Het is verbazingwekkend dat er vaak zo weinig aandacht uitgaat naar de taal waarmee iets wordt gepresenteerd. Dan lees je informatie op de website van een bedrijf waarin het nogal hoog opgeeft van zichzelf, met in die informatie tien taalblunders. Of je leest het verkiezingsprogramma van een politieke partij waarin het bijvoorbeeld gaat over het belang van een inburgeringscursus en dan blijkt de partij het zelf niet eens in goed Nederlands onder woorden te kunnen brengen.
Veel mensen zijn intuïtieve schrijvers. Ze denken dat het zus of zo moet, maar ze kennen de regels niet. En ze nemen ook niet de moeite om die te leren. Als ze het schrijfwerk dan toch in eigen hand willen houden, leidt dat onherroepelijk tot teksten waarin taalfouten zitten, die ze zelf niet zien, maar waar anderen zich aan ergeren.
Niet zelden leveren ook tekstbureaus allesbehalve goed werk af. Soms blijken ze achter achterhaalde opvattingen aan te lopen, bijvoorbeeld achter de opvatting dat een tekst niet geschreven mag zijn in de lijdende vorm, met veel ‘worden’ in de zinnen. Als iemand daarover in een schrijfcursus begint (‘Vermijd de lijdende vorm’) dan kun je net zo goed opstappen, want er volgen alleen maar clichés die voortkomen uit napraterij; er ligt geen enkel serieus onderzoekswerk aan ten grondslag.
In mijn nieuwe boek, Verbeter je schrijfstijl, geef ik nadrukkelijk aan dat je je schrijfstijl het beste kunt verbeteren door van iemand (die er verstand van heeft) steeds weer positief bedoelde kritiek te krijgen op wat je daadwerkelijk geschreven hebt. En die kritiek moet je dan verwerken in een herschrijving. En die herschrijving moet op basis van nieuwe kritiek nog eens herschreven worden. Op die manier kun je echt een betere schrijver worden.
Maar aan een taaladviesboek kun je natuurlijk ook veel hebben. Als ik daar anders over zou denken, had ik Verbeter je schrijfstijl natuurlijk nooit geschreven. En het gaat in mijn boek niet alleen over foutloos schrijven, maar ook over aantrekkelijk schrijven. Een tekst die foutloos is, hoeft nog niet aantrekkelijk te zijn, terwijl een aantrekkelijke tekst juist die extra aandacht kan opleveren die nodig is om een nieuwe klant te werven of een extra product te verkopen.
De mensen die Verbeter je schrijfstijl goed doornemen, gaan beslist betere teksten afleveren. Ze zullen bijvoorbeeld in een gemeentelijke omgevingsvisie voor alle inwoners niet schrijven dat de gemeente een duidelijke koers heeft gekozen in de ‘majeure’ thema’s. Want wie weet er nou wat majeure thema’s zijn? En wie Verbeter je schrijfstijl leest, zal ook nooit meer klakkeloos een zin neerpennen als: ‘Het managementteam vroeg ons niet alles te vertellen.’
Want wat is er met die zin bedoeld?
Het managementteam vroeg, ons niet alles te vertellen.
Het managementteam vroeg ons, niet alles te vertellen.
Het managementteam vroeg ons niet, alles te vertellen.
Ook leestekens doen ertoe als je goede teksten wilt afleveren. Of zoals Louis Couperus het ooit formuleerde: ‘Vergeet nooit als je weer schrijven gaat, dat komma’s je halve stijl maken.’
Na een carrière in het onderwijs (middelbaar onderwijs en universiteit) werk ik sinds 1994 als schrijver en taaladviseur, met het schrijven van boeken als hoofdtaak. Inmiddels heb ik er meer dan honderd geschreven. Ik geef daarnaast veel voordrachten en ben als columnist of anderszins betrokken en betrokken geweest bij radioprogramma’s als Klare Taal, Spijkers met koppen en De Nieuws BV. Verder ben ik geregeld te gast in praatprogramma’s op tv. Ik trad en treed ook nog in theaters op met toneel- en cabaretvoorstellingen.
Wim Daniëls is de auteur van Verbeter je schrijfstijl.
Over Wim Daniëls
Wim Daniëls is schrijver, theatermaker en tv-presentator. Als schrijver heeft hij meer dan 125 boeken op zijn naam staan. Hij treedt op in de theaters met cabaretvoorstellingen en theatercolleges. Op tv presenteert hij twee programma's: Nederland op Film (Omroep Max) en Het Dorp (samen met Huub Stapel, eveneens Omroep Max). Verder geeft hij veel lezingen.
