Donderdag 22 januari werd daarom in Amsterdam het Centrum van Amsterdamse Scholen voor Entrepreneurship (CASE) ten doop gehouden. CASE is een samenwerking van alle Amsterdamse instellingen voor hoger onderwijs, de gemeente Amsterdam, de Kamer van Koophandel, Jong MKB-Nederland en een groep bedrijven. CASE wil het ondernemerschap onder Amsterdamse studenten stimuleren met onderwijsprogramma’s en faciliteiten. Het heeft daarvoor een budget van zes miljoen euro voor vier jaar.
Maar valt ondernemerschap eigenlijk te leren? Over die vraag verschilden de meningen op het goed bezochte lanceringfeestje van CASE. Oud-Philips-topman Jan Post wist het zeker: ‘In een kenniseconomie kun je niet zonder kennis.’ Post is dan ook voorzitter van het CASE-bestuur. De joviale internetondernemer Arko van Brakel vertelde dat hij veel heeft gehad aan zijn studie, maar nog het meeste leerde van zijn mislukkingen. ‘Ik ben ene paar keer op mijn bek gegaan. Het kostte me miljoenen, maar ik ben er beter van geworden.’
Dragon en mediamagnaat Annemarie van Gaal was heel stellig: ‘Ondernemen kun je niet leren. Een opleiding kan je hooguit helpen om je talent te ontdekken, meer niet. Het belangrijkste is je mentaliteit. De dood of de gladiolen.’ Van Gaal laat verder weten na haar middelbare school nooit meer een studieboek te hebben ingekeken.
Sociaal ondernemer Nicole Verhoeven van Stichting Coke van Jou slaat nog wel eens een boek open. Zij citeerde met instemming Leen Zevenbergen, auteur van En nu laat ik mijn baard staan (Managementboek van het jaar 2007), over het verschil tussen een ondernemer en een manager. Die laatste is een ‘risicobeheerser’, terwijl een ondernemer een vechter is die de risico’s niet uit de weg gaat. Superinvesteerder Henk Keilman vond dat een citaat van niks. Natuurlijk moet je risico’s nemen, maar veel belangrijker is het begrijpen en managen van risico’s, was zijn stelling.
De nature-nurture-discussie over ondernemerschap werd resoluut afgesloten door UvA-hoogleraar Mirjam van Praag, de drijvende kracht achter CASE. Uit eigen onderzoek wist ze dat ondernemers met een universitaire of HBO-opleiding succesvoller zijn dan hun lager opgeleide concurrenten. Natuurlijk spelen aangeboren eigenschappen een rol, maar het is een kwestie van tijd voordat die ook aangeleerd kunnen worden. Laat dat maar over aan de wetenschap. Van Praag: ‘Er moet een onderzoeklijn komen naar ondernemende karaktereigenschappen.’
Over Rob Hartgers
Rob Hartgers is freelance journalist.
