Het boek is helder, gestructureerd en maakt duidelijk hoe coaching effectief kan worden ingezet bij verschillende soorten vragen. Het bevat nu bovendien een extra hoofdstuk over coaching bij stress en burn-out. Het is een must have voor beginnende coaches en wat mij betreft een standaardwerk voor in coachopleidingen. Voor de ervaren coach is vooral het laatste deel interessant en een goede spiegel om je eigen methodieken weer eens tegen het licht te houden. Heel verfrissend vond ik zelf.
De Auteur, Nicolette Kat, heeft ruim 22 jaar coach- en trainingservaring. Zij wordt regelmatig als senior- en executive coach ingehuurd en is vaste docent op diverse coachopleidingen. Die ervaring lees je en is voelbaar.
Kat beschrijft drie niveaus van coaching:
- Coachen als expert, geschikt als je medewerkers goed wilt inwerken of begeleiden bij een nieuwe baan. Het gaat hier dus om coaching op een taak of specialisme en over de vraag: hoe moet ik het doen.
- Coachen als gids voor coachees die al wat langer werkzaam zijn en waarbij de vragen gaan over het effectiever worden in hun werk. Coaching waarbij de persoon achter de professional wordt meegenomen en waar de vraag verschuift naar ‘hoe kan ik het doen'.
- Coachen als geweten voor professionals met ervaring die toe zijn aan verdieping. Het gaat hier over vragen rond persoonlijk leiderschap, drijfveren, blokkades en persoonlijke-, professionele- en loopbaanontwikkeling.
Herken de vraag en het niveau
Het is als coach belangrijk dat je vragen van opdrachtgevers en coachees kan herkennen en plaatsen. Hierdoor kan je vragen op het juiste manier diagnosticeren en aanvliegen. Hoe je dat doet beschrijft Kat met pakkende voorbeelden, bloopers, methodieken en tal van voorbeeldvragen die je zo kan toepassen in je praktijk.
Wat bedoelt Kat met Coachen met een leeg hoofd?
Kat wil hiermee het belang benadrukken van het uitzetten van de eigen oordelen en interpretaties van de coach: ‘je eigen radiozenders zacht of uitzetten en intunen op de radiozender van de ander'. Als je namelijk naar je eigen zenders luistert, die een mening hebben, een oplossing, een oordeel, dan luister je niet meer echt naar de ander. Het gaat dus over luisteren, zonder oordeel.
Een goed begin is het halve werk
Nicolette Kat houdt onder meer een warm pleidooi voor het maken van concrete afspraken met coachees en opdrachtgevers. Hierdoor kan het effect van coaching achteraf duidelijker worden aangetoond. Dat is niet alleen belangrijk voor de coachee maar ook voor het vak, dat nog te vaak wordt omschreven als vaag en vrijblijvend. Hierin heeft ze geheel gelijk.
Richtlijnen voor een goede coach zijn:
- Kunnen inschatten op welk niveau een vraag moet worden aangevlogen
- Goede zelfkennis
- Een betrokken houding maar tegelijkertijd ‘een leeg hoofd'
- In staat om duidelijke doelen te stellen met opdrachtgevers en coachees
- In staat om de coachee tot inzichten te laten komen en aan te zetten tot eigen verantwoordelijkheid
- Makkelijk switchen tussen de verschillende niveaus
- Grondige kennis van diverse theorieën en methodieken.
Evaluatie op gedrag maakt progressie zichtbaar
Wat ik zelf meeneem uit haar boek is haar advies om coachtrajecten nog beter te evalueren. Kat beschrijft de 4 niveaus van Kirkpatrick (1994) die helpen om de effecten van coaching zichtbaarder te maken:
1. Evaluatie van de reactie ( hoe het je het ervaren?)
2. Evaluatie van het leren (wat heb je geleerd?)
3. Evaluatie van het gedrag op de werkplek (wat doe je anders?)
4. Evaluatie van het effect op het werkresultaat (wat is het effect van jouw gedrag op het werkresultaat?)
Onderliggende waarden, drijfveren en talenten leggen de basis bij de coachee voor zelfbewustzijn en het nemen van eigen regie. Gedragsverandering is wat uiteindelijk in de praktijk voor anderen zichtbaar wordt en daarmee het meest tastbare resultaat van coaching.
Coachen met een leeg hoofd is een uitstekend vakboek dat niet mag ontbreken in de boekenkast van coaches.
Over Ruerdje van Mierlo
Ruerdje van Mierlo is een ervaren en senior loopbaancoach bij het Talenthuis. Zij is gespecialiseerd in hoogopgeleide 40ers, leidinggevenden en directeuren. Zij is tevens gecertificeerd Noloc loopbaanprofessional en was 6 jaar bestuurslid bij de beroepsvereniging van loopbaanprofessionals. Ze heeft een academische achtergrond en 25 jaar werkervaring, zowel in profit- als non profit organisaties.
