De oorlog begon met de verkiezing van Lincoln als president. Een belangrijk verkiezingsthema was het afschaffen van de slavernij. Nog voor zijn inauguratie hadden de zuidelijke staten zich in 1860 afgescheiden als de Confederatie. De gehele presidentsperiode werd gekenmerkt door de burgeroorlog en het door de senaat krijgen van de Anti-Slavernij wetgeving. Dit alles, en nog veel meer over het leven en presidentschap van Lincoln is beschreven door Frans Verhagen in Lincoln (‘Een geniaal politicus’).
In Amerika staat Lincoln bekend als de grootste president, leider en belichaming van de Verenigde Staten. Misschien nog voor George Washington en Robert Kennedy. Zoals Obama uniek zal blijven als de eerste zwarte president, Clinton (Hillary) misschien als de eerste vrouwelijke president, was Lincoln de eerste president uit het Westen. Uit het nieuwe Amerika achter de Appalachen, de moeilijk doordringbare bergrug die Oost en West honderden jaren heeft gescheiden. De frontier gebieden waar de Indianen het nog grotendeels voor het zeggen hadden.
Lincoln was dus een vreemde eend in de bijt en had in zijn strijd tot het presidentschap een lange weg afgelegd. De weerstanden in dat traject schoolden hem voor de weerstanden in Washington. Washington was een stad in opbouw, omringd door zuidelijke en daarmee vijandige staten. Zowel de politiek als de bevolking was niet blij met deze advocaat uit het Westen.
Lincoln is in vier jaar presidentschap gegroeid. Het Noorden was uiteindelijk in mens-tal en resources veel krachtige dan het Zuiden. Maar dat overwicht werd pas in 1864 tot winst omgezet. In de periode daarvoor waren honderdduizenden jonge mannen gesneuveld en gewond, was met name het zuidelijke deel van Amerika zwaar beschadigd, de bevolking getroffen en de economie van die Staten bankroet. Door het afschaffen van de slavernij (in ieder geval als wet) was de economische inkomstenbron uit plantage ook gebroken.
In tegenstelling tot het Noordelijke deel. Hier was het startpunt gecreëerd van een industriële revolutie waarbij de spoorwegen als transport en de telegraaf als communicatiemiddel hun doorbraak zagen. Waarmee overbrugging van de lange afstanden naar het Westen mogelijk werd.
Oorlogsveilige industriegebieden als Chicago konden zich ontwikkelen. De oorlog met haar enorm aantallen gewonden zorgden voor een revolutie in de zorg en onderzoek daarvan. Vrijwel alle huidige grote ziekenhuizen en medische bedrijven in het oostelijke deel van Amerika vinden haar oorsprong in de enorme zorginspanning tijdens en na de oorlog.
Abraham Lincoln gewelddadige dood zal nog het hele jaar uitvoerig herdacht worden.
Over Bertrand Weegenaar
Bertrand Weegenaar is als hogeschooldocent HBO-ICT werkzaam op Windesheim. Zijn voorliefde ligt bij de onderwerpen strategie, marketing, geschiedenis; biografieën en internet; e-business.