Eerst een potentieel misverstand uit de weg ruimen: ’t Is groen! is geen boek waarin duurzaamheid een grote rol speelt. Net als bij En nu laat ik mijn baard staan! heeft Leen Zevenbergen gewoon een kreet uit het dagelijks leven genomen als titel voor zijn nieuwe boek. ‘Ik verwijs eigenlijk naar wat mensen wel eens zeggen als iemand staat te dromen voor het stoplicht’, vertelt Zevenbergen, ooit werkzaam bij Origin en tegenwoordig directeur van twee kleinere bedrijven, The Dutch en Made in Scotland. ‘Ik had het ook "Kom eens in beweging" kunnen noemen, maar dat leek mij wat saai. ’t Is groen en groener wordt het niet is grappiger. Het past ook bij mijn ambitie: ik wil mensen in beweging brengen.’
‘Mensen in beweging brengen’: wie Zevenbergen wel eens heeft horen spreken of zijn vorige boek heeft gelezen, kan zich daar meteen iets bij voorstellen. Hij wil mensen inspireren, aanzetten tot actie. ‘Toen ik op wereldreis was geweest met mijn vrouw en kinderen, kreeg ik vaak te horen dat anderen dat ook zo graag eens willen doen. Maar ja, geen tijd, geen geld, en mijn werk dan, voegen ze er meteen aan toe. Tegelijk hebben ze wel net een nieuwe keuken van 30.000 euro laten maken. Die mensen beseffen niet dat een droom waarmaken ook betekent dat je opofferingen moet doen. Dat geldt ook voor een boek schrijven: dat kost maanden werk, waarin ik minder aandacht aan mijn gezin kan besteden dan ik zou willen. Soms moet je dat gewoon toch doen. Soms lijkt het wel of mensen het prettiger vinden om hun droom te koesteren dan hem werkelijkheid te laten worden. Ze beginnen gewoon nooit. Die mensen, die het gevoel hebben stil te staan, wil ik een handreiking doen. Voor bedrijven geldt eigenlijk hetzelfde: er zijn altijd veel ideeën, maar dingen die niet meteen in beweging worden gezet, hebben al bijna geen kans van slagen.’
Zevenbergen begon aan zijn boek toen er nog nauwelijks sprake was van een crisis, maar nu het boek er bijna is, had hij geen beter tijdstip kunnen kiezen. Er gebeurt precies waar hij zo bang voor is: hele bedrijven zijn tot stilstand gekomen. De oorzaak, in de ogen van Zevenbergen: overal zijn managers bovenop de rem gaan staan. Ze hebben een investeringsstop afgekondigd, ze gebruiken de crisis om mensen te ontslaan, ze halen de kaasschaaf uit de kast. ‘In Nederland wordt de behoefte aan ondernemerschap onvoldoende erkend’, zegt hij. ‘Overal komen de rekenmeesters weer bovendrijven, terwijl er juist nu behoefte is aan een milde vorm van anarchisme. Een ondernemer vraagt zich af wat hij anders moet doen. Een andere markt opzoeken? Het product aanpassen? Meer verkopers aantrekken? Dat is een instelling waar ik mij prettiger bij voel. Niet dat een ondernemer het altijd beter doet dan een manager, maar ik houd ervan in beweging te blijven. Tijdens een crisis krijgen veel mensen het moeilijk, dus is de enig juiste vraag hoe je daar profijt uit kunt trekken. Dat klinkt misschien wat hard en ik weet dat het heel vervelend is wat veel mensen overkomt, maar je moet blijven ondernemen.’
Net als bij zijn vorige boek heeft Zevenbergen met ’t Is groen en groener wordt het niet zijn best gedaan vorm en inhoud op elkaar aan te laten sluiten. Zijn vaste vormgever heeft hem een paar weken letterlijk met een filmcamera gevolgd. Voor het boek zijn stills uit die film gebruikt, zodat we de hele tijd meekijken over Zevenbergens schouder. ‘Goed voorbeeld doet goed volgen, is de gedachte van de vormgever. Zo leren kinderen ook lopen. Bij de publicatie van mijn eerste boek besefte ik dat wanneer ik een inspirerend boek wilde maken, ik niet kon aankomen met alleen maar zwarte letters op wit papier. Een inspirerende vormgeving was toen nog vrij nieuw, je ziet het nu overal. Maar ook dit boek ziet er weer heel goed uit. We hebben er – twee weken voordat het verschijnt – al vijfduizend van verkocht, dus dat belooft heel wat.’
Over Hans van der Klis
Hans van der Klis is freelance journalist. Hij schrijft regelmatig artikelen voor Managementboek.
