Het probleem is dat bestuurders en beleidsmakers denken dat het allemaal wel zijn plek zal krijgen en blijven zich gewoon vasthouden aan de oude structuren. Dat kan niet lang meer goed gaan.
De sterke digitalisering verbindt alles met alles. We gaan steeds meer leven en werken in een virtuele wereld, waarin het aantal interacties exponentieel toeneemt. Complexiteit en dynamiek zijn het gevolg. De gangbare manier van werken, organiseren en besturen kan echter niet omgaan met de onzekerheden en de onvoorspelbaarheid van de complexe digitale wereld. De bestaande instituties functioneren dan ook slecht. Ze streven achterhaalde doelen na, dienen vooral zichzelf en niet de samenleving en ze wonen de wereld uit. Bovendien blokkeren ze hoognodige vernieuwing. Innovatie laat zich niet realiseren met oplossingen van vroeger. De auteur maakt zich dan ook terecht zorgen. Zijn boek is een pleidooi voor een nieuwe visie, andere bestuurs- en organisatievormen en andere besluitvormingsmechanismen. Steeds meer internationale wetgeving is nodig om zowel burgers als internationale bedrijven overal op dezelfde wijze van dienst te zijn en rechtszekerheid te kunnen bieden.
Hagedoorn begint met de invloed van nieuwe technologieën en digitalisering op mens en maatschappij. Dan komt disruptie aan bod en dat oude modellen vastlopen en nieuwe organisatievormen nodig zijn. En wat de enorme digitale transitie voor de samenleving betekent. Vervolgens benoemt hij de problemen en risico’s die de digitalisering met zich meebrengt. Ook geeft de auteur een voorschot hoe de zich ontvouwende digitale samenleving bestuurlijk vorm kan krijgen, onder andere met behulp van een goede Digitale Agenda. In het laatste hoofdstuk doet Hagedoorn een poging de digitale samenleving in 2117 uitgebreid te beschrijven.
De vloeibare samenleving bevat een realistische schets van wat er in de wereld om ons heen aan de hand is en wat er zou moeten gebeuren om voorbereid de toekomst tegemoet te treden. Het boek bevat weinig nieuws, maar de auteur heeft de ontwikkelingen overzichtelijk bij elkaar gezet. Zijn toekomstbeschrijving is origineel.
Over Nico Jong
Nico Jong is senior adviseur bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
