Wegwijs in de btw

Voorwoord bij de zestiende druk / 25
Lijst van gebruikte afkortingen / 27
1 Inleiding / 31
1 Algemene inleiding / 31
1.1 Indirecte- en kostprijsverhogende belastingen / 31
1.2 Omzetbelasting: het karakter van indirecte belasting / 32
1.2.1 Algemeen / 32
1.2.2 De methodiek van de heffing over de toegevoegde waarde / 33
1.3 Historie / 41
1.3.1 Algemeen / 41
1.3.2 Eénwording in Europa: de afschaffing van fiscale grenzen / 41
2 Overzicht van de omzetbelastingwetgeving / 43
2.1 Een overzicht van de opbouw van de Wet OB 1968 / 43
2.1.1 Algemeen / 43
2.1.2 Voor de heffing relevante prestaties / 43
2.1.3 De plaats en tijdstip van verschuldigdheid / 44
2.1.4 De belastingschuldenaar: de ondernemer / 44
2.1.5 De maatstaf van heffing / 45
2.1.6 Het tarief / 45
2.1.7 De vrijstellingen / 46
2.1.8 De heffingssystematiek / 46
2.1.9 Het recht op aftrek van voorbelasting / 47
2.1.10 Bijzondere regelingen / 48
2.1.11 Verplichtingen in het kader van de heffing van omzetbelasting / 49
2.2 Overzicht van de kenbronnen / 50
3 De kenbronnen nader bezien: Unierecht / 51
3.1 Algemeen / 51
3.2 De belangrijkste richtlijnen / 52
3.3 De Btw-verordening / 53
3.4 De ongeschreven algemene rechtsbeginselen van Unierecht / 53
3.4.1 Algemeen / 53
3.4.2 De algemene rechtsbeginselen van toepassing op de heffing van omzetbelasting / 54
3.4.3 Geen toepassing van de algemene rechtsbeginselen na codificatie / 57
3.4.4 Toepassing van het Unierecht in geval van fraude / 58
3.5 De Unierechtelijke beginselen nader bezien / 62
3.5.1 Beginselen met constitutionele werking / 62
3.5.2 Pseudobeginselen / 69
4 De kenbronnen nader bezien: nationaal recht / 75
4.1 De algemeen verbindende voorschriften / 75
4.1.1 De Wet OB 1968 / 75
4.1.2 Delegatie en uitvoeringsbepalingen / 75
4.2 Beleidsregels / 76
4.3 De nationale algemene beginselen van behoorlijk bestuur / 78
4.4 Formeel belastingrecht / 78
5 Rechtspraak / 79
5.1 De procedurele autonomie van de lidstaten / 79
5.2 Het beginsel van effectieve rechtsbescherming / 80
5.2.1 Algemeen / 80
5.2.2 Het verdedigingsbeginsel / 81
5.2.3 Enkele aspecten van het effectieve recht op beroep nader bezien / 86
5.3 Een schets van de Nederlandse fiscale rechtsgang / 90
5.3.1 De bezwaarprocedure (administratieve fase) / 90
5.3.2 De nationale beroepsprocedure: beroep en hoger beroep / 90
5.3.3 Cassatieberoep bij de Hoge Raad / 91
5.4 Beroep bij het Hof van Justitie van de EU / 92
5.4.1 De prejudiciële procedure bij het HvJ / 92
5.4.2 Beroep bij het Gerecht in Eerste Aanleg / 95
5.4.3 Beroep op rechtspraak van het HvJ / 96
5.4.4 Herziening als ten onrechte geen prejudiciële vragen aan het HvJ zijn gesteld / 97
5.4.5 Schadevergoeding door kennelijk onjuiste rechtspraak / 98
6 Samenloop van Unierecht en nationaal recht / 98
6.1 De eigen en hogere rechtsorde van het Unierecht: rechtstreekse werking / 98
6.2 Omzetting van richtlijnen in nationaal recht / 99
6.3 Aanvullende werking van het nationale recht / 100
6.3.1 Algemeen / 100
6.3.2 Het gelijkwaardigheids- en het doeltreffendheidsbeginsel / 102
6.3.3 Geen aanvullende werking bij een uitputtend bedoelde regeling van Unierecht / 104
6.4 Conforme interpretatie van het nationale recht / 106
6.4.1 Vermoeden van rechtsgeldigheid / 106
6.4.2 Unierecht- en richtlijnconforme uitleg / 106
6.5 Als een nationale regeling niet richtlijnconform is uit te leggen / 109
6.5.1 Algemeen / 109
6.5.2 ‘Directe werking’ van richtlijnbepalingen ten gunste van justitiabelen / 109
6.5.3 Toepassing van de gebrekkige nationale bepalingen / 111
