‘Gaan we weer,’ hoor je de marktonderzoekers bijna denken. Nadat Frank Wouters in de novelle De Bedrijfsnar (uit 2001) korte metten maakte met volgens hem dure en onzinnige marktonderzoeken, herhaalt de auteur zijn boodschap nu in stripboekvorm. In de eerste helft van het 242 pagina’s dikke stripbroek gaat Wouters bij monde van de bedrijfsnar helemaal los. ‘Wanneer we het tegenovergestelde doen van wat u ons adviseert, bereiken we misschien wel die 65%’, roept de hofnar het uit bij een presentatie van marktonderzoekers die blij aangeven dat er wel een respons was van 35% op een enquête. ‘Jullie weten zelfs niet wat de respondenten werkelijk beweegt en nog minder wat ze zullen gaan doen. Niets. Jullie weten helemaal niets.’
Vraagstelling
Daar zit ik dan. Nog midden de uitwerking van een enquête die ik heb gehouden onder de achterban van International Justice Mission (IJM), de stichting waar ik parttime in dienst ben als storyteller. Benieuwd naar hoe donateurs ons hebben leren kennen, wat hen ertoe deed besluiten maandelijks een gift over te maken en vooral ook nieuwsgierig hoe wij onze communicatie naar hen kunnen verbeteren, stelden wij een lijst met vragen samen. Niet alleen was de respons erg hoog, ook kunnen we – zo was ik stellig van mening – een aantal heldere conclusies trekken. De bedrijfsnar doet mij echter een beetje twijfelen. Hoe heb ik de achterban geleid in mijn vraagstelling, zijn de antwoorden niet slechts een bevestiging van wat ik al jaren roep over de kracht van storytelling en ben ik niet geneigd de resultaten vooral te gebruiken om mijn eigen visie aan mijn collega’s op te dringen? Na het lezen van De Bedrijfsnar ben ik in ieder geval blij dat we niet een duur bureau hebben ingeschakeld de enquête op te stellen, maar heeft het mij slechts enkele uurtjes gekost.
Nuance
Maar waren het schriftelijke onderzoek en de groepsgesprekken die we vervolgens voerden dan echt zonde van de tijd? Los van het feit dat het voor de binding goed was weer een groep donateurs te spreken, geloof ik dat niet. Wel helpen de waarschuwingen van Wouters mij de resultaten enigszins te nuanceren en zal ik bij de presentatie aan het team de kanttekening maken dat niets objectief is en mijn mening dus ongetwijfeld door mijn verhaal zal heen sijpelen.
Zelf nadenken
Terug naar De Bedrijfsnar. Voor wie het verhaal uit de eerdere uitgave niet kent: een bedrijfsnar is ingevlogen door een belangrijke aandeelhouder van Transglobal Corporation, met als doel CEO Derk Vanhouten te coachen. De nar gedraagt zich vooral irritant, mede door zijn stellige overtuiging dat Vanhouten en zijn team er helemaal niets van begrepen hebben. En, zo is de nar overtuigd, ze zullen het bedrijf niet uit het slop trekken door marktonderzoek- en marketingbureaus in te schakelen. De nar hamert er op dat de verantwoordelijken vooral zelf goed moeten nadenken over wat zij met hun bedrijf willen. Waar staan ze voor? Wat is het bestaansrecht van het bedrijf? Wie willen zij echt als klant? Pas wanneer er antwoorden zijn op deze vragen, kunnen vervolgstappen worden gezet. Maar boven alles: blijf zelf aan zet en laat je niet in de maling nemen door nietszeggende marktonderzoeken… Aldus de bedrijfsnar.
Over Henk Jan Kamsteeg
Henk Jan Kamsteeg is eigenaar van het trainingsbureau Proistamenos. Hij geeft trainingen en keynotes op het gebied van o.a. dienend leiderschap, inclusief leiderschap en storytelling. Daarnaast is hij auteur van diverse boeken zoals Dienend leiderschap, De kracht van het compliment en Spreken met passie; de kracht van storytelling, Inclusief leiderschap en Op weg naar een vitale organisatie
