Hervormingen, mantelzorg, decentralisatie, participatiesamenleving, en een terugtrekkende overheid. Zomaar enkele termen die wij afgelopen jaren voorbij hoorden komen. Termen waarmee een nieuwe tijd is ingeluid. Een tijd van minder overheid en meer eigen initiatief. Maar veel van deze grote woorden zijn amper begrepen, laat staan dat ze ons inspireerden tot nieuw en meer eigen initiatief. Veel van de aangekondigde veranderingen met betrekking tot de zorg, het onderwijs, het pensioen en de woningmarkt riepen irritatie op en zijn met veel geklaag ontvangen. Dat is jammer, want met de gaten die de overheid laat vallen in onze verzorgingsstaat, kunnen we zelf binnenkort hele leuke dingen doen. Het is de hoogste tijd om te stoppen met mopperen over een overheid die minder voor ons regelt. Tijd om het heft weer in eigen hand te nemen en te werken aan een eigen begroting van geluk.
Een begroting van geluk
Wat is daarvoor nodig? Een goede begroting van geluk bestaat uit drie eenvoudige ingrediënten; een actieve grondhouding, het lef om hardop te dromen, en vooral een flinke scheut voorpret. Want bij een begroting van geluk staat het plezier centraal. Een terugtrekkende overheid biedt steeds meer ruimte om je eigen ambities en dromen voorop te stellen. Nu moet je als ambtenaar nog verplicht sparen voor een standaardpensioen bij ABP en lees je het jaarlijks pensioenoverzicht niet, want je kunt toch geen actie ondernemen! Straks kan elke ambtenaar zelf bepalen hoe zijn of haar ideale oude dag eruit moet zien. Heerlijk fantaseren over een part-time prepensioen, dat je deels via je hypotheek kan financieren. Want, wanneer je eenmaal helder hebt waarvan jij droomt, dan is het organiseren daarvan pure voorpret. In een begroting van geluk combineer je de stille reserves die je nu nog terloops in je leven opbouwt in je hypotheek, in je spaar- en pensioenpotjes en in je verzekeringsmap tot jouw kanskaarten waarmee je dromen verzilvert.
Zelf weer de regie in handen
Dat betekent wel dat je van toeschouwer moet veranderen in regisseur. Want een goede begroting van geluk vergt een actieve grondhouding. Het is gedaan met passief en lijdzaam afwachten, en schamper roepen vanaf de wal. Nee, voortaan sta jij zelf vaker aan het roer en mag jij je eigen koers uitstippelen en tussentijds bijstellen. Dat betekent ook dat je attenter moet worden op relevante veranderingen, waarop jij je begroting moet aanpassen. Voortaan is het zaak dat jij zelf snapt wat de mantelzorg voor geliefden van je vergt en wat een dalende dekkingsgraad voor jouw oude dag betekent. Je kinderen laten studeren zonder studiefinanciering heeft ouders in heel het land massaal bewust gemaakt van zowel de waarde als de kosten van hoger onderwijs. Ook daar worden keuzes plots veel bewuster gemaakt.
Veranderende tijden zijn leuk
Dus wanneer je de volgende keer leest dat het pensioenstelsel verandert en hypotheken worden hervormd, wees dan maar blij. Want zeer waarschijnlijk betekenen deze veranderingen dat er steeds meer mogelijkheden komen om nieuwe en betere combinaties zelf te gaan maken. Zo kun je straks via je hypotheek vermogen opbouwen voor wat extra pensioen en kun je sparen voor de inkoop van mantelzorg. Niets blijft meer zoals het was, en dat kan wel eens heel erg leuk gaan worden. Ben jij al klaar voor een toekomst met minder overheid? Heb jij al een begroting van geluk? Lees Nooit Meer Slapend Arm, dan wordt het je snel duidelijk.
Dirk Brounen en Kees Koedijk zijn beiden hoogleraar financieel management aan Tilburg University en TIAS Business School, zij zijn gefascineerd door de financiële keuzes van echte mensen en schreven er een boek over: Nooit Meer Slapend Arm.