6.6 Schadevergoeding wegens schending van het Unierecht / 111
6.6.1 Algemeen / 111
6.6.2 Voorwaarden voor schadevergoeding / 112
6.6.3 Het vereiste van de ‘gekwalificeerde schending’ / 114
6.6.4 Omvang van de te vergoeden schade / 115
6.6.5 Beperkingen van het recht op schadevergoeding / 115

2 Het ondernemerschap / 119
1 Het begrip ‘ondernemer’ / 119
1.1 De ondernemer in de Wet OB 1968 / 119
1.2 Het begrip ‘belastingplichtige’ in de Btw-richtlijn / 120
2 Het criterium ‘eenieder’ nader bezien / 121
2.1 Algemeen / 121
2.2 Een ‘als zodanig handelende ondernemer’ (art. 1 Wet OB 1968) / 123
3 Het vereiste van ‘economische activiteiten’ nader bezien / 124
3.1 Algemeen / 124
3.2 Het vereiste dat ‘prestaties’ moeten worden verricht / 126
3.2.1 Algemeen / 126
3.2.2 Er moet deelgenomen worden aan het economische verkeer / 127
3.2.3 Er moet sprake zijn van ‘duurzaamheid’ / 129
3.2.4 De ‘prestaties’ moeten onder ‘bezwarende titel’ worden verricht / 131
3.3 Er moet sprake zijn van een ‘vergoeding’ / 132
3.4 Enkele specifieke economische activiteiten nader bezien / 134
3.4.1 Exploitatie van een vermogensbestanddeel / 134
3.4.2 Handelingen met betrekking tot aandelen, obligaties en kasgelden als ‘economische activiteit’ / 136
3.5 Situaties waarin géén sprake is van economische activiteiten / 140
3.5.1 Incidentele en samenhangende prestaties om niet / 140
3.5.2 Overgang van een algemeenheid van een onderneming of een gedeelte daarvan / 141
4 Zelfstandigheid / 142
4.1 Algemeen / 142
4.2 De fiscale eenheid / 144
4.2.1 Achtergronden / 144
4.2.2 Het belang van de een fiscale eenheid / 144
4.2.3 Wie kan er deel uitmaken van een fiscale eenheid? / 145
4.2.4 Materiële vereisten met betrekking tot de fiscale eenheid / 146
4.2.5 Formele vereisten met betrekking tot de fiscale eenheid / 149
4.2.6 Fiscale eenheid en holdingmaatschappijen / 151
4.2.7 De ‘fiscale eenheid’ en vaste inrichtingen / 152
4.3 Enkele bijzondere situaties bij het vereiste van zelfstandigheid / 153
4.3.1 De directeur-grootaandeelhouder (dga) / 153
4.3.2 Toezichthouders als ‘ondernemers’ / 154
4.3.3 Arbiters en andere geschillenbeslechters / 156
4.4 Handelen op eigen naam, maar voor rekening van een ander / 156
5 Enkele bijzondere categorieën van ondernemers / 157
5.1 Inleiding / 157
5.2 Ondernemerschap van organisaties / 158
5.3 Ondernemerschap van artiesten / 159
5.4 Intracommunautaire verwerving van een nieuw vervoermiddel door een niet-ondernemer / 160
6 Begin en einde van het ondernemerschap / 160
6.1 Begin van het ondernemerschap / 160
6.2 Einde van het ondernemerschap / 163

3 De belastbare feiten levering en dienst / 165
1 Belastbare feiten in de Wet OB 1968 / 166
1.1 Handelingen in het economische verkeer / 167
1.2 Onderscheid tussen leveringen van goederen en verleende diensten / 167
2 Leveringen van goederen / 169
2.1 Levering van goederen in de Btw-richtlijn / 169
2.2 Levering van goederen Wet OB 1968 / 170
2.2.1 Levering / 170
2.2.2 Goederen / 170
2.3 De overdracht of overgang van de macht om als eigenaar over een goed te beschikken (art. 3, lid 1, onderdeel a, Wet OB 1968) / 172
2.4 De levering in huurkoop van art. 3, lid 1, onderdeel b, Wet OB 1968 / 178
2.5 De oplevering van onroerende zaken door de vervaardiger (art. 3, lid 1, onderdeel c, Wet OB 1968) / 179
2.5.1 Het begrip ‘oplevering’ / 179
2.5.2 Onroerende zaken / 180
2.5.3 Vervaardigen van onroerende zaken / 180
2.6 De levering van art. 3, lid 1, onderdeel d, Wet OB 1968 / 182
2.7 De levering van art. 3, lid 1, onderdeel f, Wet OB 1968 / 183
2.8 Interne leveringen / 184
