In deze aflevering van De Boekenpraktijk spreekt host Willem van Leeuwen met Oscar David over het belang van zelfreflectie, macht, en het herstellen van vertrouwen wanneer dat verloren is gegaan.
Oscar David legt uit dat vertrouwen een diepgeworteld proces is: 'Vertrouwen heeft natuurlijk heel veel te maken met onze biochemie, met onze hormonen en ons limbisch brein.' Maar vertrouwen is ook een systeemkwestie, waarbij leiders zich niet altijd bewust zijn van hun eigen invloed. David: 'Als leider heb je grote verantwoordelijkheden en veel werk te verstouwen. En het is een natuurlijke neiging dat we onze aandacht naar buiten richten en niet naar binnen.'
Macht en blinde vlekken
Een van de grootste uitdagingen voor leiders is het herkennen van hun blinde vlekken. David: 'Op het moment dat je meer macht hebt, dan hebben we ook al die hormonen die wat sterker zijn, zoals testosteron en adrenaline. En we kunnen het ons veroorloven om minder empathisch te zijn. Het vraagt extra training en bewustzijn om niet alleen vriendelijk te zijn naar de voorzitter van de raad van commissarissen waar je verantwoording aan verschuldigd bent, maar ook even sympathiek te zijn naar de middenmanager.'
Empathie heeft directe gevolgen voor de manier waarop vertrouwen zich binnen organisaties ontwikkelt. Zonder openheid en kwetsbaarheid ontstaat er afstand tussen leiders en hun teams. David: 'Om vertrouwen op te bouwen moet je in staat zijn om kwetsbaar te zijn. Maar ook dat vraagt oefening en bewustwording.'
Vertrouwen opbouwen is één ding, maar hoe herstel je vertrouwen als het beschadigd is? In de podcast gebruikt Oscar David de toeslagenaffaire als voorbeeld van een systeem waarin vertrouwen ernstig is geschonden.
Luister de hele aflevering op deze pagina. Of open de podcast in jouw favoriete podcastspeler, zoals Spotify, Apple Podcasts, Google Podcasts of YouTube.
STELLINGEN
Elke aflevering van de podcast legt host Willem van Leeuwen de gast een aantal stellingen voor. De stellingen voor Oscar David zijn:
1. Omdat imprints uit het verleden en biologische wetten onze mate van vertrouwen bepalen, is het een utopie om te denken dat we vertrouwen kunnen aanleren;
2. Ondanks veel trainingen en coaching op leiderschapsgedrag is het te betreuren hoeveel leiders en bestuurders zich nog veel te weinig realiseren dat het gedrag wat ze vertonen onder een vergrootglas ligt bij hun medewerkers.
BOEKENTIP
Oscar David raadt twee boeken aan: The Trust Factor van Paul Zak is de eerste. In dat boek onderzoekt hij hoe vertrouwen wordt beïnvloed door biochemische processen, met name het hormoon oxytocine, en hoe dit de samenwerking binnen teams beïnvloedt. Het tweede boek is Helende Kou van Ewout Staartjes: een boek over de mentale en fysieke impact van kou en hoe het kan bijdragen aan zelfreflectie en leiderschap.
Kom ook
Op 21 mei 2025 spreekt Oscar David op het Jaarcongres Regels en Ruimte, uiteraard over het thema vertrouwen.
Bekijk het programma >
Ook opent hij op 13 maart de Collegereeks Psychologie voor Managers. In 11 colleges, met o.a. Ap Dijksterhuis, Margriet Sitskoorn en Roos Vonk, word je meegenomen in de wonderlijke wereld van menselijk gedrag.
Bekijk het programma >
