et boek beoogt je te helpen met het regie nemen over je eigen leven onder het mom ‘Pijn is onvermijdelijk, maar lijden (van korte duur) kun je bekorten.’ Het boek bestaat uit drie delen die ervoor moeten zorgen dat jij na het lezen ervan zelf aan de stuurknuppel zit. Of dat met alleen een boek lukt, is natuurlijk zeer de vraag.
Eén ding is zeker: het boek geeft een duidelijke uitleg over dynamiek tussen mensen aan de hand van bijvoorbeeld de Transactionele Analyse in het eerste deel van het boek. Het gaat over hoe je je de beelden en benadering van (bijvoorbeeld) je ouders of opvoeders eigen maakt en patronen aanleert die je later in je leven belemmeren om die dingen te doen die je graag wilt doen. Dat wordt heel helder uitgelegd, zonder teveel uit te wijden en daarvan was ik erg onder de indruk. Met inzicht in patronen alleen ben je er nog niet, maar het is zeker een belangrijke eerdere stap om verandering te kunnen bewerkstelligen. Wat je niet beseft, kan je immers niet veranderen.
Het tweede deel van het boek gaat over wat je nodig hebt om zelf de baas in je eigen leven te worden. Je kan bijvoorbeeld minder streng voor jezelf worden, meer zelfcompassie hebben en minder van jezelf 'moeten' en meer 'mogen' of 'willen'. Je kan je richten op het proces en je hoeft niet alleen een doel te behalen om 'goed genoeg' te zijn. Je bent al ok, zoals je bent. Verder gaat het tweede deel van het boek over hoe je vanuit actiemodus overschakelt naar een zijnsmodus.
Er wordt ook ingegaan op de verschillende manieren waarop je afweer werkt. Afweer weerhoudt je van het voelen van de onderliggende pijn en wordt doorlopend getriggerd door dingen mee te maken die je onbewust herinneren aan eerdere gebeurtenissen waarin je nog afhankelijk van anderen was. Er zijn verschillende vormen van afweer, zoals destructieve afweer, boosheid, demping, ontkenning, verdringing en rationalisatie. De laatste klinkt letterlijk rationeel en sociaal geaccepteerd, maar wanneer de ratio je gevoel overstemt of onderdrukt, is het ook een vorm van afweer.
Degens vindt adviezen als 'je moet het loslaten' terecht niet zo nuttig. Als iemand daar goed in was, was er immers helemaal geen probleem om aan te pakken. Loslaten is niet de actie zelf, maar de uitkomst van keihard bikkelen. Het gaat juist om dingen afronden. De pijn in de ogen te zien en te doorvoelen om het uiteindelijk inderdaad achter je te laten. Eeehh.. los te laten dus.
Wanneer het je is gelukt om inzicht te krijgen in je 'opjagers' (de dingen die je in negatieve zin voortstuwen) kan je die laten voor wat ze zijn en zelf je eigen pad kiezen. Degens bepleit een pad van doorlopende ontwikkeling waarbij je je niet meer laat belemmeren, maar vooral laat woekeren met je talenten en de dingen waar je blij van wordt. Doe de dingen die je niet kan laten en zoek niet je eindstation, maar volg vooral het goede spoor. Het gaat niet om het einddoel, maar om het proces.
Eén voor een nuttige en zinnige adviezen, maar gaandeweg het boek bekruipt mij het gevoel dat als je je tot nu toe wel erg liet belemmeren zonder het zelf door te hebben, dit boek op zijn best een eerste (of tweede of zoveelste) stap in de goede richting kan zijn. Als het je tot nu toe volledig aan inzicht ontbrak, kan ik me zelf nauwelijks voorstellen dat dit boek je helemaal én de ogen kan openen en kan aanzetten om het anders te doen. Ik zou het mooi vinden van wel en ik gun het iedereen van harte. Ik denk alleen dat dat pad niet zo makkelijk te bewandelen is als het lezen van een boek en het doen van een aantal oefeningen. If only!
In het derde deel staat ook een hoofdstuk met de titel 'Verlaat de tribune en betreed het speelveld'. Het gaat erom geen toeschouwer te zijn in je eigen leven meer te zijn, maar een actieve rol te kiezen en ergens voor te staan en te gaan. Dat is mooi. Niks op tegen. Maar het hoofdstuk emmert door met de voetbalanalogie en ik ben enorm geïnteresseerd in persoonlijke ontwikkeling en enorm niet geïnteresseerd in voetbal en alle randverschijnselen erom heen. Uiteindelijk heb ik het grootste deel van dit hoofdstuk geskipt en gescand. Wat mij betreft emmerde de voetbalbeeldspraak te lang door en had het van mij wel iets concreter over eeehhh... persoonlijke groei en ontwikkeling mogen gaan. Dat je zelf regie moet nemen in je eigen leven om er zin aan te geven voelt voor mij -vooruit toch nog een voetbalanalogie- een inkoppertje. Dat mag overigens best benadrukt worden. Voor mijn gevoel zijn er te weinig mensen die dat doen. (En ja: dat is ook maar een mening!)
Het laatste hoofdstuk bepleit dat de lezen moet stoppen met overleven en vooral moet gaan leven. Volledig mee eens. Creëer momentum, doe de dingen die je niet kan laten en doe ze gericht, met flow en met moeiteloosheid. Het gaat erom doorlopend te blijven leren en te bewegen. En om onderweg mild te blijven naar jezelf. Waar gehakt wordt, vallen spaanders en ieder mens maakt fouten. Leer van je fouten, neem jezelf niets kwalijk. Morgen is er een nieuwe dag om het weer beter te doen. Waarvan akte!
Over Sippy van Akker
Sippy van Akker MSc is bestuurskundige en legt zich toe op coaching en consultancy op het gebied van mens, werk en zingeving. Sippy schrijft over deze onderwerpen op zinvollerleven.nl, platform voor bewust en zinvol leven en werken.
