Het verhaal van het Graafschap College staat centraal in Doen omdat het je wat doet! En hoe zij succesvol werkten aan initiatieven om het onderwijs te vernieuwen. Het is een enthousiast pleidooi om vernieuwing niet tot stilstand te schrijven met plannen of kapot te praten in traditionele werkgroepen, maar vernieuwen door te experimenteren. Oftewel: begint eer je bezint.
De opbouw van het boek is simpel en aansprekend. Hoofdstuk een is het startpunt van de reis en een pleidooi om de brug te bouwen terwijl je eroverheen loopt: leer door te doen. Het tweede hoofdstuk gaat dieper in op het belang van verlangen. In het derde hoofdstuk gaat het over vernieuwing niet als een ‘bowlingbal’ top-down uitrollen, maar al kietelend en pingpongend met een kleine groep in beweging te komen. Hoofdstuk vier helpt je om ‘remmers’ van vernieuwing te spotten en tegendraads buiten de lijntjes te kleuren. Hoofdstuk vijf laat de vonk overspringen door het delen van briljante mislukkingen en open te staan voor ‘bijvangsten’. Het laatste en zesde hoofdstuk geeft tips gebaseerd op het boek Ontketen vernieuwing! van Arend Ardon hoe je de vernieuwingskracht in jouw organisatie kunt aanwakkeren.
Elk van de hoofdstukken wordt vergezeld door een inspirerend vernieuwingsinitiatief. Deze praktijkvoorbeelden spreken meteen tot de verbeelding. Zoals het organiseren van de Sinterklaasintocht x in Doetinchem (met 10.000 bezoekers) door studenten. En waardoor studenten in hun kracht komen en groeien. Ze wisten er zelfs de ‘Gouden Pepernoot’ voor beste Sinterklaasintocht van Nederland mee in de wacht te slepen. Of het Rekenproject van docent Joop van der Horst. Hij vertaalde rekenopdrachten naar speelse activiteiten: van een QR-codespeurtocht door het schoolgebouw tot een opdracht in een witgoedwinkel. Zo ervaren studenten de ‘wow-factor’ van rekenen en vragen ze hem steeds wat ze de volgende keer gaan doen met rekenen.
Kijkend door de veranderkundige bril beschrijft het boek vooral ‘samen leren-achtige’ interventies van kampvuurverhalen delen, je nek uitsteken, faalmoed ontwikkelen, klein starten, MOK-momenten (Maandag Ochtend Koffie) creëren, elkaar infecteren.
Een kritische noot is dat een reflectie op de (in)effectiviteit van de gehanteerde veranderaanpak er bekaaid vanaf komt. Juist doordat één praktijkcase zo centraal staat wil je ook de ‘schaduwkant’ weten en waar ‘geknokt’ en ‘geknoeid’ is. Naast al datgene wat wel werkte, wat werkte ook niet of pakte juist averechts uit? Wat zouden ze nu anders doen? Want juist onderwijsinstellingen blinken vaak uit in procedure en politiek gevoelige omgevingen waar vernieuwing knokken en knoeien is. Nu is het advies: stop met klagen, neem het heft weer in handen, wees zelf het goede voorbeeld en ga productief het conflict aan. Dat leest te simpel. Het voelt daardoor soms alsof de auteurs met een iets te roze en enthousiaste bril op hun verhaal hebben geschreven. De aangereikte inspiratielessen hadden met zo’n reflectie een stevigere basis gekregen.
Los van deze kritische noot, spatten de passie en het enthousiasme van het boek er wel van af. Het straalt trotsheid uit over hoe ze in een ‘taaie’ onderwijsomgeving op ‘guerrilla-wijze’ vernieuwing hebben gerealiseerd. Waar menig managementboek uitblinkt in gortdroge teksten kiest dit boek juist voor een creatieve en kleurrijke weergave. Daarom: Doen omdat het je wat doet!, doet wat met je! Je krijgt er energie van en je wilt ‘olifantenpaadjes’ gaan creëren. Ik hoop daarom ook dat je deze recensie niet hebt uitgelezen, want juist dat is ook de boodschap van de auteurs. Ga doen, uitproberen in kleine stapjes, verhalen delen en kruisbestuivingen organiseren. En vooral zet door in het doen en laat je niet verleiden om terug te vallen in traditionele klankbord- en stuurgroepen. Kortom: doet het wat met je? Kom dan in beweging en ga het experiment aan!
Simon van der Veer is zelfstandig organisatieadviseur en spreker. Hij helpt zijn opdrachtgevers met vraagstukken waarbij het bijna altijd gaat over het verbeteren van de klantgerichtheid, samenwerking en de prestaties. Daarnaast is hij auteur van Animal firm, We presteerden nog lang en gelukkig, De organisatie draait door en Move before you're ready.
Over Simon van der Veer
Simon van der Veer helpt als zelfstandig organisatieadviseur opdrachtgevers met vraagstukken die in essentie gaan over klantgerichte en prestatiegerichte manieren van samen werken. Daarnaast is hij auteur van Animal firm, We presteerden nog lang en gelukkig, De organisatie draait door en Move before you're ready.
