Nieuwe regels voor de nieuwe economie

s over Kelly en zijn boek al veel geschreven. Inmiddels is Kevin Kelly, redacteur/oprichter van het computermagazine 'Wired' , onze nieuwe rondreizende goeroe. Zijn verhaal over de nieuwe economie is controversieel, maar wat mij betreft verdient hij het voordeel van de twijfel. Hij is geen theoreticus, maar staat met beide benen stevig in de digitale 'muisklik' wereld, werkt sinds 1981 met Internet en schrijft er inmiddels een jaar of vijftien verstandige dingen over. Het toeval wilde dat ik tijdens mijn vakantie de roman 'Hoe God verdween uit Jorwerd' van Geert Mak las. Het is prachtig om te zien hoe beide boeken in elkaars verlengde kunnen worden beschouwd; de stille revolutie (1945-1995) van Mak waarin de boerendorpseconomieën (de wet van het kleine getal) in ons land verdwenen ten faveure van stadse schaalgrootte waarbij in een versneld tempo de wereld om ons heen veranderde. Met het boerenleven verdween uit het dorpsbeeld ook de kruidenier, het postkantoor, de schoenmaker, de beurtschipper, het huiskamercafé, de leesbibliotheek, de buslijn, de smid, de vrijwillige brandweer, het timmerbedrijf, etcetera. En nu staan we, volgens Kelly, voor de digitale revolutie (1995-2015?) waarin de huidige traditionele economische wetten op de helling gaan. Schaalgrootte is niet relevant, het gaat om de lichtvoetigheid van de netwerkeconomie waarbij de productiefactoren arbeid, grondstoffen en kapitaal vervangen worden door media, software en diensten. Nog even terug naar een passage uit het boek van Geert Mak: 'Lamkje herinnerde zich een Nutslezing, ergens in de jaren vijftig, over de toekomst van de middenstand, waarbij de spreker waarschuwde dat binnen afzienbare tijd vrijwel alle winkels uit het dorp zouden verdwijnen. Ik weet nog dat ik 's avonds uit het café kwam en het lachend aan mijn man vertelde. Wat een lariekoek!' Kelly komt in zijn boek tot tien uitgewerkte strategieën die kenmerkend zijn voor de nieuwe economie. In de oude economie krijgen zaken vooral waarde door hun relatieve schaarste (hoe minder ervan is, hoe waardevoller), in de netwerkeconomie echter waarin alles en iedereen aan elkaar is gekoppeld krijgen dingen juist waarde als er sprake is van overvloed. Je hebt er niets aan als jij de enige bent met fax of mobiele telefoon. Het krijgt pas waarde als iedereen over zo'n apparaat beschikt, de zogenaamde netwerkgenerende waarde. In de oude economie is informatietechnologie nog een hulpmiddel, maar in de nieuwe economie is informatietechnologie datgene waar het om draait, fysieke producten zijn bijzaak geworden. Wie van ons maakt immers nog fysieke producten? Via de informatietechnologie komt u terecht in allerlei netwerken (AH weet meer van uw eet- en aankoopgewoonten dan u denkt) en met die kennis valt veel te doen. De Free Record Shop zou u toch eigenlijk een advies moeten kunnen geven over de meest recent uitgekomen CD's op basis van eerdere aankopen? CDNOW ( www.cdnow.com ) kan het in ieder geval wel. Als overvloed waarde heeft, moet je overvloed creëren. Hoe doe je dat? Geef uw product gratis weg. Onzin? Kijk wat er met de mobiele telefoons aan de hand is. Kijk eens hoeveel muziek u gratis kunt downloaden via Internet ( www.mp3.com ), kijk eens hoeveel gratis software u krijgt op CD-rom bij een willekeurig computerblad en wat dacht u van het besturingsysteem Linux? Door het weggeven bevordert u bovendien dat uw product de standaard (!) wordt en kunt u er leuke kennischipjes inbouwen, zodat u er daarna (als service) aan kunt verdienen. Wat las ik in de enige Nederlandse krant die tijdens mijn vakantie kocht (Volkskrant 16 juli 1999) op de voorpagina? 'In de VS worden inmiddels instapmodellen van pc's door talloze Internetbedrijven gratis verspreid mits de koper een Internet-abonnement erbij neemt'. De gevolgen van een netwerkeconomie zullen vooral voor de tussenhandel enorm zijn: 23 juli 1999 in het Algemeen Dagblad: MTV verkoopt muziek via Internet, Dell is inmiddels de tweede computerfabrikant van de wereld en levert zonder dealers. Boekt u nog via een reisbureau uw vakantie? Lees de krant van vandaag nog eens goed en zet 'Nieuwe regels voor de nieuwe economie' als verplichte literatuur centraal op een extra ingelaste strategiesessie. Ik denk dat Kelly het goed ziet en zeker geen lariekoek verkoopt. Hij heeft het niet over de toekomst; de nieuwe economie is al begonnen en tast de traditionele concurrentieverhoudingen ingrijpend aan. Krijgt u Intermediair en Carp en de Internetkrant van de Volkskrant en de Stationskrant) immers ook niet gratis?