Raar eigenlijk dat we op school allemaal starre taalregels leren. En dat je later in het hoger onderwijs heel ingewikkelde teksten moet schrijven. Terwijl je als je later voor klanten of burgers schrijft, weinig bereikt met dat formele en complexe Nederlands.
Nooit mee vermoeien
Begrijpelijke en aantrekkelijke teksten vragen om een heel andere vorm en taal. Om zoveel mogelijk mensen blij te maken met wat je schrijft, moet je dus heel veel áfleren wat je eerst hebt aangeleerd. Inleiding - argumentatie - conclusie? Heb je in het echte leven niks aan. Je moet de lezer meteen grijpen. Te veel nuance en woorden als ‘echter’ en ‘indien’? Dodelijk saai en niet effectief. Om maar te zwijgen van clichés en jargon. Daar moet je mensen nooit mee vermoeien.
Duurzame totaaloplossingen
Een paar van de 44 hoofdstukken:
1. Weg met lange teksten! Je publiek heeft helaas niet alle tijd en aandacht voor wat jij te zeggen hebt. Hoe kun je je teksten kort houden of korter maken?
5. Weg met vooroordelen! Je schrijft niet voor kopieën van jezelf, dus leef je in in je publiek en pas op voor generalisaties.
12. Weg met passieve taal! Hoe zorg je dat je actief, concreet en direct schrijft? Menselijk dus, zonder onpersoonlijke en statische zinnen.
23. Weg met vaagtaal! Wat wil je precies zeggen? Met ‘borgen’ en ‘commitment’ doe je te softe beloftes, en ‘verbeterpunten realiseren’ kan veel concreter.
24. Weg met clichés! Geen mens kan iets met ‘duurzame totaaloplossingen’ met ‘toegevoegde waarde’. Wees origineler dan ‘De digitale ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op.’
25. Weg met eufemismen! Een ‘aandachtspunt’? ‘Niet ideaal’? Zeg eerlijk wat je te melden hebt. Verstop je slecht nieuws, dan komt het niet aan en los je niks op.
26. Weg met woke! Inclusief schrijven is een goed idee, dus hoe doe je dat precies? Wees modern, maar pas op voor hypes en ophef.
39. Weg met d/t-fouten! Er zijn altijd lezers die boos op je worden als ze slordigheden zien. Zorg dat je d’s en t’s kloppen, maar ook je spaties.
Weg met schrijftaal
En zo is er nog veel meer. Weg met leugens, weg met schrijftaal, weg met anglicismen, weg met ‘geachte’ en weg met afkortingen, bijvoorbeeld.
Dat is wel héél negatief! Is elke alledaagse schrijver een stout kind dat in de hoek moet? En blijft er nog wel iets over wat wél goed is om te doen?
Dat zul je zelf moeten beoordelen. Hét recept voor perfecte teksten bestaat niet, maar geen slechte ingrediënten gebruiken is alvast een goed idee. Weg met slechte teksten! helpt je ook op weg met veel alternatieven. En nuttige hulpmiddelen en tips voor goed Nederlands. Naast de ‘doodzondes’ die je kunt begaan, zijn er gelukkig ook fouten die je lekker toch mag maken en regels die je gerust mag vergeten.
Wel durven
‘Schrijven is schrappen’ komt dus neer op van alles afleren. Sta je daarvoor open? Dan is dit afwijkende schrijfboek wat voor jou. Groot, vierkant en met knallende kleuren. Maar je moet wel durven, natuurlijk.
Over Wouter van Wingerden
Wouter van Wingerden 'doet iets met taal'. De Leidse neerlandicus werkte twaalf jaar als taaladviseur bij Onze Taal. Sinds 2015 is hij zelfstandig taalkundige en eindredacteur. Wouter schreef al eerder boeken over het Nederlands, bijvoorbeeld over onnodig strenge taalregels die je best los kunt laten.
