De biografie 'Filosoof - miljardair' van auteur Mathijs Smit, bracht mij weer op het spoor van de wijsheden van mega-ondernemer Paul Fentener van Vlissingen. Zoekend op Managementboek.nl valt mijn oog op 'Ondernemers zijn ezels'. Niet echt een titel om enthousiast over te worden is mijn eerste gedachte. Maar de nieuwsgierigheid is gewekt. Aangezien we niet veel weten over de werkwijze van Fentener van Vlissingen binnen zijn concern, geeft de korte beschrijving op de achterzijde van het boek de indruk dat hij zijn geheimen voor zijn succes prijs gaat geven. En dat is voorzichtig uitgedrukt hoopgevend te noemen. Paul en zijn familie runnen immers al generaties lang een zeer succesvol familieconcern. Fentener van Vlissingen schreef 'Ondernemers zijn ezels' in 1995. Het is wegens succes door uitgeverij Balans in deze speciale herziende uitgave uitgegeven.
Toegevoegd is het laatste interview dat Fentener van Vlissingen gaf met de Volkskrant twee maanden voor zijn dood. Wetend dat hij de strijd tegen zijn ziekte zou verliezen en niet lang meer te leven had. Hoewel het boek enige jaren oud is, bevat het veel tijdloze interessante wijsheden van een succesvol ondernemer. Paul Fentener van Vlissingen weet als eerste zeer goed te beschrijven wat het verschil is tussen een manager en een ondernemer. Hij schroomt niet om u en uw bedrijf te waarschuwen voor managers die slechts werken om hun eigen gewin te behalen. Zoals ook beschreven in 'Filosoof - miljardair', bleek Fentener van Vlissingen over een vooruitziende blik te beschikken. Al in 1995 beschreef hij dat Nederland een te grote politieke broek aantrekt. Wij zouden ons alleen bezig moeten houden met handel en niet met politiek. Dit zal Nederland miljarden besparen.
De geschiedenis leert ons dat er aan menig politiek spel na 1995 menige Nederlandse euro's 'verkwanseld' zijn, zoals in Afghanistan en Irak. Het toppunt van Egomanagement. Egostrelende politici die Nederlandse militairen naar landen sturen waar we niets te zoeken hebben en niets te winnen hebben. Met welke reden? Een uitnodiging voor een diner bij de Amerikaanse President. Egomanagement dus. Volgens de ministers hoort Nederland er dan bij. Paul Fentener van Vlissingen is van mening dat onze ambassades zich op handelsondersteuning moeten richten en minder op politiek. Waarom bemoeien wij Nederlanders ons toch overal mee? 'Help onze bedrijven aan goede connecties, daar worden we allemaal beter van.' Naast de 'politieke' adviezen is de auteur meester in het vereenvoudigen van een organisatie.
In het hoofdstuk 'De kracht van de pannenkoek' beschrijft hij zijn visie en werkwijze van leidinggeven in een gedecentraliseerde organisatie: 'Het pannenkoekmodel'. 'Een platte organisatie dwingt het hoofdkantoor zijn bemoeizucht binnen de perken te houden bij de uitvoering van plannen en drukt verantwoordelijkheden naar beneden.' Een prachtige omschrijving volgt hoe Paul Fentener van Vlissingen zijn bedrijven inrichtte en aanstuurde. Ook stelt de auteur de hardnekkige misverstanden over jaarverslagen aan de kaak. En dat de voorspelling die op cijfers gebaseerd is niet slechts een gissing is, maar vaak een vergissing. Dan volgt zijn uitleg over de noodzaak van een accountant en vooral waarom deze van 'alle' ontwikkelingen van het bedrijf op de hoogte moet zijn en door vele CEO's onterecht alleen gebruikt wordt als een veredeld stempelkussen. Het zorgt ongetwijfeld voor de nodige gesprekstof binnen uw organisatie. Uiteraard geeft Fentener van Vlissingen u de mogelijkheid zich te onderscheiden zodat u niet als een ondernemende ezel door het leven hoeft. Na het lezen van dit boek weet u of u zich ook achterstevoren op een paard door uw onderneming verplaatst. En alleen zicht heeft op waar u vandaan komt en niet waar u naar toegaat. 'Ondernemers zijn ezels' biedt u de mogelijkheid zich te wapenen voordat u de tweede steen nadert.
Over Peter Vermeulen
Peter Vermeulen MBA is ondernemer, investeerder en co-founder van mEYEholding en Azalea Vision en schrijft recensies op persoonlijke titel.