens aan CIZ 54
3.6 Inlichtingen- en medewerkingsplicht 55
3.7 Verslag van het onderzoek 57
3.7.1 Inleiding 57
3.7.2 Ondertekening verslag 58

4 De aanvraag 59
4.1 Inleiding 59
4.2 Indienen aanvraag 59
4.2.1 Inleiding 59
4.2.2 Welke gemeente 59
4.2.3 Regels bij verordening 60
4.2.4 Verlengen en opschorten beslistermijn 61
4.2.5 Onvoldoende medewerking 62
4.2.6 Wat aanvragen 62
4.2.7 Tijdig opnieuw melden 63
4.3 Beoordeling van de aanvraag 63
4.3.1 Inleiding 63
4.3.2 Geen volledige compensatieplicht 63
4.3.3 Resultaatgericht indiceren 64
4.3.4 Objectieve maatstaf 65
4.3.5 Indiceren in klassen 65
4.3.6 Ingangsdatum algemeen 66
4.3.7 Duur van de indicatie 66
4.4 Wijze van toetsing door de bestuursrechter 67
4.4.1 Inleiding 67
4.4.2 Toetsingskader 67
4.4.3 Toetsingsmaatstaven 68
4.4.4 Toetsing bestreden besluit 70

5 Eigen kracht 71
5.1 Inleiding 71
5.2 Reikwijdte eigen kracht 71
5.2.1 Inleiding 71
5.2.2 Stimuleren eigen kracht 71
5.2.3 Geen eigen kracht 72
5.2.4 Wel eigen kracht 73
5.3 Risicosfeer 76
5.3.1 Inleiding 76
5.3.2 Verhuizen zonder toestemming 76
5.3.3 Aanvraag pgb binnen budgetperiode 77
5.3.4 Maatwerkvoorziening gerealiseerd 77

6 Algemeen gebruikelijke voorziening 79
6.1 Inleiding 79
6.2 Criteria 79
6.3 De beoordeling 80
6.3.1 Inleiding 80
6.3.2 Niet specifi ek bedoeld voor personen met een beperking 80
6.3.3 Daadwerkelijk beschikbaar 80
6.3.4 Een passende bijdrage aan het realiseren van een situatie waarin de cliënt tot zelfredzaamheid of participatie in staat is 81
6.3.5 Financieel te dragen met een inkomen op minimumniveau 81
6.4 Voorbeelden algemeen gebruikelijke voorzieningen 83
6.4.1 Inleiding 83
6.4.2 Boodschappendienst 83
6.4.3 Maaltijdservice 84
6.4.4 Vervoer 85
6.4.5 Woonvoorziening 85
6.4.6 Woningaanpassing en renovatie 86
6.4.7 Algemeen gebruikelijke verhuizing 86
6.5 Nadere regels 87
6.5.1 Inleiding 87
6.5.2 Wmo-budgetten onder druk 87

7 Gebruikelijke hulp 89
7.1 Inleiding 89
7.2 Leefeenheid 89
7.2.1 Inleiding 89
7.2.2 Woning en normaal gebruik van de woning 90
7.2.3 Mantelzorg 90
7.3 Algemeen aanvaardbare opvattingen 90
7.3.1 Inleiding 90
7.3.2 Eisen aan het onderzoek 91
7.4 Objectief afwegingskader 92
7.4.1 Inleiding 92
7.4.2 Algemeen aanvaardbare opvattingen 92
7.4.3 In redelijkheid te verwachten van huisgenoten 93
7.4.4 Verordenende bevoegdheid 93
7.4.5 Maatwerk in beleidsregels 94
7.4.6 Inwonend kind 95
7.4.7 Uitstelbare en niet-uitstelbare taken 95
7.4.8 Uitzonderingen bieden gebruikelijke hulp 96
7.5 Aard van de relatie 96
7.6 Bovengebruikelijke hulp 100
7.7 Zelfredzaamheid en participatie cliënt 100
7.8 Verhouding draaglast en draagkracht 101
7.9 Medewerking 101

8 Mantelzorg 103
8.1 Inleiding 103
8.2 Ondersteunen mantelzorger 103
8.2.1 Inleiding 103
8.2.2 Cliënt en mantelzorger 104
8.2.3 Wet langdurige zorg 104
8.2.4 Welke ondersteuning 104
8.3 Respijtzorg 105
8.3.1 Inleiding 105
8.3.2 Kortdurend verblijf 105
8.4 Mantelzorgwoning 106

9 Algemene voorziening 107
9.1 Inleiding 107
9.2 Aanbieder 107
9.2.1 Inleiding 107
9.2.2 Diensten of activiteiten 108
9.2.3 Kwaliteit 108
9.2.4 Zonder voorafgaand onderzoek 109
9.2.5 Beoordeling 109
9.2.6 Bijdrage in de kosten 109
9.2.7 Geen algemene voorziening 110
9.3 Doelgroep 110
9.3.1 Inleiding 110
9.3.2 Algemeen karakter 111
9.3.3 Specifi ek karakter 111
9.4 Rechtsbescherming 111
9.4.1 Inleiding 111
9.4.2 Aanvraag indienen 112
9.4.3 Ontzeggen toegang 112
9.4.4 Bijdrage in de kosten 112

