Iedere taal is een wereld
Interculturele communicatie voor professionals
Paperback NL 2023 1e druk 9789085601418Samenvatting
Tussen culturen bestaan grote verschillen over de vraag hoe men hoort te communiceren. In sommige culturen is het uiten van emoties een signaal van oprechte bedoelingen. In andere kent men juist aan zelfbeheersing de hoogste waarde toe en ziet men het uiten van emoties als teken van geestelijke onvolwassenheid. Sommige mensen formuleren de boodschap tussen de regels door. Anderen verlangen juist een duidelijke boodschap, zonder omwegen. En zo zijn er nog talloze andere verschillen tussen culturen als het gaat om communiceren.
Wat gebeurt er vervolgens wanneer mensen met elkaar te maken krijgen en vanwege hun culturele achtergronden verschillende opvattingen hebben over de spelregels van hun communicatie? Bijvoorbeeld over de acceptabele hoeveelheid emotie, dominerend gedrag of stemvolume in hun gesprek? En, belangrijker nog, begrijpen ze hun gesprekspartner?
Nederlandse professionals hebben tegenwoordig bijna iedere dag te maken met de vraag hoe ze dergelijke verschillen kunnen herkennen, interpreteren en hoe ze de eigen communicatie daar op af kunnen stemmen. Nederland wordt immers steeds diverser, met steeds meer culturen en bevolkingsgroepen binnen de landsgrenzen.
Radi Suudi en Leila Jaffar hebben meer dan vijfendertig jaar ervaring als trainers en adviseurs op het gebied van interculturele communicatie. Iedere taal is een Wereld is daarvan de neerslag. Met het boek willen de auteurs de grote groep professionals een kader aanreiken om te begrijpen wat interculturele communicatie inhoudt en daarnaast ook praktische strategieën en gesprekstechnieken om cultureel bepaalde verschillen in de communicatie te kunnen herkennen en daar effectief mee om te gaan. Dat alles rijk geïllustreerd met voorbeelden van gesprekssituaties uit de eigen praktijk van de schrijvers.
Iedere taal is een wereld is opgebouwd uit drie delen: het eerste deel definieert een aantal kernbegrippen als ‘cultuur’ en ’communicatie’, de relatie tussen taal en cultuur en de verschillende elementen van communicatie. In deel twee komen de culturele dimensies ‘onzekerheidsvermijding’, ‘toekomstgerichtheid’, ‘assertiviteit’,‘machtafstand’ en ‘groepscollectivisme’ aan de orde. Deel drie slaat een brug tussen de inzichten van de voorafgaande hoofdstukken en de werkpraktijk van professionals. De auteurs presenteren twee gesprekstechnieken die in aangepaste vorm goede resultaten kunnen opleveren bij interculturele gespreksvoering.
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
Voorwoord 11
Hoofdstuk 1 Inleiding 13
Voor wie is dit boek? 15
Mensen zijn toch uiteindelijk allemaal hetzelfde? 16
Weerstand 16
Standaardargumenten 17
Valkuil: doorschieten naar het andere uiterste 18
Valkuil: stereotypen 19
Opbouw van het boek 22
Gebruikte termen 23
Deel 1: definities 25
Hoofdstuk 2 Cultuur 27
Cultuur: een definitie 27
De onbewuste cultuur 28
Waarden 28
Normen 29
Dezelfde waarde; andere normen 29
Waarden bespreken 30
Hoofdstuk 3 Taal, cultuur, communicatie 33
Taal en de werkelijkheid 33
Taalhandelingen 34
Natuurlijke feiten en sociale feiten 34
Taal vervult een essentiële rol op drie niveaus 36
Cultuur, denken en taal 36
Tweetaligen 38
Communicatie: een model 39
Conflicten 40
Analyse 45
Hoofdstuk 4 Culturele dimensies 47
De negen culturele dimensies 48
Clustering van landen 49
Culturele dimensies en communicatie 52
WRR: indeling op basis van taalclusters 53
Deel 2: interculturele communicatie 55
Hoofdstuk 5 ‘Je weet wat je hebt. Maar je weet niet wat je krijgt.’ 57
Enkele culturele dimensies nader bekeken 57
Onzekerheidsvermijding 57
Toekomstgerichtheid 60
Machtafstand 63
Typen macht 67
Assertiviteit 75
Hoofdstuk 6 Groepscollectivisme en eer 77
Het individu versus de groep 78
Contextrijke en contextarme communicatie 79
Persoonlijke autonomie als waarde voor de professional 80
Eer als sleutelbegrip 80
Verlies van eer 81
Angst voor gezichtsverlies 83
Indirecte communicatie bij dreigend verlies van status en eer 84
Pendeltechniek bij dreigend eerverlies 84
Hoofdstuk 7 Overtuigingsstijlen, ambivalentie en de ik-boodschap 89
Cultureel bepaalde overtuigingsstijlen 89
Ambivalentie: ja en nee 91
De problematische ik-boodschap 92
Hoofdstuk 8 Non-verbale communicatie en het uiten van emoties 95
Zijn emoties universeel? Persoonlijk? Of bepaald door cultuur? 95
Non-verbale tekenen van emoties 97
Expressieve en gereserveerde culturen 99
In-groepen en buiten-groepen 101
Bewust gebruik van emoties 102
Valkuilen 102
Macht en non-verbale communicatie 103
Oogcontact 104
Stem 105
Lichaamshouding 106
Gebaren en codegebaren 107
Glimlach 108
Fysieke afstand tussen personen 110
Aan tafel 111
Tot slot: de professional en non-verbale communicatie 112
Deel 3: toepassingen in het dagelijkse werk 115
Hoofdstuk 9 Gesprekstechnieken, werken met een tolk 117
Inleiding: begrijpen op identiteitsniveau,
werken op gedragsniveau 117
Twee gesprekstechnieken 119
Motivational Interviewing 119
Oplossingsgerichte Benadering 123
Werken met een tolk 131
Hoofdstuk 10 Intercultureel onderhandelen 137
Bij onderhandelen over essentiële zaken:
collectivisme versus individualisme 137
De houding van de professional 139
Drie profielen 139
Fasen in onderhandeling 141
Hoofdstuk 11 Omgaan met geloofskwesties 151
Geloof op het werk 153
Geloofskwesties bij echtscheiding 154
Hoofdstuk 12 Ervaringen uit de buurtbemiddeling 157
Demografische opbouw 157
Flexibele werkwijze 158
Taal 159
Buitenruimte 159
Conflicten rond leefstijlen 161
Huisdieren 162
Alleenstaanden 163
Asociale buren 163
Opvoeding 164
Zoeken naar pragmatische oplossingen op gedragsniveau 165
Expliciet maken van wederzijdse verwachtingen 167
Van identiteitsniveau naar gedragsniveau 168
Confronteren en begrenzen 169
Tot slot 171
Hoofdstuk 13 Faciliteren of sturen? 173
De faciliterende professional 173
Wmo en WNS 174
Sturende werkwijze 176
Flexibele werkwijze 178
Hoofdstuk 14 Tot slot 183
Bijlage Leiderschapskenmerken 185
Literatuur 187
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan
