Enig doorvragen leerde mij dat er eigenlijk geen bijzondere inspanningen werden gedaan om vrouwelijke leidinggevenden intern op te leiden of binnen te halen. Maar ook na een discussie hierover bleef hij volharden in zijn standpunt. Daarom zouden met name mannen in topfuncties, of HRM managers, het boek 'Stratego voor vrouwen' van Monic Bührs en Elisa de Groot eigenlijk eens moeten lezen. Op een heldere wijze wordt namelijk in de inleiding al uiteengezet dat het referentiekader van de mannelijke top afgestemd is op mannen, wat leidt tot onder andere onzichtbaarheid of onderwaardering van aanwezige leiderschapskwaliteiten van vrouwen. En dit wordt ook nog eens goed onderbouwd.
De auteurs beogen met dit boek niet de mannen te veranderen. Zij hanteren het uitgangspunt: 'If you can't beat them, join them.' Dit doen zij door vrouwen inzicht te geven in de denkwereld van de mannelijke leiders en hen munitie aan te reiken om het spel 'Stratego binnen organisaties' steeds beter te leren spelen.
Na de inleiding starten de auteurs met het uitzetten van een strategie, ofwel het in kaart brengen van het speelveld: met welke krachten heb je te maken, wie vervult welke rol en op welke wijze kun je daar gebruik van maken om je doelen te bereiken? Zowel de formele als de informele rollen komen aan bod, alsmede de verschillende belangen en drijfveren. Vervolgens worden de stukken op het speelveld beschreven. Dit doen de auteurs door goden en godinnen als archetypen te gebruiken, gebaseerd op de Jungiaanse theorieën. In een heldere beschrijving van die goden en godinnen, gerelateerd aan werksituaties, gaan deze tot de verbeelding spreken.
Ik kon het niet laten mijzelf en ook wat collega's even langs de godenlat te leggen. Handig daarbij is de boekenlegger die bij het boek meegeleverd wordt. Deze bevat een korte beschrijving van deze goden en godinnen, zodat men die er steeds even bij kan pakken. Het is de bedoeling dat vrouwen de vaardigheden van alle godinnen in meer of mindere mate verder ontwikkelen of weer activeren, zodat ze deze op de juiste momenten kunnen inzetten.
Door ook de eigenschappen van de goden te leren kennen, kunnen vrouwen de verschillende rollen strategischer inzetten in diverse situaties en afgestemd op het personage dat ze voor zich hebben. In het volgende hoofdstuk, 'Macht en leiderschap', worden de verschillende machtniveaus behandeld en zit ook een test die inzicht geeft in de mate waarin deze machtsniveaus zijn ontwikkeld bij de lezer.
Een succesvol leider zou volgens de auteurs uiteindelijk alle niveaus in zich moeten verenigen en, afhankelijk van de situatie, moeten kunnen toepassen. Bij een spel hoort ook het kunnen onderhandelen. Met behulp van een soort stappenplan en tips wordt de lezer voorbereid op het toekomstig onderhandelen met de verschillende 'goden en godinnen'. In het daarop volgende hoofdstuk 'Profileren en positioneren' komen de ongeschreven regels van het mannen- en vrouwenspel in mijn ogen het meest expliciet aan de orde.
Er wordt ook inzicht gegeven in de verschillende soorten leiders en de waardering van die soorten leiders door werknemers. En natuurlijk 'do's en dont's' om jezelf meer te profileren. Het afsluitende hoofdstuk 'Verover de vlag' is een overzicht van de belangrijkste spelregels en geleerde lessen, waarmee de handleiding van het spel voltooid is.
Ik vond 'Stratego voor vrouwen' een zeer interessant boek met diverse eye-openers. Monic Bührs en Elisa de Groot gaan ook in op de huidige ontwikkelingen die gaande zijn in de managementwereld, zoals bijvoorbeeld op het gebied van leiderschap. Het is vlot geschreven, prettig vormgegeven en makkelijk leesbaar. Citaten van bekende mannelijke en vrouwelijke leiders en beschrijvingen van praktijksituaties verlevendigen de hoofdstukken. Ieder hoofdstuk wordt bovendien afgesloten met een interview van een vrouw met een toppositie.
Door de praktische insteek en vele tips kan men direct aan de slag om het spel in de eigen organisatie steeds beter te spelen. Een boek voor vrouwen die niet willen blijven afwachten tot de discussies over 'het glazen plafond of plakkende vloeren' vanuit de politiek mogelijk ooit eens tot veranderingen gaan leiden, maar gewoon zelf hier iets aan gaan doen.
Over Mariska Fennema
Mariska G.A. Fennema MBA Werkzaam als manager marketing & communicatie bij RTV Utrecht en behaalde haar Executive MBA bij Business School Nederland.