Je kan het wenden of keren hoe je wil, om in een complexe organisatie je projecten voor elkaar te krijgen heb je de medewerking nodig van vele anderen. Helaas kan je vrijwel nooit hun arm omwringen om hun schouders mee onder jouw project te zetten. Je bent in grote mate afhankelijk van hun goodwill.
Oh, en wat zijn hier Stakeholders? Individuen of groepen die een invloed hebben op jouw project én waarop jij op jouw beurt een invloed hebt.
Stakeholder engagement is het doel
Mijn fascinatie voor het onderwerp heeft 2 heel verschillende origines. Eén is bedrijfscultuur, de andere is projectmanagement.
Bij bedrijfscultuur gaat het om het uitrollen van strategische initiatieven genre: 2 bedrijven fuseren, hoe bouw je aan een cultuur die het cement is tussen beide onderdelen? Of: na het dodelijk ongeval teveel wil je dat iedereen in het bedrijf veiligheid écht ter harte neemt. In beide gevallen wil je meer dan een warme oproep aan het personeel of posters aan de muur. Je wil dat de beoogde waarden van binnenuit door de medewerkers belichaamd worden.
De tweede invalshoek: een hightech bedrijf dat erin geslaagd was om de knapste koppen binnen te halen en hen briljante ideeën te laten produceren. Alleen: ze kregen deze intern niet aan de straatstenen verkocht. Gevolg, ze liepen in bosjes weer weg of erger, ze bleven, cynisch en knarrend. Vraag van het bedrijf: bestaat er een set van competenties die onze experten kunnen inzetten om hun expertise ten volle tot zijn recht te laten komen?
Diplomatieke vaardigheden zijn de weg
In de EU is het niet anders: er zijn heel goede redenen voor de verschillende lidstaten om de handen in elkaar te slaan. De praktijk is helaas wat weerbarstiger: elk land heeft een regering die verkozen is en die dit over een paar jaar nog een keertje moet worden. Particuliere belangen doorkruisen meer dan eens het collectieve belang.
In onze organisaties is het niet anders: je wil medewerking van individuen of partijen die elk hun eigen doelstellingen en prioriteiten hebben. Vaak hangt hun variabele verloning daarmee samen en wat in elk geval zeker is: ze hebben hun bordje al meer dan vol. Waarom dan nog extra energie stoppen in jouw project?. Omwille van je mooie ogen? Keep on dreaming!
Navigeren tussen belangen is the name of the game. Het mooie is: je kan dit perfect leren.
Er is meer dan de ratio
Het adagium is simpel: mensen zullen zich voor jou inzetten als ze er zelf baat bij hebben én als ze het jou gunnen.
Hiermee ligt het al op de tafel: er moeten solide rationele motieven zijn (daarop inhaken is het gemakkelijke stuk) maar niet-rationele processen spelen net zo goed een rol. Het goede nieuws: deze emotionele motieven volgen regels die wetenschappelijk goed onderbouwd zijn en dus hanteerbaar en voorspelbaar in hun effect.
Het moet allemaal wel een beetje praktisch zijn
Helemaal mee eens! Daarvoor dient de kapstok voor het geheel, het ACE model: Analyse, Connect, Engage, en elk ervan nog een keertje opgedeeld in deelaspecten. Je vindt dit in het eerste deel van het boek. Je zal het merken: dit werkt perfect …… tenzij het niét werkt. Wanneer werkt het niet? Wanneer emoties en instinct het bij Stakeholders overnemen. Je hebt het dan niet enkel over weerstand, maar ook over territoriumdrift (‘blijf met je project uit mijn domein’) en over Stakeholders die een machtsspel spelen. Hierover gaat het tweede deel.
Het goede nieuws: in mijn boek Stakeholdering vind je naast een solide wetenschappelijke onderbouwing, meer dan 200 concrete tips. Handen aan de ploeg dus.
Over Jan Van der Vurst
Jan Van der Vurst is trainer en consultant met opdrachten in meer dan 30 landen, gespecialiseerd in het versterken van bedrijfsculturen en het ontwikkelen van beïnvloedingsvaardigheden. Na academische mandaten aan de KU Leuven en UAntwerpen, heeft hij zijn expertise ingezet om organisaties wereldwijd te begeleiden.
