De Omgevingswet
KNB preadviezen 2023
Paperback Nederlands 2023 9789012408776Samenvatting
Aan zes preadviseurs is gevraagd om hun licht te laten schijnen over de specifieke consequenties voor het notariaat van de invoering van de Omgevingswet per 1 januari 2024. De redactie heeft ervoor gekozen om deze bijdragen in de loop van het voorjaar 2023 in het WPNR te publiceren en het geheel gebundeld in een boekwerk in de WPNR-boekenreeks (Deel 16), voorafgaand aan de jaarvergadering, uit te geven.
Nederland staat aan de vooravond van de mogelijk grootste wetgevingsoperatie sinds de invoering van de Grondwet in 1848; de invoering van de Omgevingswet per - naar verwachting - 1 januari 2024.
De Omgevingswet gaat over de fysieke leefomgeving in Nederland en activiteiten die gevolgen hebben of kunnen hebben voor de fysieke leefomgeving (art. 1 Omgevingswet). Zij bundelt regels voor ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water en reguleert daarmee ook in verschillende opzichten de grondeigendom en het grondgebruik. Dit raakt ook het werk van de notaris.
Aan zes preadviseurs is gevraagd hun licht te laten schijnen over de specifieke consequenties van de invoering van de Omgevingswet voor het notariaat. Hierbij wordt - naast een inleidend overzicht met betrekking tot de Omgevingswet in het algemeen (Wouter Hæser en Emma Vogelaar) - op praktische en relatief beknopte wijze aandacht besteed aan:
- het voorkeursrecht van gemeente, provincie of Staat en, onder meer, de verbeterde kenbaarheid van de voorkeursrechtbeschikking voor het notariaat (Willem van der Werf);
- het onteigeningsrecht en de nieuwe spilfunctie die daarbij aan de notaris is toebedeeld bij de eigendomsovergang (Jacques Sluysmans);
- de landinrichtingsinstrumenten van de dwingende herverkaveling en de vrijwillige pendant hiervan (de kavelruil), afgezet tegen de eerder vigerende regeling in de Wet inrichting landelijk gebied (Jeroen Rheinfeld);
- de gevolgen van de invoering van de Omgevingswet voor de kenbaarheid van publiekrechtelijke beperkingen bij de kadastrale recherche door de notaris, tegen de achtergrond van de Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen en de systematiek van registratie (Ruben Roes).
Deze bundel is tot stand gekomen onder redactie en met een algemene inleiding van prof. mr. A.J.M. van Mierlo en prof. mr. L.C.A. Verstappen.
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
De Omgevingswet, een eerste verkenning
Mr. W.J. Haeser en mr. E.P.H. Vogelaar
1 Inleiding 13
2 De Omgevingswet in het algemeen 16
2.1 Inwerkingtreding en ICT 16
2.2 Het systeem van de Omgevingswet 19
3 Algemene regels, in het bijzonder het omgevingsplan 22
3.1 Algemeen 22
3.2 Het omgevingsplan 25
3.3 De omgevingsplanactiviteit 27
3.4 Procedure 31
3.5 Participatie 32
4 Toestemming: de omgevingsvergunning 33
4.1 Vergunningplichtige activiteiten 33
4.2 Omgevingsplanactiviteiten 34
4.3 De technische bouwactiviteit 36
4.4 Vergunningprocedure 38
4.5 Onlosmakelijke samenhang en de vergunning van rechtswege 40
4.6 Kwaliteitsborging 41
4.7 Handhavingsperikelen 45
5 Overgangsrecht 47
6 Conclusie 52
De positie van de notaris onder de regeling van het voorkeursrecht in de Omgevingswet: oude wijn in nieuwe zakken?
Mr. W.J.E. van der Werf
1 Inleiding 55
2 Voorgeschiedenis van de Wvg 56
3 Integratie van de Wvg in de Omgevingswet 63
4 De nieuwe regeling van het voorkeursrecht in de Omgevingswet 64
5 Conclusie en aanbevelingen 84
De positie van de notaris onder het nieuwe onteigeningsrecht
Prof. mr. J.A.M.A. Sluysmans
I Inleiding 87
II Het onteigeningsrecht, nu en straks 89
III De keuze voor de notaris als spil bij de eigendomsovergang 95
IV De nieuwe rol van de notaris 96
V Het verzoek van de onteigenaar aan de notaris 97
VI Het karakter van de onteigeningsakte 100
VII De vereisten voor het verlijden van de onteigeningsakte 100
VIII De rechtsgevolgen van de inschrijving 106
IX Het niet tijdig inschrijven van de onteigeningsakte 108
X Conclusies en aanbevelingen 109
Landinrichting in de Omgevingswet: eenvoudig beter voor de notariële praktijk?
