Seks wordt steeds minder sexy?
Onze maatschappij lijkt te draaien om seks; het wordt al sinds oudsher gebruikt om de verkoop van producten en diensten te bevorderen en kijkcijfers te boosten. De media schetsen een beeld van een samenleving die louter bestaat uit seksueel actieven; als seksloze ben je een looser. Onderzoek van Rutgers – voorheen Rutger Stichting – bevestigt evenwel het bestaan van een seksmythe. Nederlanders hebben gemiddeld drie keer per maand seks met een vaste partner en jongeren beginnen er steeds later mee. Eigenlijk hebben we almaar minder seks en zijn we er ook minder enthousiast over. Babyboomers vochten voor vrijheid van seksualiteit en plaatsten die – eenmaal verworven - gedurende drie decennia bovenaan de totempaal. Voor een jonger publiek is deze vrijheid een gegeven; ze zijn er minder lyrisch over.
Wat zijn sextremismen?
Ons denken over seks is gedurende enkele generaties bepaald door wat de ‘vanilleformule’ wordt genoemd; een man en vrouw uit dezelfde generatie in een liefdevolle relatie. Dit beeld van normale seks, waar in de westerse wereld homoseksualiteit ook toe behoort, maakt de komende jaren plaats voor andere visies op seks. We zien een toename van sextremismen; microtrends die na verloop van tijd meer mainstream worden en tastbaar zijn in productontwikkeling en de media. Ze worden opgestuwd door het gegeven dat we seks steeds individueler beleven. De romantiek lijkt er ook af te gaan; seksonderzoek onder jongeren toont aan dat ze seks zonder verliefdheid steeds vaker accepteren. Seks wordt een individuele behoefte en maakt bij veel mensen deel uit van een gezonde levensstijl. Ze zien seks als een plezierige manier om calorieën te verliezen.
Jullie zien ook tegenreacties?
De komende jaren zal er ook ruimte zijn voor een stroming waarin plaats is voor ethiek. Steeds meer mensen gaan op zoek naar zingeving en maken bewuste keuzes. Ze willen duurzaam leven en duurzame seks en kiezen bewust met wie of wat ze in bed liggen; behalve bij millennials zie je deze trend ook breder in de samenleving als onderdeel van de sustainable trend. We zien ook een conservatieve, preutse trend die wijst op de risico’s van seks; je kunt geslachtsziekten oplopen en slachtoffer worden van online privacy schendingen Daarnaast zie je openlijk naakt afnemen. Veel Nederlandse jongeren op sportclubs en scholen houden de zwembroek aan bij het douchen; op de stranden zie je minder topless vrouwen.
Polygamie en polyamorie zijn in opkomst?
Het monogame huwelijk is in de westerse wereld de meest voorkomende verbintenis tussen man en vrouw. In andere werelddelen komt polygamie (meer vrouwen) en polyandrie (meer mannen) veelvuldig voor. Met de mondialisering zie je dat de westerse visie op het traditionele huwelijk wordt beïnvloed door visies en denkwijzen uit Azië en Afrika. We noemen dit de surinamisering, afrikanisering en aziatisering. Wat Adjiedj Bakas ook al surinamisering noemde, zou een eind kunnen maken aan monogamie; aziatisering versnelt wellicht de robotliefde. In Japan zie je vooral jonge mensen volop gebruikmaken van virtuele porno - of ze hebben meer oppervlakkige (seks)relaties. Bij polyamorie wordt met meerdere mensen een relatie aangegaan, zodat er een polyamoreuze familie ontstaat. We krijgen dus nieuwe families. Illustratief voor deze ontwikkeling is de Ikea-gids, waar de mensen in de woon- en slaapkamers een bont gezelschap vormen.
Praten over seks blijkt nog lastig in het bedrijfsleven?
Tijdens de realisatie van Holy Fuck voerden we gesprekken met een aantal bedrijven. In sommige gevallen merkten we aan de terughoudende reacties dat het onderwerp ‘seks’ in veel ondernemingen nog in de taboesfeer ligt. Bijzonder, want seks komt volop voor binnen bedrijven; collega’s gaan soms seksuele relaties aan en helaas komt seksuele intimidatie op de werkvloer nog altijd voor. Daarnaast neemt het aantal transgenders toe; hoe ga je als werkgever om met een medewerker die een geslachtsverandering wil ondergaan? En ben je als werknemer in de toekomst nog verplicht om je geslacht aan te geven? In Denemarken heb je al de mogelijkheid om in je paspoort een X in te vullen in plaats van M of V.
De toekomst van seks heeft een grote behoefte aan menselijke aandacht?
Simulaties, quick fixes en instant dopamineshots kunnen menselijke aandacht nooit vervangen. De technologie brengt ons robotminnaars, virtueel zoenen, draagrobots en de mogelijkheid menselijk leven te creëren met algoritmes. Moeten we daar geen rem op zetten, op dat technologische geweld? We zien een grote (tegen)trend ontstaan die zegt dat je niet moet realiseren wat technologisch mogelijk is. We denken dat de toekomst van seks juist schreeuwt om menselijke aandacht en sociale verbondenheid en veel minder behoefte heeft aan technologie. De transitie van fysiek naar online vindt nu weliswaar plaats, maar wij zien de terugkeer van online naar fysiek al weer opkomen. Velen prefereren echte huid van een levend mens boven virtuele connecties. Deze trend #huidhonger is in de zorg al decennia een bekend gegeven. Deze tegentrend krijgt gestalte met knuffelcafé ’s, omhelzingskussens en de Free Hugs Movement met aanhangers die op Valentijnsdag gratis mensen knuffelen en omhelzen op NS stations. Het is nu aan merken en organisatie hoe ze de komende jaren deze ‘huidhonger’ zullen vertalen naar innovatie, marketing en management.
Over Peter Spijker
Peter Spijker is freelance journalist. Hij schrijft regelmatig artikelen voor Managementboek.nl