Als wat in de winkel staat niet deugt, denkt prof. dr. Jan Eppink, is er waarschijnlijk al bij de strategievorming iets goed fout gegaan. Voor een goed resultaat moeten de strategie en operations naadloos op elkaar aansluiten. ‘Anders heb je wel een prachtig verhaal maar een waardeloos product.’
Vijf jaar na zijn emeritaat vond Eppink de tijd en de rust om een samenvattend studieboek over zijn vak te schrijven. Bedoeld voor iedereen die nieuw is op dat terrein: niet alleen studenten, maar ook managers die bredere verantwoordelijkheden krijgen. Zowel in het bedrijfsleven als bij overheden en not-for-profits.
Alle goede dingen komen in drieën, en Strategisch management vormt daarop geen uitzondering. Het bestaat uit drie delen - in één band, dat wel. Deel 1 gaat over het formuleren van de strategie. Deel 2 over de kernvragen waar elke strategie een antwoord op moet geven. En deel 3 over het implementeren van de strategie.
Eppinks eigen visie op het vak komt het nadrukkelijkst tot uiting in het tweede deel, als het gaat over de kernvragen. Voor welke markten kiezen we en voor welke producten (de ‘spreiding’ uit de ondertitel van het boek)? Hoe moeten we die neerzetten ten opzichte van de concurrentie, wat doen wij al beter, en wat moeten we nog verbeteren (de ‘positionering’)? En: kunnen we dat alleen of hebben we daar anderen bij nodig (de ‘samenwerking’)?
Net als in de andere twee delen van zijn boek, ontleedt Eppink die vragen zorgvuldig in behapbare deelonderwerpen die hij vervolgens op een systematische manier behandelt. Niet alleen theoretisch maar vooral ook praktisch. Waarbij hij met evenveel gemak teruggrijpt op onderzoek van een halve eeuw geleden als op actuele voorbeelden.
Terwijl Eppink aan het schrijven was lanceerden zijn eigen Vrije Universiteit en de Universiteit van Amsterdam het geruchtmakende plan om hun bètafaculteiten te laten fuseren. De oud-hoogleraar zag daar een mooi voorbeeld in van het poolen van resources om in een teruglopende markt toch het hoofd boven water te houden, en maakte er een case van.
In elk hoofdstuk vat Eppink eerst bondig samen wat de kernstof is, om die vervolgens gedetailleerd uit te werken. Voor de verwerking voegt hij vragen en opdrachten toe, waar hij aan het eind van het hoofdstuk ook de antwoorden bij geeft. Wie echt uit het boek wil studeren, ontkomt er niet aan zich daarin te verdiepen, maar ook wie het boek zuiver uit interesse leest, vindt er geregeld stof tot nadenken in.
Voor veel van de onderwerpen die in Strategisch Management de revue passeren, kon Eppink putten uit zijn eigen ervaring als onderzoeker en adviseur. Op terreinen waar hij zichzelf minder goed thuis weet, aarzelt hij niet een beroep te doen op het werk van collega's. Zo droeg Anton Cozijnsen een hoofdstuk bij over strategie en verandermanagement.
Op deze manier heeft Eppink in elk geval voor het Nederlandse taalgebied het ultieme studieboek over strategie geschreven. In het Engels is het aanbod op dit gebied groter, maar een vertaling van Strategisch management zou daartussen zeker niet misstaan.
Over Pierre Spaninks
Pierre Spaninks (Eindhoven, 1955) was tot zijn pensionering in 2021 zelfstandig professional in journalistiek en communicatie. Hij kreeg landelijk bekendheid als ZZP-expert. Voordien had hij gewerkt in het hoger onderwijs en de consultancy. Hij studeerde Tekstwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam en volgde op Harvard het Senior Manager in Government Program. Tegenwoordig legt hij zich toe op de Egyptologie.