Prof. mr. J.W.A. Rheinfeld
1 Een vreemde eend in de bijt 113
2 De vreemde eend als eendenkuiken: hoe het allemaal begon 116
3 De vreemde eend anno 2023: herverkaveling en kavelruil nader beschouwd en geëvalueerd 118
3.1 Herverkaveling 119
3.1.1 Procesbeschrijving 119
3.1.2 Titelzuivering 121
3.1.3 Gebruik herverkaveling 122
3.1.4 Samenvattend: de belangrijkste observaties en ‘losse eindjes’ 124
3.2 Kavelruil 125
3.2.1 Definitie 126
3.2.2 Toetredersregeling 127
3.2.3 Inschrijving, zakelijke werking, bedrijfsverplaatsing en medeondertekening 130
3.2.4 De ‘verboden categorieën’ 133
3.2.5 Onbevoegdheid 137
3.2.6 Financiële en fiscale kaders 138
3.2.7 Samenvattend: de belangrijkste observaties en ‘losse eindjes’ 140
4 De vreemde eend in de bekende bijt: stedelijke herverkaveling/kavelruil 141
5 De vreemde eend in een nieuwe bijt: de nieuwe regeling 143
5.1 Algemeen 143
5.2 De nieuwe regeling en herverkaveling 144
5.2.1 Verrekening 145
5.2.2 Infrastructurele voorzieningen 146
5.3 De nieuwe regeling en (landelijke en stedelijke) kavelruil 146
5.4 Fiscale behandeling kavelruil 157
6 Tot slot: ‘Eenvoudig beter’, eenden, zwanen, Wilg en knotwilg… 160
De kenbaarheid van publiekrechtelijke beperkingen na inwerkingtreding Omgevingswet
Mr. B.H.J. Roes
1 Inleiding 165
2 Historie: Wkpb en Wijzigingswet Wkpb; einde Landelijke Voorziening Wkpb 165
3 Intrede Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) zonder rechercheplicht? 174
4 Recherche van publiekrechtelijke beperkingen na inwerkingtreding Omgevingswet 178
4.1 Huidige Wkpb-beperkingen die vanaf inwerkingtreding Omgevingswet uitsluitend als regels kenbaar zullen zijn via het DSO (aantal : 2) 180
4.2 Huidige Wkpb-beperkingen die vanaf inwerkingtreding Omgevingswet nog enige tijd kenbaar zullen blijven in de BRK. Op termijn zullen deze als regels kenbaar zijn via het DSO. Op dat moment zal de huidige Wkpbbeperking worden doorgehaald (aantal: 1) 181
4.3 Huidige Wkpb-beperkingen die vanaf inwerkingtreding Omgevingswet een grondslag krijgen in de Omgevingswet maar aangewezen blijven als Wkpb-beperking: buiten de grondslag verandert er niets (aantal: 30) 182
4.4 Huidige Wkpb-beperkingen die ook na inwerkingtreding Omgevingswet hun huidige grondslag houden en onder de reikwijdte van de Wkpb blijven: er verandert niets (aantal: 12) 184
4.5 Huidige Wkpb-beperkingen die vanaf inwerkingtreding Omgevingswet een rechtstreekse inschrijfplicht in de kadastrale openbare registers hebben en aangetekend worden in de BRK. (aantal: 2) 185
4.6 Besluiten die per inwerkingtreding Omgevingswet worden aangewezen als nieuwe Wkpb-beperking (aantal: 8) 187
4.7 Andere van belang zijnde wijzigingen 187
5 Wat betekent deze nieuwe situatie voor de verhouding mededelingsplicht verkoper versus onderzoeksplicht koper en de recherches in de notariële praktijk? 189
6 Conclusie 194
Rubrieken
- Advisering
- Algemeen management
- Coaching en trainen
- Communicatie en media
- Economie
- Financieel management
- Inkoop en logistiek
- Internet en social media
- IT-management / ICT
- Juridisch
- Leiderschap
- Marketing
- Mens en maatschappij
- Non-profit
- Ondernemen
- Organisatiekunde
- Personal finance
- Personeelsmanagement
- Persoonlijke effectiviteit
- Projectmanagement
- Psychologie
- Reclame en verkoop
- Strategisch management
- Verandermanagement
- Werk en loopbaan
