En eerst was er … organisatie? Schiet mij maar lek. Je kent de begrippen wel, en ik ga ze niet toelichten, ook al worden ze dagelijks misbruikt (ander boekje misschien). Visie. Missie. Of andersom. Missie, Visie, Strategie. Doelen. Kernwaarden. KPI’s. Veranderprojecten. Al deze ‘dingen’ worden doorgaans afgevuurd op de ‘staande’ organisatie. Staande. Het woord zegt al veel. Want die organisatie, die lijkt er gewoon te zijn. Organiseren leek ooit een keer nodig, toen de organisatie ontstond. Organiseren was iets om de organisatie neer te zetten, en in een organogram vast te leggen. Dan konden we daar vervolgens lekker visies, missies en strategieën op loslaten. Ik overdrijf, maar toch ook niet heel erg. En omdat dat ‘organiseren’ zo incidenteel gebeurt, moet je soms re-organiseren. Ik zeg altijd: als je moet reorganiseren, dan heb je met zijn allen zitten slapen.
Wat als ‘organiseren’ nu eens synoniem is aan: ‘continu en duurzaam, zo effectief en efficiënt mogelijk produceren’? Dus niet: de organisatie produceert. Nee: het organiseren is het produceren. Stel dat je allemaal bezig bent met produceren, dan ben je dus impliciet bezig met organiseren. Je zou dit ook continu reorganiseren kunnen noemen, maar dan heel vloeiend en uit eigen beweging. Mooi woord: beweging. Hoe anders dan het starre woord organisatie. [...] Stel je nu eens voor dat organisatie een werkwoord is…
Stel dat je organisatie weer lekker gaat stromen. Het proces om daar te komen is leuk en leerzaam tegelijk. Van hoge hoed tot dienblad in 97 dagen, zo luidt de subtitel die achterin het boek wordt toegelicht, maar de oplettende lezer heeft dan allang door waar het om draait. ‘Organiseer je processen’ is een boek dat de lezer aan de hand neemt en helpt om het direct zelf uit te proberen. Het is een werkboek. Het is een weergave van de pragmatische dienstverlening die TeamKikk aan de dag legt. En dat werk kan het volgende opleveren, getuige deze reflectie van een tevreden klant:
- ‘We hebben in één klap de ouderwetse hiërarchische aansturing verlaten. De organisatie wordt nu gedragen en aangejaagd door gelijkwaardige procesverantwoordelijken.’
- ‘Vergaderen is verbeteren geworden. We overleggen in kleine procesteams. Elke procesmanager weet waar zijn proces aansluit op dat van een ander.’
- ‘We hebben veel meer inzicht in onze teamrol kwaliteiten en we maken daar ook optimaal gebruik van. Vergaderen is niet alleen leuker, spontaner en opener geworden, maar ook effectiever en efficiënter.’
- ‘Alle negativiteit is uit onze organisatie verdwenen.’
- ‘Onze lopende verbeteracties staan in een dashboard dat door iedereen wordt gezien. Dat maakt de onderlinge verbondenheid en de kans van slagen groter dan ooit tevoren.’
- ‘Opeens komen er veel meer ideeën van de werkvloer naar boven. Omdat deze nu zowel een luisterend oor als een voedingsbodem hebben.’
- ‘Het was een gezamenlijk leerproces dat ons dichter bij elkaar heeft gebracht.’
- ‘We stellen de goede vragen aan de juiste collega’s. Iedereen pakt zijn eigen verantwoordelijkheid voor het geheel en onderneemt zelf actie om anderen te betrekken.’
- ‘We hebben veel meer zicht op de samenhang van alle werkprocessen. Bij obstakels is volstrekt duidelijk wie erbij moet worden geroepen.’
Het enige dat ik hier nog aan kan toevoegen is dat ik mijn boek heb geschreven vanuit de oprechte overtuiging dat managers die een dergelijk succes bewerkstelligen nog lang niet zijn uitgespeeld.
Sinds 2005 is Cees Hoogendijk actief als zelfstandig professional (ZP), architect van lerende organisaties, oprichter van de Appreciative Inquiry Academy, internationaal actief via Instituto IDeIA, associate bij TAOS Institute, auteur van of diverse boeken omtrent interpersoonlijke en organisatie ontwikkeling, spreker en CFO van grootschalige co-creatieprocessen. Hij is de auteur van Organiseer je processen - en je hoeft nooit meer te (re)organiseren.
