Op werkdagen voor 23:00 besteld, morgen in huis Gratis verzending vanaf €20

trefwoord

Pragmatiek: Wanneer Taal Meer Zegt Dan Woorden Alleen

Pragmatiek is het fascinerende deelgebied van de taalkunde dat zich richt op hoe taal daadwerkelijk gebruikt wordt in sociale context. Het gaat niet zozeer om wat er letterlijk gezegd wordt, maar om wat er bedoeld wordt. In de pragmatiek staat de kloof tussen letterlijke betekenis en bedoelde betekenis centraal: hoe weten we wat iemand écht bedoelt als ze 'Het is hier warm' zegt? Een simpele observatie, of een verzoek om het raam open te zetten?

Wat is pragmatiek precies?

Pragmatiek onderzoekt hoe context en situatie de betekenis van onze woorden beïnvloeden. Het verklaart waarom 'Heb je zout?' aan tafel geen informatieve vraag is, maar een verzoek om het zout aan te geven. Dit taalkundige vakgebied verklaart hoe we elkaar begrijpen, zelfs wanneer we niet letterlijk zeggen wat we bedoelen.

Esther Ruigendijk Marijke De Belder Ankelien Schippers
Inleiding Nederlandse taalkunde
In 'Inleiding Nederlandse taalkunde' wijden Ankelien Schippers, Esther Ruigendijk en Marijke de Belder een substantieel deel aan pragmatiek. Ze belichten taalhandelingen, het coöperatieprincipe van Grice en conversationele maximes - de ongeschreven regels die maken dat we elkaar meestal moeiteloos begrijpen.
Boek bekijken
€ 27,99
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis

Om pragmatiek echt te begrijpen, moeten we verder kijken dan alleen de formele regels van de taal. Het gaat om het observeren van echte interacties en de vele manieren waarop mensen elkaar begrijpen zonder alles expliciet te maken.

SPOTLIGHT: Ronny Boogaart

Ronny Boogaart heeft als docent en onderzoeker aan de Universiteit Leiden een belangrijke bijdrage geleverd aan het inzichtelijk maken van pragmatische aspecten van de Nederlandse taal. Als redacteur van het wetenschappelijk tijdschrift Nederlandse Taalkunde verbindt hij wetenschappelijke inzichten met dagelijkse taalrealiteit. Meer over Ronny Boogaart
Ronny Boogaart
Een sprinter is een stoptrein zonder wc
In 'Een sprinter is een stoptrein zonder wc' demonstreert Boogaart meesterlijk hoe de pragmatiek werkt. Hij laat zien hoe indirecte taalhandelingen en implicaturen in ons dagelijks taalgebruik verweven zijn en hoe de context essentieel is voor de juiste interpretatie van wat we zeggen.
Boek bekijken
€ 13,99
Verwachte levertijd ongeveer 9 werkdagen
"We bedoelen vaak meer dan we zeggen en soms ook iets anders. Dat maakt taal zo fascinerend, maar soms ook zo verwarrend. Taal is geen code die je simpelweg kunt ontcijferen - je moet rekening houden met de context waarin iets gezegd wordt." Uit: Een sprinter is een stoptrein zonder wc

Pragmatiek in alledaags taalgebruik

De pragmatische dimensie van taal is overal om ons heen. Van beleefdheidsstrategieën tot het begrijpen van ironie en humor - onze dagelijkse communicatie drijft op onze vaardigheid om verder te kijken dan de letterlijke betekenis.

SPOTLIGHT: Paulien Cornelisse

Paulien Cornelisse heeft als cabaretier, schrijver en taalobservator een bijzonder talent voor het opmerken van pragmatische eigenaardigheden in ons taalgebruik. Met haar scherpe blik en humoristische aanpak maakt ze complexe taalkundige concepten toegankelijk voor een breed publiek. Meer over Paulien Cornelisse
Paulien Cornelisse
Taal voor de leuk
In 'Taal voor de leuk' neemt Cornelisse ons mee langs talloze voorbeelden waarin context en situatie bepalen wat woorden en zinnen werkelijk betekenen. Met haar kenmerkende humor belicht ze de vaak onbewuste pragmatische regels die we volgen tijdens gesprekken.
Boek bekijken
€ 12,99
In herdruk, verschijningsdatum onbekend

Het werk van Cornelisse toont hoe pragmatiek niet alleen een academisch onderwerp is, maar iets wat we allemaal intuïtief toepassen in onze dagelijkse gesprekken. Deze praktische taalkennis is wat ons helpt om sociale situaties te navigeren.

Taal voor de leuk Een belangrijke les uit Cornelisse's observaties is dat pragmatiek ons leert oplettend te zijn voor context. Een simpele vraag als 'Kom je nog?' kan afhankelijk van de situatie een neutrale informatieverzoek, een verwijt, of een uitnodiging zijn. Leren luisteren naar deze nuances verbetert onze communicatieve vaardigheden aanzienlijk.

Pragmatiek in het onderwijs

Het begrijpen van pragmatiek is niet alleen nuttig voor taalkundigen, maar ook essentieel voor taaldocenten en leerlingen. Het verklaart waarom grammaticaal correcte zinnen toch ongepast kunnen zijn in bepaalde situaties, en waarom taalvaardigheid verder gaat dan simpelweg de regels kennen.

H Hulshof Maaike Rietmeijer Arie Verhagen
Taalkunde voor de tweede fase van het VWO
'Taalkunde voor de tweede fase van het VWO' door Verhagen, Hulshof en Rietmeijer besteedt aandacht aan hoe taalgebruik wordt aangepast aan verschillende situaties. Het boek maakt duidelijk dat pragmatische kennis cruciaal is voor effectieve communicatie en dat het ontwikkelen van pragmatisch bewustzijn een belangrijk leerdoel is.
Boek bekijken
€ 36,99
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis

De ontwikkeling van pragmatische vaardigheden

Hoe ontwikkelen kinderen eigenlijk het vermogen om de bedoelde betekenis te begrijpen? Deze vraag brengt ons bij een fascinerende ontwikkelingsdimensie van pragmatiek.

Annemarie Schaerlaekens
Taalontwikkeling van het kind
In 'Taalontwikkeling van het kind' beschrijft Annemarie Schaerlaekens de stapsgewijze ontwikkeling van pragmatische vaardigheden bij kinderen. Ze toont hoe kinderen geleidelijk leren om taal situationeel gepast te gebruiken, van eenvoudige verzoeken tot complexe vormen van taalgebruik zoals ironie en indirecte speech acts.
Boek bekijken
€ 57,95
Laatste exemplaar! Voor 21:00 uur besteld, donderdag in huis

Conclusie: De onmisbare pragmatische dimensie

Pragmatiek vormt de brug tussen taalstructuur en daadwerkelijk taalgebruik. Het verklaart hoe we met relatief beperkte taalmiddelen toch oneindig veel nuances kunnen uitdrukken en begrijpen. Of het nu gaat om alledaagse gesprekken, onderwijs, of taalontwikkeling - zonder pragmatiek zou onze communicatie letterlijk en figuurlijk vlak zijn. De studie van pragmatiek herinnert ons eraan dat taal niet alleen een systeem van regels is, maar een levend instrument voor sociale interactie dat constant evolueert en aangepast wordt aan onze communicatieve behoeften.

Boeken over 'pragmatiek' koop je bij Managementboek.nl

Producten over 'pragmatiek'

Deel dit artikel

Wat vond u van dit artikel?

0
0

Populaire producten

    Personen

      Trefwoorden