Mager belooft op de op de omslag van Stoor nooit een vlooiende aap‘verrassende oplossingen uit het dierenrijk voor de dagelijkse problemen en uitdagingen op het werk'. Dat levert mooie vergelijkingen en stof tot nadenken op.
Wie ga je vlooien?
Terug naar die eerste werkdag. Daar sta je dan. Bij andere primaten duurt het zeker een half jaar voor je geaccepteerd wordt in een nieuwe groep. Maar jij hebt geen half jaar om te aarden, dus hoe pak je het aan? Belangrijk: niet te snel een grote broek aantrekken. Eerst goed observeren hoe de sociale verhoudingen zijn en waar jij in club past. Het organogram zegt daar meestal verrassend weinig over. Investeren in de relatie met je nieuwe collega's is ook heel belangrijk. In apen-termen: wie ga je vlooien? Het ongemak dat ook velen zullen herkennen van borrels en recepties: sluit je je aan bij mensen die al zeer geanimeerd in gesprek zijn? Beter van niet: stoor nooit een vlooiende aap.
Apenbazen
Hilarisch en herkenbaar is Magers beschrijving van zeven soorten apen-bazen en hun gebruiksaanwijzing. Ben je of ken je bijvoorbeeld een zilverrug, de imposante maar behoudende manager die op de achtergrond blijft en alleen op de borst roffelt als het echt nodig is? Een gouden leeuwaapje, in wiens woordenboek ‘delegeren' niet voorkomt en dat alles het liefst zelf doet? En de meest hilarische: de bonobo-man. Ofwel de ‘kijk mij eens belangrijk zijn'-baas. Doet heel belangrijk, maar iedereen weet dat de vrouwen de baas zijn.
Waar kom jij tot je recht?
En wat voor werknemer ben jij eigenlijk? Ben je een specialist, zoals de cheeta? Die beheerst één ‘kunstje', maar wel perfect: jagen door enorm hard te sprinten en de prooi te verrassen. Leeuwen zijn daarentegen weer generalisten. Overdag jagen, 's nachts jagen, in kleine of grote groepen, ze kunnen het allemaal. En dan heb je ook nog de opportunisten, een term die overigens in dierentermen geen negatieve betekenis heeft. Jakhalzen en ratten bijvoorbeeld kunnen zich moeiteloos aanpassen aan de meest uiteenlopende omstandigheden. Ken jezelf, en je weet in welke omgeving je het best tot je recht komt.
Moeder aan de top
Vrouwen, werk en kinderen is een onderwerp dat uitgebreid aan bod komt. Een lastige combinatie voor vrouwen met ambitie, constateert Mager. Hoe gaan dieren daarmee om? Bij olifanten zijn de vrouwen de baas. Maar als de baas een kind krijgt, is kraamverlof geen optie. Haar positie zou zo weer vergeven zijn. Dieren leven tenslotte, schrijft Mager, erg in het hier en nu en denken niet weemoedig na over hoe leuk het was toen iemand anders nog de baas was. Moeders gaan dus direct weer aan de slag. Kind mee naar het werk, mee met de kudde. Andere opties: kind naar de crèche, zoals flamingo's en koningspinguïns dat organiseren. Of de kleinen aan de zorg van anderen in de familie overlaten, zoals bij de stokstaartjes. Opties die overigens in veel mensenculturen heel normaal zijn, zonder dat de vrouwen tot slechte moeders worden bestempeld.
Demotie als oplossing voor oudere werknemers die een stapje terug willen doen, zoals bij de wilde honden. Je klanten aan je binden door óók als ze al lang klant zijn, je best voor ze te blijven doen, zoals de monogame flamingo's zich ieder jaar weer bewijzen voor hun vaste partner. Snappen waarom mensen Pokemon Go spelen. Verschillende carrièrepaden herkennen. Zelfs de WC-eend komt voorbij! Je kijkt nooit meer hetzelfde naar de kantoorjungle om je heen. Stoor nooit een vlooiende aap is een herkenbaar, grappig en nuttig boek.
Over Liesbeth Tettero
Liesbeth Tettero is trainer en coach in het openbaar bestuur (www.publice.nl) en van ambitieuze vrouwen (www.feministerie.nl).