Preview - Waar haal je de energie vandaan? - Inzichten uit onderzoek

Gevraagd wat energie is en waar je het vandaan haalt, kijken de meesten je glazig aan. Als je de vraag toelicht en erbij vertelt dat het over menselijke energie gaat, wordt vaak naar externe, tastbare en lichamelijke factoren verwezen. Energie is een kwestie van gezonde voeding, veel bewegen en uitgebalanceerde rust- en herstelmomenten, denkt men. In werkelijkheid spelen emotionele, mentale en sociale factoren een veel belangrijkere rol. Energie zit grotendeels tussen de oren!

We beginnen met een vraag. Als je zou moeten zeggen waar je de energie vandaan haalt, welke uitspraak komt dan het dichtst in de buurt volgens jou?

1.      Energie krijg je via sportdrankjes, gezonde voeding, veel bewegen of een stimulerende omgeving.

2.      Energie wordt bepaald door factoren in je hoofd. Je manier van voelen, denken en doen bepaalt de intensiteit en kwaliteit van je energie.

De meeste mensen kiezen desgevraagd zonder aarzelen voor de eerste optie. Onze energie wordt voornamelijk geassocieerd met externe, tastbare en lichamelijke factoren. Energie is vooral een kwestie van lichamelijke fitheid of, zoals we dat tegenwoordig noemen, ‘vitaliteit’. Daarover is de laatste jaren heel wat geschreven en daar wordt in organisaties ook steeds meer aandacht aan besteed. Hordes doctoren, fysiotherapeuten en sporters trekken tegenwoordig door de bedrijven heen om het blijde evangelie van lichamelijke fitheid te verkondigen. Steevast gaat het hierbij om de trits van gezonde voeding (geen kroketten meer in de kantine!), veel bewegen (niet de lift nemen, maar trappen lopen!) en een goede nachtrust (minstens 7 uur slapen!) te verkondigen. Dit zou niet alleen de vitaliteit van de betrokkenen, maar ook hun ‘duurzame inzetbaarheid’ (wie verzint zo’n term?) ten goede komen.

Zonder afbreuk te doen aan de goede intenties achter zulke interventies, kun je vraagtekens plaatsen bij hun effectiviteit.

1.      Allereerst is het zo, dat de beoogde doelgroep – in dit geval werknemers – alleen in naam centraal staat. In feite gaat het veeleer om het organisatiebelang.

2.      In de tweede plaats gaat het veelal om top-down trajecten die min of meer geforceerd de organisatie in worden geduwd. Niet voor niets pleiten adviseurs en trainers die zich met ‘vitaliteitstrajecten’ bezighouden voor het aanstellen van een ‘Chief Energy Officer’. Sinds jaar en dag weten we dat de successcores van zulke top-down ingestoken verandertrajecten niet om over naar huis te schrijven zijn. Sterker nog, 70% tot 80% van deze trajecten mislukt.

3.      In de derde plaats, is het vizier van de meeste vitaliteitsprogramma’s te eng gericht: men richt zich voornamelijk op de fysieke dimensie van energie en heeft daarbij ook nog eens een opmerkelijke voorkeur voor het signaleren en oplossen van lichamelijke klachten. Energie wordt gelijkgesteld met een gezond lichaam. En gezondheid wordt gedefinieerd als de afwezigheid van ziekten.

Brandstof uit je brein

Energie houdt meer in dan lichamelijk fit zijn. Bij energie draait het vooral – onderzoek spreekt in dit verband van 70% – om emotionele, mentale en sociale factoren. Emoties bepalen onze energie. Wanneer iets je raakt of inspireert, vertaalt zich dat meteen in nieuwe energie. Dat geldt ook voor dingen die je wilt bereiken of die mooi vindt. Alle gevoelens die ons een boost geven, rekenen we tot de emotionele component van energie. Daarnaast is ook sprake van een belangrijke mentale component: zo kunnen we besluiten om aan bepaalde zaken al dan niet aandacht te besteden, kunnen we eigen doelen formuleren en kunnen we onze sterktes bewust inzetten om die doelen te bereiken. Tenslotte: mensen zijn van nature groepsdieren. We voelen ons niet alleen tot anderen aangetrokken, maar presteren samen ook meer dan alleen. Je krijgt extra energie wanneer je in staat bent om jouw activiteiten met die van anderen te versmelten.

