Kessels heeft tot nog toe niet zo’n indringend boek als dit nieuwe boek afgeleverd. Hij gaat er nog bekender door worden. Opnieuw gaat dit boek over gesprekken, maar nu vanuit een invalshoek die verrast: muziek (en uiteraard filosofie). Het bijzondere van dit boek is het krachtige geneesmiddel dat het aanbiedt voor fricties in deze tijd. Het boek brengt terug in herinnering wat harmonie in gesprekken betekent.
De idee van harmonie
Soms maak je mee hoe mensen dat doen. De dynamiek in de markt is reden voor een directieteam om het verhaal van de organisatie tegen het licht te houden. De resultaten zijn goed, maar toch zijn er vragen over de bestaande manier van marketing en verkoop van geneesmiddelen. Sluiten de interne processen nog wel goed aan bij dynamische veranderingen in de zorgmarkt? Kost dat niet steeds méér (en te veel) energie? Klopt het verhaal nog waarmee klanten de organisatie zien?
Twee business directieleden en de HR-directeur voeren een gesprek met enkele leidinggevenden en adviseurs (een apotheker, een business proces analist, twee managers en een HR-adviseur). Inzet is de vraag of de structuur, cultuur en de communicatie met klanten nog voldoende is voor realisatie van doelen en aanpassing aan de omgevingsdynamiek.
Iedere deelnemer aan dit gesprek brengt een eigen karakter, eigen kennis en vaardigheden, een geschiedenis van slagen en falen in leven en werk mee. Met genoeg succes om het tot deze posities met verantwoordelijkheid te brengen. Door verschil in specialisme en positie heeft ieder een eigen kijk op het verhaal van de organisatie, op de farmaceutische industrie en op veranderende relaties met klanten. Genoeg verschil om het zicht op het gemeenschappelijke in de vraag te vertroebelen en daarmee het gesprek moeizaam te maken. Maar iedere persoon blijkt genoeg in vorm om het hele plaatje, ook buiten het eigen betekeniseiland, te willen en kunnen zien: het gesprek verloopt helder en vloeiend. Harmonie speelt zich af in een simpele ruimte en is naar haar aard eenvoudig. Klinkt als muziek.
Zo’n gesprek gaat ‘zingen’.
In het gesprek raakt het persoonlijke, eigen ervaring met harmonie in het leven buiten het werk (binnenwereld) verbonden met de vraag in de buitenwereld: wat staat ons hier als bedrijf met ons verhaal te doen?
Volgens Kessels benut je dan het productieve karakter van harmonie in gesprekken over moeilijke vragen. Hij geeft biografische voorbeelden van gesprekken met vrienden, in de familie en in organisaties. Omdat de idee van harmonie zich moeilijk laat verwoorden, ontsnapt aan taal, onthult Kessels die in muziek.
Kessels maakt met filosofie muziek in gesprekken. Met behulp van het kralenspel (Spelen met ideeën) brengt hij gesprekken van grondtoon tot octaaf, het erbij passende idee van harmonie. Zo gaat het gesprek ‘zingen’. Het boek biedt echter méér dan oefening in harmonie.
Als een tijdloze Timaeus, die bekende figuur uit de gelijknamige dialoog van Plato, gaat Kessels kritisch in tegen de invloed van losgezongen media en illusieproducenten. Een vergeten alternatief uit onze cultuur wordt hoorbaar voor mensen die ernaar willen luisteren. Een echte beleving.
Met zijn filosofische inzet draagt hij bij aan de zelfopvoeding van mensen door kunstwerken. Muziek maakt, net als literatuur en schilderkunst, de idee van harmonie tastbaar en voelbaar. Hamlet, Faust, Goethe en Schiller, Mondriaan en van Doesburg, Messiaen en vooral Bach (en het belang van ‘temperen’ voor harmonie) komen langs. Kessels verdiept onze ervaring met die kunst en benadrukt het belang ervan in onze cultuur. Muziek, kunst, spiegelt de ideeën over harmonie die filosofen, Plato voorop maar in zijn interpretatie ook Kant, door alle tijden heen proberen te verwoorden.
Een gelukt boek dat taal levert voor wat in elk geslaagd gesprek nooit ontbreekt: harmonie. Toets het verhaal! Toets het verhaal!
Harrie Regtering, NAZO (Nog Actieve Zelfstandige Oudere); adviseur en docent (o.a. Analyse & Ontwerp bij Radboud Management Academy en in Systeemweek, Sioo).
