Hij schetst enorme veranderingen - 75% van de ambtenaren verliest zijn baan - én een hoopvolle toekomst voor Nederland, een nieuwe Gouden Eeuw. Adjiedj Bakas schetst met het verleden en het heden de trends in de nabije toekomst. In vogelvlucht beschrijft hij het ontstaan van 'de staat door de eeuwen heen' en 'de staat van nu'. Hiermee onderstreept hij dat verandering - vernieuwing - van alle tijden is én ook noodzakelijk. In de eerste twee onderdelen van 'De Staat van Morgen' wordt duidelijk dat de uitgangspunten van de huidige staat en economie berustten op inzichten en verworvenheden uit voorbije tijden. In deze vogelvlucht is geen plaats voor verdieping. Vanaf grote hoogte kijken we naar de voorbije eeuwen en worden we klaargestoomd voor de visie van de auteur op de toekomstige werkelijkheid. Bakas noemt zeven megatrends. Megatrends die voor de hand lijken te liggen omdat ze beginnen bij actuele onderwerpen zoals een kleinere overheid, energie en technologie; de 'open deuren'. Toch wordt het hier spannend: die zogenoemde 'open deuren' veranderen door Bakas in vergezichten. Vergezichten die soms hilarisch zijn (kunstmest uit urine), soms beangstigend (onrust door grote veranderingen) of allebei. Vergezichten die door de manier waarop de auteur de onderwerpen behandelt een zeker enthousiasme oproepen. De nieuwe Gouden Eeuw realiseren we door de BV Nederland beter te promoten. Door bijvoorbeeld de waterexpert van de wereld te worden, door de derde voedselproducent van de wereld te worden, door in de top vijf te staan van Europa wat betreft het vestigingsklimaat voor grote bedrijven. De geschetste hoopvolle toekomst voor Nederland als geheel betekent niet dat het er voor iedereen beter op wordt. De auteur voorziet groei in bestaande tegenstellingen: scherpere klassenverschillen, een grotere kloof tussen hoog- en laagopgeleiden. Bakas ziet oude banen verdwijnen en nieuwe ontstaan, waardoor massale omscholing nodig is. Daarbij gaan we - zo stelt hij - van globalisering naar slowbalisering en gaat Nederland samen met Vlaanderen en Brussel een nieuw land vormen: de Lage Landen. Door het hele boek heen vind je de politieke overtuiging - vaak in een bijzin - van Bakas terug. Trends voorspellen is geen wetenschap dus dat hoeft niet objectief te zijn. Een trendwatcher spreekt, op basis van informatie, zijn verwachtingen uit over toekomstige ontwikkelingen. Maar soms is het net te duidelijk dat de trend die wordt voorspeld de mening is van de auteur over welke richting het op moet met Nederland. De hoeveelheid informatie, de provocerende uitspraken en de stijl van schrijven zorgen ervoor dat het boek leest als een spannend jongensboek. Verhalen die prikkelen en aanzetten tot het heroverwegen van huidige aannames en ideeën. Alleen dat is al een reden om dit boek te lezen.
Over Carla Derijck
Carla Derijck is bedrijfskundige en specialist in verandering. Zij werkt als verandermanager.