Is energie meetbaar?

Dat klinkt allemaal goed en wel, zal je zeggen, maar is energie ook meetbaar? Ja, zo weten we uit eigen ervaring. Sinds drie jaar meten we energie niet alleen op nationaal niveau, maar we doen het ook binnen organisaties en bij teams. Als basis hanteren we een indeling in vier zones: de ‘zinzone’ is een omgeving waarin mensen bruisen van de energie en topprestaties leveren. De ‘comfortzone’ is een omgeving waarin mensen vooral hun ding doen en uit zijn op een makkelijk en prettig leven. De ‘hyperzone’ is een omgeving waarin de hectiek van alledag overheerst en waar mensen druk bezig zijn met overleven. De ‘zombiezone’ is een omgeving waarin mensen zijn afgehaakt en hun dagen slijten, totdat ze uit hun lijden worden verlost.

Als je deze indeling in energiezones loslaat op de Nederlandse arbeidsbevolking, dan krijg je het volgende beeld te zien (klik hier voor een infographic uit de 2016 editie van het jaarlijkse onderzoek naar de energie van werkend Nederland): de hyperzone is het grootst (39%), gevolgd door de comfortzone (33%), de zinzone (20% en de zombiezone (8%).

Laten wij er onmiddellijk twee vragen voor de lezer aan toevoegen:

· Hoe ziet die procentuele verdeling in jouw team en organisatie uit?

· En welke consequenties heeft dat voor gedrag en prestaties?

Om je bij die laatste vraag alvast een beetje op weg te helpen: energie heeft direct en indirect effect op gedrag en prestaties. Kijk eens naar de onderstaande verschillen tussen hyperzone en zinzone (klik hier voor de infographic):

In de hyperzone, zo blijkt uit het onderzoek:

·         beveelt 12% de organisatie bij anderen aan...

·         is 45% van plan komend jaar te solliciteren...

·         is het tevredenheidscijfer over de organisatie 5,7...

·         is het tevredenheidscijfer over het werk 6,3...

·         is het tevredenheidscijfer over leidinggevenden 5,0...

·         scoort het geloof in perspectief 4,3...

·         en liggen de prestaties gemiddeld 27% lager...

Daarentegen is het zo dat in de Zinzone:

·         56% de organisatie bij anderen aanbeveelt...

·         is slechts 18% van plan komend jaar te solliciteren...

·         is het tevredenheidscijfer over organisatie 8,7...

·         is het tevredenheidscijfer werk 9,1...

·         is het tevredenheidscijfer over leidinggevenden 8,6...

·         scoort het geloof in perspectief 8,5...

·        en liggen de prestaties gemiddeld 43% hoger...

Wanneer je je niet bewust bent dat energie tussen de oren begint en niet weet welke effecten energie op het gedrag en presteren van mensen heeft, kun je zomaar van een koude kermis thuiskomen. Dát is de belangrijkste boodschap uit ons Waar haal je de energie vandaan?

Hoe je die boodschap vervolgens in concrete veranderingen vertaalt kun je in het boek zelf lezen. Daarin staan immers de 5 geheimen om te schitteren!

Nieuwe lente, nieuwe energie

Waar haal je de energie vandaan? verscheen op 1 maart: de dag dat klimatologisch de lente begon. In het boek voeren we je langs vijf geheimen die jou in staat stellen om je als een echte GoGo te manifesteren. Dat doen we stap voor stap, op een zeer toegankelijke manier. Meer dan 100 tips en oefeningen geven aan hoe je nieuwe energie kunt tanken en hoe je die energie in effectief gedrag kunt omzetten. Zodat jij en je collega´s voortaan ook 10 tot 2000 keer sneller en beter kunnen presteren!

Hans van der Loo en Patrick Davidson publiceerden samen Waar haal je de energie vandaan? Als experts op het gebied van energiek veranderen hebben zij EnergyFinder opgericht.