10 Andere wetten 113
10.1 Inleiding 113
10.2 Generieke weigeringsgrond ontbreekt 113
10.3 Integrale dienstverlening 113
10.4 Afstemmen op andere wetten 116
10.5 Verwijzen naar andere wetten 117
10.5.1 Inleiding 117
10.5.2 Gebruikmaken aanspraken Zorgverzekeringswet 117
10.5.3 Gebruikmaken van andere wetten 118
10.6 Anti-revaliderende werking 118
10.6.1 Inleiding 118
10.6.2 Geen objectiveerbare medische problematiek 119
10.7 Doelgroep Wmo 2015 en andere wetten 119

11 Beschermd wonen 121
11.1 Inleiding 121
11.2 Landelijke toegankelijkheid 121
11.2.1 Inleiding 121
11.2.2 Samenwerken verplicht 122
11.2.3 Mandaat 122
11.2.4 Geschillencommissie landelijke toegankelijkheid 123
11.2.5 Woonplaatsbeginsel beschermd wonen 124
11.3 Beschermd wonen 124
11.3.1 Inleiding 124
11.3.2 Doelgroep 125
11.3.3 Accommodatie 126
11.3.4 Toezicht en ondersteuning 126
11.3.5 Begeleiding 126
11.3.6 Huishoudelijke hulp 127
11.4 Verzilveren indicatie met een pgb 127
11.4.1 Inleiding 127
11.4.2 Kleinschalig wooninitiatief 127
11.5 Overgangsrecht 128
11.5.1 Inleiding 128
11.5.2 Toegang Wet langdurige zorg 128
11.5.3 Beoordelen aanvraag Wlz 128

12 Opvang 131
12.1 Inleiding 131
12.2 Eigen verantwoordelijkheid 131
12.3 Landelijke toegankelijkheid 132
12.3.1 Convenant 132
12.3.2 Beleidsregels maatschappelijke opvang 132
12.3.3 Geschillencommissie landelijke toegankelijkheid 132
12.4 Melding en onderzoek 133
12.4.1 Kunnen handhaven in de samenleving 133
12.5 Voorziening opvang 133
12.5.1 Noodopvang 134
12.5.2 Noodopvang zelfredzame gezinnen 134
12.5.3 Algemene voorziening 134
12.5.4 Maatwerkvoorziening 135
12.5.5 Passende bijdrage 135
12.6 Natura of persoonsgebonden budget 135
12.7 Bijdragen in de kosten 136
12.8 Niet-rechthebbende vreemdelingen 136

13 Maatwerkvoorziening 137
13.1 Inleiding 137
13.2 Maatwerk 137
13.2.1 Inleiding 137
13.2.2 Afgestemd op het individu 137
13.2.3 Maatwerkoplossing 138
13.2.4 Maatwerkvoorzieningen 138
13.2.5 Assistentiehond 139
13.2.6 Financiële tegemoetkoming 140
13.3 Leefomgeving 140
13.3.1 Inleiding 140
13.3.2 Territorialiteit 141
13.3.3 Verblijf in het buitenland 141
13.3.4 Verblijf buiten gemeente 142
13.4 Beperking 142
13.5 Chronisch psychisch probleem 143
13.6 Psychosociaal probleem 144
13.7 Zelfredzaamheid 145
13.7.1 Inleiding 145
13.7.2 Algemene dagelijkse levensverrichtingen (adl) 145
13.7.3 Gestructureerd huishouden voeren 146
13.7.4 Afb akening Zorgverzekeringswet en Wmo 2015 147
13.8 Participatie 148
13.9 Causaal verband 148
13.10 Therapeutisch karakter 149
13.11 Bijzonderheden 150
13.12 Financiële tegemoetkoming 151
13.12.1 Inleiding 151
13.12.2 Uitvoeringspraktijk 151
13.12.3 Bestedingsvrijheid 152
13.12.4 Geen subsidie 152
13.13 Aangewezen op een maatwerkvoorziening 153
13.13.1 Inleiding 153
13.13.2 Wat is maatwerk 153
13.14 Verhaal van kosten (regres) 155

14 Afbakening Wmo 2015 en Wet lang durige zorg 157
14.1 Inleiding 157
14.2 Uitzonderingsbepalingen 157
14.2.1 Inleiding 157
14.2.2 Schoonhouden woonruimte 160
14.2.3 Wasverzorging 160
14.2.4 Wmo 2015 of bijzondere bijstand 162
14.2.5 Algemene voorziening 162
14.2.6 Wat is thuis wonen 162
14.2.7 Partner van cliënt 164
14.3 Tijdelijke indicatie 164
14.4 Reikwijdte Wet langdurige zorg 164
14.4.1 Inleiding 164
14.4.2 Woonplaats 165
14.4.3 Afb akening begeleiding 165
14.5 Toepassing kan-bepaling 166

