Een van de initiatiefnemers was Jurgen Appelo, de auteur van Management 3.0. De uitkomst van de conferentie: het moet mogelijk zijn om betere manieren van leiderschap te vinden zijn die ‘meer gericht zijn op het koesteren van de levenden dan op het beheersen van de machine’.
In dit boek probeert Appelo duiding te geven aan die nieuwe managementstijl. Een die uitgaat van complexiteit en niet van het lineaire oorzaak-en-gevolg denken. Hij stelt in de inleiding vast dat scientific management (en al het gewone management sindsdien) prima functioneert in een omgeving met veel repeterende taken en waarin weinig behoeft te worden nagedacht. In een complexe wereld waarin alles heel veel oorzaken kent en heel veel zaken tot gevolg heeft, is die aanpak niet voldoende.
Een mooi voorbeeld daarvan is de huidige ontwikkelingen rondom de Scrum projectmanagementmethode die, in de IT ontstaan, steeds breder wordt gebruikt. In Scrum is er veel erkenning voor zelfdenkende en zelfsturende teams, maar er lijkt geen plaats (meer) te zijn voor management. Het team is immers autonoom. De manager (buiten en ‘boven’ het team) wordt hooguit nog beschouwd als een van de belanghebbenden.
Dezelfde bewegingen zie je ontstaan in andere Agile gerelateerde methodieken en processen als KanBan, XP en zelfs in een Lean omgeving. Management in haar traditionele hiërarchische rol speelt al met al een steeds kleinere rol.
In Management 3.0 geeft Appelo zijn bijdrage aan de vraag: Maar wat dan wel? Immers, ook teams hebben gezamenlijke en soms conflicterende belangen. Ook teams bestaan uit mensen die soms begeleid moeten worden. Getrapte verantwoordelijkheid blijft immers vaak een redelijk werkbaar fenomeen. Al is het maar om een antwoord te hebben op de (vaak onterechte) vrees voor ‘poolse landdagen’ waar iedereen doorelkaar kakelt en er niets gebeurt.
Zijn antwoord is het Management 3.0 model. Dit model kijkt vanuit 6 verschillende posities naar de organisatie. Bij die verschillende posities horen vragen zoals:
1. Hoe kun je mensen meer energie geven? Wat drijft mensen, welke plaats neemt creativiteit en op welke manier kunnen mensen daaraan uiting geven in de organisatie? Welke plaats heeft innovatie in de organisatie? Vragen die in twee hoofdstukken van het boek, een theoretisch en een praktisch, worden beantwoord.
2. Hoe kun je teams meer eigen kracht geven? Vanuit teams denkend is de rol van de buiten het team staande leider er vooral een van delegeerder. Maar hoe ga je daar mee om? En mag dat wel?
3. Hoe ga je om met beperkingen? Ieder team en elke organisatie heeft beperkingen. Hoe kun je die effectief inzetten? Op welke manier kun je mensen tegen elkaar beschermen? Een beperking is daarmee ook vaak bevrijdend…
4. Hoe kan er meer competentie ontwikkeld worden? Hoewel het team verantwoordelijk is voor het resultaat, is leren en verder komen niet altijd in het directe belang van het team. Op welke wijze kan de nieuwe manager daar dan in begeleiden en sturen?
5. Hoe kun je een groeiende structuur creëren? In een Agile-omgeving wordt veel van mensen verwacht. Meer en bredere inzetbaarheid. Maar wat dan met alle functietitels en organigrammen. Zomaar wegdoen is ook niet effectief. Nadenken over verbeteringen in structuur helpt mensen, meer mens te worden en geen formuletijgers.
6. Hoe kun je blijvend verbeteren? Alle bovenstaande vragen hebben een relatie met verbeteren en verbeteren is altijd veranderen. Geef kracht aan fouten door ze te herkennen en te erkennen.
En jazeker, ook dit model is niet allesomvattend. Het zet aan tot denken en geeft leuke, goede en praktische antwoorden, ondersteund door een gedegen denkstructuur. Elk thema komt zowel theoretisch als praktisch aan de orde. Waarbij in het theoretische deel andere denkers en literatuur een plaats krijgen en in het praktische meer aandacht is voor zelfreflectie.
Het is een scherp boek, duidelijk in zijn positie. Ja, we hebben ook in de 21e eeuw een rol als manager. Maar niet meer als baas. Wel als meedenker, coach, vormer, begeleider, creativo en eeuwige verbeteraar. Eindelijk een leuk boek over management dus. En ook nog goed en toegankelijk geschreven zonder dat het op de knieën gaat. Aanbevolen voor iedereen die op een of andere manier te maken krijgt met de Agile wereld of gewoon geïnteresseerd is in echt nieuw denken! Voor de manager drie punt nul dus.
