Think like a freak

‘Think like a freak’ is al weer het derde boek van deze twee schrijvers, na de succesvolle ‘Freakonomics’ boeken. Dit keer willen de auteurs u leren hoe u zelf vraagstukken kunt oplossen, door als een ‘freak’ te leren denken. De fans zullen opnieuw genieten van dit boek. Net als in de eerdere boeken, leggen Levitt en Dubner de lezers interessante vragen voor en geven verrassende wendingen in een vlot leesbare stijl. Een van de dingen die u zult leren in dit boek is weer als een kind vragen te stellen. Kinderen hebben een verwondering die ze later kwijtraken, vaak ook omdat volwassenen de vragen wegwuiven. Die nieuwsgierigheid terugkrijgen, op een andere manier naar vragenstukken kijken, is essentieel voor leren. Probeer niet het probleem in z’n geheel op te lossen, maar kijk eerst naar een klein onderdeel van het probleem. Een voorbeeld is de ielig-gebouwde Japanse man die uit het niets het wereldrecord hotdog eten verdubbelde. Hij keek niet naar hoe hij de hotdog zo snel mogelijk weg kon werken, maar hij haalde de worst uit het broodje en at ze apart op. Dat had nog niemand gedaan. ‘Ik weet het niet’ zeggen is heel moeilijk, weten Levitt en Dubner. Voor de meeste mensen zijn de kosten van hun onwetendheid toegeven hoger dan de kosten van de vergissing. De reputatie lijkt meer te winnen bij gelijk krijgen dan het verliest bij ongelijk, dus zullen mensen veelal zelfverzekerd een antwoord geven op iets wat ze helemaal niet zeker weten. Denk maar aan de oorlog die de VS aanging met Irak, gebaseerd op ‘claims’ dat er wapens lagen, terwijl niet zeker was of deze claims klopten. Freaks durven toe te geven dat ze iets niet weten en staan open om iets nieuws te leren. Ook zijn veel mensen geneigd voor de meest voor de hand liggende oorzaak van een probleem te accepteren. Ze houden op met het probleem verder te bestuderen en gaan een oplossing bedenken (die waarschijnlijk niet het probleem geheel oplost). Wie denkt als een ‘freak’, zoekt nog even door. Freaks zoeken het probleem tot de bodem uit en doen niet aan symptoombestrijding. De auteurs geven toe dat dit niet makkelijk is en ook pijnlijk kan zijn. Om terug te komen op de Nigeriaanse email scam: de schrijvers wijzen erop dat die onlogische tekst eigenlijk best slim is opgesteld. Het selecteert namelijk meteen de grote massa ongelovigen uit. Deze groep kost de verstuurders geen moeite. Een klein percentage zal wel reageren en daarvan zal ook nog een groot deel afvallen (de ‘false positives’). Het zijn deze ‘false positives’ die nadelig zijn voor de criminelen achter de emails. Ze kosten namelijk tijd, door de email conversatie die plaats vindt, maar levert niks op. Eigenlijk zouden we dus allemaal moeten reageren op vragen van Nigeriaanse prinsen, dan houdt dit soort scams snel op. Of dit boek ons allemaal ‘freaks’ maakt, betwijfel ik. Levitt en Dubner laten ons goed zien dat we vaak in ons denken vastzitten in een patroon en ze bieden hulpmiddelen de wereld met nieuwe verwondering te bekijken.