15 Persoonsgebonden budget 167
15.1 Inleiding 167
15.2 Recht op persoonsgebonden budget 167
15.2.1 Inleiding 167
15.2.2 Pgb moet bereikbaar zijn 167
15.2.3 Doelmatigheidsoverwegingen niet toegestaan 168
15.2.4 Bijdrage in de kosten verschuldigd 168
15.2.5 Spoedeisende situatie: geen pgb 168
15.3 Verordenende bevoegdheid 168
15.4 Aanvraag persoonsgebonden budget 169
15.4.1 Inleiding 169
15.4.2 Budgetplan 169
15.4.3 Beoordeling pgb met terugwerkende kracht 169
15.4.4 Aanvraag pgb binnen budgetperiode 170
15.5 Voorwaarden persoonsgebonden budget 170
15.5.1 Inleiding 170
15.5.2 Pgb-bekwaamheid 171
15.5.3 Verantwoorde uitvoering van pgb-taken geborgd 172
15.5.4 Motiveren pgb-wens 174
15.5.5 Waarborg kwaliteit 174
15.5.6 Besteding persoonsgebonden budget sociaal netwerk 177
15.5.7 Kwaliteitseisen woningaanpassing en hulpmiddel 178
15.6 Persoonsgebonden budget geschikt voor het doel 178
15.6.1 Inleiding 178
15.6.2 Gemengde overeenkomst 179
15.7 Overige weigeringsgronden 179
15.7.1 Inleiding 179
15.7.2 Meer dan de kosten in natura 179
15.7.3 Eerder besluit herzien of ingetrokken 180
15.8 Hoogte persoonsgebonden budget 181
15.8.1 Inleiding 181
15.8.2 Passende bijdrage 181
15.8.3 Toereikend persoonsgebonden budget 181
15.8.4 Systematiek in verordening 182
15.8.5 Beperking van de kennisneming 182
15.8.6 Gediff erentieerde tarieven 183
15.8.7 Vergoedingsregeling hulp sociaal netwerk 183
15.8.8 Technisch geschikte maatwerkvoorziening 184
15.9 Verplichtingen persoonsgebonden budget 184
15.9.1 Inleiding 184
15.9.2 Informatieplicht college 184
15.9.3 Heroverwegen besluit 185
15.9.4 Verplichtingen budgethouder 185
15.10 Besteding en betaling persoonsgebonden budget 185
15.10.1 Inleiding 185
15.10.2 Voorwaarden besteding 186
15.10.3 Besteden binnen de termijn 186
15.10.4 Betaling persoonsgebonden budget 187

16 Tegemoetkoming meerkosten 189
16.1 Inleiding 189
16.2 Discretionaire bevoegdheid 189
16.2.1 Inleiding 189
16.2.2 Verordening 189
16.2.3 Nadere regels 190
16.2.4 Hoogte tegemoetkoming 190
16.2.5 Draagkracht 190
16.2.6 Sportvoorziening 191
16.3 Aanvraag en betaling 191

17 Aantasten van rechten 193
17.1 Inleiding 193
17.2 Heroverweging besluit 193
17.2.1 Inleiding 193
17.2.2 Besluit ná heroverweging 194
17.2.3 Tijdelijke indicatie 194
17.2.4 Terugkomen van besluiten Wmo 194
17.3 Opschorten betaling persoonsgebonden budget 194
17.3.1 Inleiding 194
17.3.2 Verordening 195
17.3.3 Gebruikmaking bevoegdheid 195
17.3.4 Gegrond vermoeden 196
17.3.5 Gelijkstelling besluit 197
17.3.6 Kennisgeven 197
17.4 Terminologie 198
17.4.1 Inleiding 198
17.4.2 Beëindiging en wijziging 198
17.4.3 Herzien of intrekken 198
17.5 Bevoegdheid herziening en intrekking beslissing 199
17.5.1 Inleiding 199
17.5.2 Gebruikmaking bevoegdheid algemeen 199
17.5.3 Belastend besluit 200
17.5.4 Bekendmaken aan belanghebbende 200
17.5.5 Schending inlichtingenplicht 200
17.5.6 Gebruikmaking bevoegdheid 201
17.5.7 Niet meer aangewezen op ondersteuning 202
17.5.8 Ondersteuning niet meer toereikend 202
17.5.9 Niet voldoen aan voorwaarden 203
17.5.10 Niet of voor een ander doel gebruikt 203
17.5.11 Privaatrechtelijke overeenkomst 204
17.6 Vorderen geldswaarde 205
17.6.1 Inleiding 205
17.6.2 Opzettelijke schending 205
17.6.3 Van wie terugvorderen 207
17.6.4 Hoogte terugvordering maatwerkvoorziening in natura 207
17.6.5 Hoogte terugvordering pgb 208
17.7 Verordenende bevoegdheid 208
17.7.1 Inleiding 208
17.7.2 Tegemoetkoming meerkosten 209
17.7.3 Overig 209
17.7.4 Onverschuldigd betaald 209
17.7.5 Verjaringstermijn 210
17.8 Invordering 210
17.8.1 Inleiding 210
17.8.2 Verrekeningsbevoegdheid 211
17.8.3 Dringende redenen 211

Trefwoordenregister 213