Stel, je bent ondernemer, je bedrijf groeit en je hebt inmiddels twintig mensen in dienst. Wat je eerst op gevoel deed kan nu niet meer. Je krijgt te maken met cijfers en met jaarrekeningen. En daar begrijp je minder van dan van je ambacht. Maar je hebt die kennis wel nodig.
Of, je bent verantwoordelijk voor de marketing van je bedrijf en je moet steeds commerciële acties bedenken om de machine te laten draaien. Hoeveel kun je aan die acties uitgeven? Hoeveel medewerkers heb je daarvoor nodig? Hoeveel moeten de acties opleveren om de uitgaven te dekken?
Of, je hebt promotie gemaakt en je gaat je ambitie om leiding te geven waarmaken. Als leidinggevende bespreek je plotseling de voortgang en de financiën met de directie. Je hebt geen idee hoe je dat effectief doet.
Je bent de enige niet. Veel managers en ondernemers, consultants en professionals moeten van alles over financiën en managementrapportages weten om risico’s aan te kunnen gaan, beslissingen te nemen en te investeren. Maar zonder kennis van zaken is die financiële informatie moeilijk te gebruiken.
Als trainer begeleid ik mensen met die cijfers willen leren gebruiken. Ik probeer ze niet alleen veel te leren over financiële zaken, maar vooral over het gebruiken van cijfers in hun dagelijks werk. Mijn kennis en ervaring heb ik nu beschreven in het boek Cijfers bijten niet.
Meeleven met Max
Het boek is bedoeld om beslissers zoals jij de kennis en techniek bij te brengen om bijvoorbeeld hun jaarrekening te kunnen lezen, zodat zij zelf kunnen afleiden hoe het met hun onderneming gaat. Daarbij wordt rekening gehouden met alle belangrijke gebeurtenissen in het dagelijks leven van de onderneming. Het boek bestaat daarom uit drie secties met daarin:
- de uitleg van basisbegrippen op de balans en in de resultatenrekening;
- een beschrijving van besluitvorming en gevolgen voor de prestaties van het bedrijf;
- de technieken om je bedrijf te zien en te analyseren vanuit de jaarrekening.
Om dit soort lastige onderwerpen makkelijk te kunnen begrijpen, leg ik alles in het boek uit aan de hand van een denkbeeldige ondernemer. In het begin van het boek begint Max een eigen bedrijf, een adviesbureau. In de loop van het boek groeit dit adviesbureau, en daarmee de complexiteit van de financiële gegevens (en zijn zorgen). Zo groei je als lezer mee met Max, wiens financiële kennis ook continu groeit. Met deze kennis kun je als lezer processen en financiën verbinden, beslissingen wegen tussen kosten en verlangde prestaties en prioriteiten stellen in wat je wel en niet aanpakt.
Verdieping en praktijk
Het boek laat je je onderneming begrijpen door het lezen van de cijfers. Je leert veel over financiële cijfers en begrippen, maar meer nog meer over wat deze zeggen over de prestaties van je organisatie. Je maakt daarbij kennis met een procesbenadering van een organisatie. Je leert cijfers te analyseren en te achterhalen wat er in de praktijk is gebeurd. Dat doe je niet alleen achter je bureau, maar gestuurd door je analyse ook in gesprek met mensen uit de organisatie. De nadruk ligt in dit boek dus niet op theorie, maar op hoe cijfers in de praktijk nuttig zijn om te sturen. Vandaar ook de keuze om alles te beschrijven aan de hand van een praktijkvoorbeeld.
In het boek vind je naast het praktijkvoorbeeld van Max ook cases die zowel verdieping bieden als verbinding met de praktijk. Steeds gaat het in de cases over de moeilijkheid van een beslissing: groeien of reorganiseren, investeren of winst nemen, of focus op het doel houden of meegaan met de waan van de dag.
Het was mijn streven om met dit boek niet alleen financiële kennis toegankelijk te maken, maar de werking van een organisatie en de besturing ervan centraal te stellen. Je leert gebruik te maken van cijfermatige en financiële informatie om die werking te kunnen zien en je beslissingen te onderbouwen. Je ondervindt hoe de cijfers een weerspiegeling zijn van het dagelijkse leven.
Cijfers bijten niet is in mijn ogen bij uitstek geschikt voor leidinggevenden die hun aandacht bij hun vak en hun bedrijf willen houden en meer grip willen hebben op hun organisatie. Leidinggevenden in ondernemingen en andere kleine en middelgrote organisaties. Voor mensen met een beperkte kennis van financiën en voor mensen die beter financieel geschoold zijn, maar de informatie in de jaarrekening beter willen gebruiken.
Ronald van Tol is financieel en bedrijfskundig adviseur en trainer. Hij heeft jarenlange ervaring met het trainen van managers en ondernemers, en het adviseren van ondernemingen over strategische financiële keuzes en veranderingen. Hij is de auteur van Cijfers bijten niet.