Ikzelf ben er al mee opgehouden om goede voornemens voor een jaar te maken, ik merk dat ik me er toch niet aan houd, of snel opgeef. Toch zijn er veel mensen die een nieuw jaar beginnen met goede voornemens. En als je ze los van de jaarwisseling bekijkt, denk ik dat we ons nog veel meer voornemen om zaken anders aan te pakken en in het vervolg beter te zijn. Maar hoe zorg je nou dat je niet terugvalt in oude gewoontes?
Zelfdiscipline
Het boek Over goede voornemens - Hoe je doelen stelt en haalt is bedoeld om je daarbij te helpen. Het is geschreven door Edwin Zasada. Hij heeft een achtergrond in het leger en is daarna coach geworden en HR-manager. Zasada heeft eerder geschreven over wilskracht: Over wilskracht - Een zoektocht naar zelfdiscipline. En zelfdiscipline heb je ook nodig om je goede voornemens te kunnen realiseren. Waarbij zelfdiscipline wordt gedefinieerd als een combinatie van kracht en techniek. Wat Zasada benadrukt dat het niet gemakkelijk is, veranderen kost moeite. Kies je vóór gemak, dan kies je onbewust tégen zelfverwezenlijking. Oftewel: stap uit die comfortzone!
Doelenhiërarchie
Zasada kijkt hiernaar als een reis: je bepaalt een bestemming, plant de route, treft voorbereidingen, bent onderweg en komt vervolgens aan op je bestemming.
Een bestemming bepalen kan op vele manieren. Het begint met motivatie, het in beweging willen komen om het doel te behalen. Daarbij heb je bewuste en onbewuste doelen, waarbij het onbewuste doel (vaak conflicterend met je bewuste doel) het vaak wint van het bewuste doel. Het helpt daarbij om doelen te deconflicteren, door de impulsen te onderdrukken en de motiverende kracht van het langetermijndoel te versterken. Het werken met een doelenhiërarchie is aan te bevelen, bepaal wat je echt wilt bereiken. Dan heb je de piek van je doelenkerstboom gedefinieerd en kun je eventuele tussendoelen definiëren, de tussenstops/overnachtingen van je reis. Qua doelen zijn wel een aantal adviezen te geven:
- Wees duidelijk en specifiek
- Een doel heeft een sterk ‘waarom’ nodig
- Doelen die je kunt visualiseren werken beter
- Nabijheid is kracht
- Een doel moet de juiste mate van uitdaging hebben
- Werk met promotie- en leerdoelen in plaats van preventie- en prestatiedoelen
De laatste is denk ik het belangrijkst, het gaat om het leren en niet om het doel bereiken.
Partner-checklist
Na het doel wordt de route gepland, waarbij rekening wordt gehouden met tussenstops, energieverbruik en problemen onderweg. Zasada spreekt over implementatie-intenties, die zorgen ervoor dat we de situatie op dat moment herkennen en het juiste gedrag kunnen vertonen. Oftewel: denk van tevoren na hoe je in een bepaalde situatie gaat handelen, wees voorbereid.
Bij het treffen van de voorbereidingen is het belangrijk om mentaal te simuleren, visualiseer alle mogelijke situaties en je manier van reageren en zorg dat je dit internaliseert. Zo kun je in die voorkomende situaties direct op de juiste manier reageren. Om je doelen te realiseren moet je je sociale omgeving op orde hebben. Zasada heeft hiervoor een partner-checklist ontwikkeld:
- Bied ruimte en autonomie aan de ander
- Accepteer een bepaalde mate van afhankelijkheid van de ander
- Probeer de ander zo goed mogelijk te begrijpen
- Accepteer en steunt de doelen van de ander, zonder daarbij ook verantwoordelijkheid over te nemen
De lezer moet zich hierbij realiseren dat de partner niet de levenspartner hoeft te zijn, anders konden wel eens vele relaties op de klippen gaan lopen…
Stapje voor stapje
De belangrijkste tips voor onderweg zijn dat je stapje voor stapje aan vooruitgang moet werken, en dat je goed op je energiemanagement moet letten. Dan kun je je bestemming bereiken en evalueren hoe het gelopen is. En natuurlijk nieuwe doelen stellen.
Zasada heeft een mooi boekje geschreven over het realiseren van goede voornemens. Over goede voornemens kan helpen bij het realiseren van je goede voornemens, maar of het voldoende is om goede voornemens eens meer dan drie weken vol te houden? Ik vraag het me af. Het strak en goed volgen van de aanbevelingen is daarbij bepalend, en dat vergt… zelfdiscipline.
Over Jan Hoogstra
Jan Hoogstra heeft meer dan 25 jaar ervaring als IT-adviseur en IT-auditor bij grote accountants- en adviesbureaus. Tijdens zijn loopbaan heeft hij veel opdrachten gedaan op het gebied van informatiebeveiliging en optimalisering van de inzet van IT. Jan is directeur bij CognoSense, dat gespecialiseerd is in de menselijke kant van IT.
