We moeten onder ogen zien dat er nu sprake is van degeneratie op vele fronten. Het heeft ons ver en veel gebracht èn het is eindig. Tijd voor een paradigmashift, met als motto: ‘regeneratie is de nieuwe norm‘. Dat kan door gebruik te maken van de wijsheid van de natuur. De natuur heeft namelijk 3,8 miljard jaar kennis en ervaring met regenereren: vernieuwen, herstellen en groeien. Denk aan een goed werkend natuurlijk ecosysteem zoals een bos, dat is van nature regeneratief, gebaseerd op een regeneratief design; alle elementen van dat systeem verrijken elkaar en de opbrengsten zijn overvloedig.
Onze inspiratie komt van initiatieven die de wijsheid van de natuur al jaren met veel succes toepassen, het is dus géén utopie! Wij omarmen hetgeen Willem Ferwerda van Commonland zijn hoogste prioriteit noemt: ‘Return of Inspiration’: Als mensen het gevoel hebben dat het anders kan, raken ze gemotiveerd om het ook daadwerkelijk anders te gaan doen. Ze kijken anders tegen onze huidige uitdagingen aan en willen er snel mee aan de slag. Zonder hoop en inspiratie wordt het niets. Onze uitnodiging is dan ook om je te laten inspireren door Natuurlijk! Organiseren.
Wij geloven dat de transitie begint bij de organisaties in onze samenleving, verandering van binnenuit dus. Bedrijven en organisaties die inzien dat greenwashing niet bijdraagt en willen werken aan een betere, ècht duurzame toekomst. Het frame work dat Natuurlijk! Organiseren voor deze organisaties heeft ontwikkeld bestaat uit 4 kernwaarden, 8 design strategieën en 10 inrichtingsprincipes. Ieder spreekt vaak voor zich, samen worden ze heel krachtig, zolang ze waarachtig toegepast worden.
De 4 kernwaarden zijn: Zorg voor de aarde, Zorg voor de mens, Eerlijk delen en Volg het ethisch kompas. Dit zijn de bakens voor regeneratieve organisaties om op koers te blijven.
De 8 designstrategieën zorgen ervoor dat doelen regeneratief gerealiseerd worden. Dit zijn de strategieën die het organische leven op aarde ook toepast, dus regeneratie-proof:
Maak alles zo energiezuinig mogelijk, maak gebruik van milieuvriendelijke grondstoffen en ga efficiënt om met grondstoffen, circulair produceren dus. Maak gebruik van waar lokaal behoefte aan is, wat er lokaal voor handen is en wees adaptief; pas je steeds aan veranderende omstandigheden aan. Houd het simpel om complexe zaken aan te kunnen en evolueer om te kunnen overleven; integreer ontwikkeling en groei. Streef naar optimalisatie in plaats van maximalisatie zodat álle onderdelen van het systeem mee profiteren van de overvloedige opbrengsten en maak zaken multifunctioneel door één element meerdere functies te laten vervullen.
Dit alles maakt je weerbaar in veranderende omstandigheden; één van de grote uitdagingen van onze tijd.
Voor de inrichting en bedrijfsvoering van een regeneratieve organisatie gelden 10 natuurlijke principes:
Systemisch kijken, denken en ontwerpen voor het beste totaal design en samenwerken mèt de natuur, niet tégen de natuur. Wij mensen zijn immers onderdeel van die natuur! Stel alle onderdelen van het systeem in staat zich duurzaam te ontwikkelen en zorg voor een vruchtbare bodem, zo is de continuïteit van productiviteit en dus opbrengsten gewaarborgd. Eer diversiteit en weet wat ons mensen drijft om het volledig potentieel van mens en organisatie te bereiken. Creëer microklimaten als versnellers (zoals in een kas) en realiseer je dat grote veranderingen vaak plaatsvinden op overgangsgebieden, een aanmoediging om samen te werken met organisaties in een andere sector. Werk met een duurzame langetermijnplanning en aan bestendige kortetermijnresultaten, vier de tussenresultaten met elkaar. Als laatste: voorkom verspilling, denk daarbij bijvoorbeeld ook aan kostbaar talent dat je in huis hebt dat niet wordt benut.
Een belangrijke rol in de regeneratieve organisatie is weggelegd voor wat wij noemen de ‘enabler’. Dit is een informele rol die vervuld wordt door mensen door alle lagen van de organisatie heen die de vaardigheden en het talent hebben om verandering in gang te zetten en te houden. Zij zíjn de verandering die de organisatie bewerkstelligt, op een wijze die de mensen om hen heen motiveert om mee te werken aan dat zinvolle doel.
Met dit boek willen wij mensen en organisaties inspireren door te laten zien dat het anders kan en handvatten geven om het ook daadwerkelijk anders te gaan doen. Het bevat dan ook een duidelijk stappenplan om een organisatie regeneratief te maken. De oplossing is natuurlijk organiseren; alles wat een organisatie doet, brengt onder de streep meer op dan het kost. Geen greenwashing, maar van degeneratie naar regeneratie. Een positieve en hoopvolle boodschap, voor de planeet en de mensheid en dus voor onze kinderen.
Jeannette van Warmerdam heeft zich als verandermanager en coach ontwikkeld en raakte er net als Jan van overtuigd dat er in de toekomst alleen nog plaats is voor organisaties die samenwerken mèt de natuur, en niet tégen de natuur. Jan Wognum is bedrijfskundig geschoold en heeft zich als coach en consultant gespecialiseerd in het begeleiden van managers en organisaties die kiezen voor regenererend werken en leven.
Ze zijn de auteurs van Natuurlijk! Organiseren.
