Jullie richten je in het boek tot ‘de professional’. Wie is dat, die professional?
De doelgroep van ons boek bestaat uit kenniswerkers die klantcontact hebben. Zij beschikken over specifieke, voor hun klant relevante kennis. Je moet dat heel breed zien. Dat kan intern een HR-manager of een marketingmanager zijn, of een externe professional zoals een accountmanager of organisatieadviseur. We maken in het boek geen onderscheid tussen interne of externe mensen, medewerkers met een vast dienstverband dan wel zzp’ers, omdat we in de praktijk merken dat ze allemaal tegen dezelfde vragen aanlopen. Hetzelfde geldt voor klanten; daar kun je ook consumenten, burgers, of desnoods cliënten lezen.
Een kreet die geregeld valt, is de ‘nieuwe’ professional. Wat is er precies ‘nieuw’?
Vandaag de dag moeten veel bedrijven hun businessmodel aanpassen om relevant te blijven, anders gaan ze het niet redden. Kenniswerkers moeten hun klanten daarbij kunnen helpen. Dat betekent ook dat ze hun eigen businessmodel moeten aanpassen om ook zelf toegevoegde waarde te blijven leveren. In het boek onderscheiden we zeven nieuwe talentgebieden waarop de nieuwe professional zich kan of misschien wel moet ontwikkelen. Denk aan persoonlijk leiderschap, affiniteit met de digitale wereld, of proactief met je business bezig zijn. We willen mensen uitdagen over grenzen heen te kijken, van hun afdeling, hun sector, hun vakgebied. Het is tegenwoordig belangrijk ook andere talenten aan te boren dan die je tijdens je opleiding hebt aangescherpt. De tijd dat het werk bij de meeste professionals als vanzelf kwam aanwaaien, is allang voorbij. Kennis was toen nog veel belangrijker en moeilijker beschikbaar. De nieuwe professional is een vakman die de branche van zijn business goed kent en over een aantal van de zeven genoemde kenmerken beschikt. Natuurlijk zullen weinig professionals op alle kenmerken hoog scoren. Je hoeft niet alles zelf in huis te hebben, maar het gaat erom dat je je verbindt met professionals die jouw talenten versterken.
Jullie boek gaat in wezen over het streven naar het vinden van leuk werk waar je goed in bent, maar ook over het toevoegen van waarde als werknemer. Hoe verhoudt zich dat tot elkaar?
Wij gaan er vanuit dat de professional de ambitie heeft om met alles wat hij of zij in zich heeft, probeert het optimale voor de klant te bereiken. Alles begint met het herkennen van je eigen talenten, en vaststellen waar je zelf energie van krijgt. Als je die basis hebt, volgt het creëren van waarde doorgaans vanzelf. Het is wellicht ook mogelijk van waarde te zijn zonder dat je daar zelf plezier aan beleeft, al is het de vraag hoe lang je dat volhoudt. Ons boek heeft vele raakvlakken met personal branding, hoewel die benaming eigenlijk alweer ouderwets is. Toen Rolf en ik het in 2002 vanuit Amerika hier introduceerden, was het huis bij wijze van spreken te klein, nu heeft het zijn waarde wel bewezen. Welk etiket je er ook opplakt, het gaat erom dat je duidelijke keuzes maakt, en ervoor zorgt dat je omgeving weet waar jij van betekenis kan zijn.
Goed, ik koop het boek: hoe en waar moet ik beginnen?
Dat kan op verschillende manieren. Het is geen boek dat je integraal en van voor naar achteren hoeft te lezen. Elk hoofdstuk biedt een ingangsmoment. Voor ons bleek de zoektocht naar je persoonlijke missie, je drijfveer, een logisch begin. Die raakt erg aan de vraag wat je met je leven wilt, wat je ervan verwacht, als je daar dus nog geen duidelijk beeld van hebt, ligt het voor de hand te beginnen bij hoofdstuk 1. Als je daar al uit bent, maar je bent bijvoorbeeld op zoek naar andere manieren om je dienstverlening vorm te geven, zal ik je aanraden te beginnen bij hoofdstuk 6, dat gaat over proactief met je business bezig zijn. Het slothoofdstuk gaat over het belang van vitaliteit en een goede balans tussen privé en werk. Als je het gevoel hebt dat daar een slag te maken is, moet je vooral daar beginnen.
Jullie signaleren een veranderende context waar de nieuwe professional mee te maken krijgt. Kunt u daar een voorbeeld van geven?
Het begrip ‘netwerk’ en het daarbijbehorende werkwoord ‘netwerken’ roept associaties op met ouderwetse technieken, zoals eerst geven en dan nemen. In de praktijk wordt dit steeds vaker vervangen door ‘community’, een woord dat een lading heeft die beter aansluit bij de hedendaagse praktijk. Het verschil zit in de betrokkenheid die de begrippen vertegenwoordigen. Een netwerk is vrijblijvend, van een netwerk ben je lid. Een community is een groep gelijkgestemden waar je niet zozeer lid van bent maar eerder deel van uitmaakt. Klanten, collega’s, instellingen, de context is dus breder geworden. Het beslaat het werkveld waarbinnen alle leden een gemeenschappelijke noemer hebben. Dat vraagt om een proactieve houding, al is het maar omdat je zult moeten kiezen met wie je binnen je community contact wilt onderhouden.
Menig professional lijdt aan een gebrek aan ‘vertraagde tijd’. Wat verstaan jullie daaronder?
Vertraagde tijd is een begrip uit de koker van filosoof Arnold Cornelis die beweerde dat werknemers de tijd te weinig als het ware stilzetten, om te kunnen reflecteren. Professionals in organisaties buffelen vaak maar door en racen van het ene project naar het andere. Veel van hen maken vaak structureel te lange dagen, terwijl ze hun werk willen combineren met een gezinsleven, sociale activiteiten, sport, waardoor je zomaar tegen een burn out aanloopt. Het is dus van belang goed na te denken over de vraag hoe je je leven inricht. Het blijkt dat een professional die zichzelf toestaat hier goed over na te denken, doorgaans tot andere keuzes komt. Hij zal zijn talent in een andere omgeving willen ontplooien, die hij zelf heeft gecreëerd, waarin meer ruimte is voor eigen keuzes en betekenis voor klanten, organisatie en zichzelf.
(Verder lezen? Ga naar www.denieuweprofessional.nl en maak het assessment of bekijk de masterclass bij Nyenrode.)
Over Erik de Vries
Erik de Vries is freelance journalist.