Digitale stormvloed

strong>Een groot passagiersschip vaart langs ijsschotsen. De lucht is donker. De kapitein vindt het niet nodig maatregelen te nemen tegen deze gevaarlijke uitsteeksels in het water, want dit schip is het beste van het beste. De rest van het verhaal is bekend: de Titanic, want daar ging het om, ging in 1912 ten onder. Velen overleefden het niet. Als we niet uitkijken, gaan we net als de Titanic kopje onder, zo waarschuwt Brenno de Winter in ‘Digitale stormvloed’.

We bevinden ons namelijk in woelig water. Er komen veel nieuwe ontwikkelingen op ons af. Die bieden kansen, maar zijn mogelijk tegelijkertijd een bedreiging. Technologie-optimisten beschrijven bij voorkeur de mogelijkheden en de dreigingen blijven onderbelicht. De donkere kaft van ‘Digitale stormvloed’ doet al vermoeden dat het hier niet om een (enkel) optimistisch verhaal gaat.

In korte hoofdstukken beschrijft De Winter technologische ontwikkelingen waar we nu middenin zitten. Neem de zee aan data, die met slimme technologie (kunstmatige intelligentie) gebruikt kan worden voor het oplossen van complexe vragen. Steeds meer apparaten zijn verbonden met het internet, zoals uw beveiligingscamera bij de deur zodat u kunt zien wie er aanbelt. Heel handig, maar hoe veilig is deze verbinding? Wie weet wie er allemaal met u meekijken… En heeft u wel eens nagedacht wat de komst van bijvoorbeeld zelfrijdende auto’s doet met de werkgelegenheid?

We leven nu in een verticale samenleving, zeker als het om vertrouwen gaat. We vertrouwen de laag boven ons, zoals de overheid. Blockchain is een technologie die horizontaal controleren en vertrouwen mogelijk maakt. Alle transacties tussen individuen en instanties komen in een groot publiek grootboek, dat voor iedereen in te zien is. Ook deelplatformen zoals Airbnb en Marktplaats laten zien dat we steeds meer naar een horizontale samenleving toegaan. De Winter plaatst tegelijkertijd een waarschuwing: we zien steeds meer diplomaloze chauffeurs en hele beroepsgroepen die zich gedwongen zien zzp-er te worden.

Als het over beveiliging gaat, of gebrek aan beveiliging, van deze ontwikkelingen, komt De Winter echt op stoom. We zijn veel te afwachtend. Er komen adviezen, bijvoorbeeld van de Cybersecurityraad, maar die gaan De Winter niet ver genoeg. Waarschijnlijk komen de maatregelen er pas echt als het schip gezonken is, zoals bij de Titanic gebeurde. De recente wereldwijde aanval met Wannacry ransomware laat het maar weer zien: dit had velen van ons ook kunnen overkomen. Bedrijven zien zichzelf als slachtoffer van dergelijke aanvallen, maar de echte slachtoffers zijn de burgers waarvan de informatie op straat ligt.

Is ‘Digitale Stormvloed’ een doemboek en is Brenno de Winter een doemdenker? Dat is hij zeker niet, maar als u zich gewaarschuwd voelt door dit boek, dan is zijn missie geslaagd.