2.8.1 De levering van art. 3, lid 3, onderdeel a, Wet OB 1968 / 184
2.8.2 De levering van art. 3, lid 3, onderdeel c, Wet OB 1968 / 186
2.9 De levering van beperkte rechten / 187
2.9.1 Beperkte rechten zijn diensten / 188
2.10 Verhandeling door meer personen / 190
2.10.1 ABC-leveringen (art. 3, lid 4, Wet OB 1968) / 190
2.11 De levering van art. 3, lid 5, Wet OB 1968 / 191
2.12 De levering van art. 3, lid 6, Wet OB 1968 / 192
3 Het verlenen van diensten / 193
3.1 Interne diensten / 196
3.1.1 Art. 4, lid 2, onderdeel a (privégebruik goederen) / 197
3.1.2 Art. 4, lid 2, onderdeel b (gratis diensten) / 197
3.1.3 Samenloop met het BUA / 198
3.2 Integratieheffing voor diensten / 198
3.3 Diensten door bepaalde tussenpersonen / 198
4 Leasing, levering of dienst? / 199
5 Samenloop van prestaties en combinaties van goederen / 202
5.1 Samenloop van prestaties / 202

4 Intracommunautaire prestaties / 205
1 Inleidende opmerkingen / 205
1.1 Afschaffing van de fiscale grenzen / 205
1.2 Bestemmings- of oorsprongsland / 207
1.3 Prestaties tussen verschillende lidstaten / 208
1.3.1 Tussen ondernemers (B2B) / 208
1.3.2 Van ondernemers aan niet-ondernemers (B2C) / 209
1.4 Begrippen / 209
1.4.1 Intracommunautaire leveringen / 210
1.4.2 Intracommunautaire verwervingen / 211
1.4.3 Fiscaal vertegenwoordiger / 211
1.4.4 Het btw-identificatienummer / 212
1.4.5 VAT Information Exchange System (VIES) / 212
1.4.6 Afstandsverkopen / 213
1.5 Ondernemerschap bij intracommunautaire transacties / 213
1.5.1 Algemeen / 213
1.5.2 Nieuwe vervoermiddelen / 214
1.5.3 De overheid en intracommunautaire transacties / 214
1.5.4 De vaste inrichting / 215
2 Intracommunautaire prestaties / 217
2.1 Inleiding: de binnengrensoverschrijdende leveringen / 217
2.2 ICL en ICV: de intracommunautaire transactie (ICT) / 220
2.2.1 Intracommunautaire transactie / 220
2.2.2 De overbrenging van eigen goederen naar een andere lidstaat / 224
2.2.3 Intracommunautaire verwerving van nieuwe vervoermiddelen / 225
2.2.4 Intracommunautaire verwerving na invoer door rechtspersoon/nietondernemer / 226
2.2.5 Legermaterieel dat vanuit een andere lidstaat wordt overgebracht / 227
2.2.6 Tijdelijke overbrenging / 228
2.2.7 De ICT en de samenloop met douanewetgeving / 229
2.3 Afstandsverkopen / 231
2.3.1 Algemeen / 231
2.3.2 De ‘faciliterende ondernemer’ / 231
2.3.3 Intracommunautaire afstandsverkopen van goederen / 233
2.3.4 Bijzondere regeling: de Unieregeling / 237
2.4 Andere situaties dan ICT’s of afstandsverkopen / 238
2.4.1 Geen verwerving bij installatie en montage / 238
2.4.2 Zeeschepen en luchtvaartuigen en de bevoorrading daarvan / 240
2.4.3 Leveringen van goederen aan boord van vervoermiddelen / 240
2.4.4 Overbrenging van bepaalde accijnsgoederen naar gelijkgestelden / 240
2.4.5 Overbrenging van goederen die onder de margeregeling vallen / 241
2.4.6 Leveringen aan bepaalde internationale organisaties / 241
2.5 Intracommunautaire diensten / 241
3 Maatstaf van heffing / 243
3.1 Algemeen / 243
3.2 Bijkomende kosten / 243
3.2.1 Kosten van het intracommunautaire vervoer / 243
3.2.2 Diensten die reeds in de douanewaarde begrepen zijn / 244
3.3 Maatstaf van heffing bij de levering van eigen goederen / 244
3.4 Maatstaf van heffing bij verwerving van accijnsgoederen / 245
4 Toepassing nultarief bij intracommunautaire transacties / 245
4.1 Inleiding / 245
4.2 Nultarieven bij intracommunautaire leveringen / 247
4.2.1 Algemeen / 247
4.2.2 De reguliere intracommunautaire levering / 247
4.2.3 Intracommunautaire levering van niet-communautaire goederen / 251
4.2.4 Levering van accijnsgoederen / 254
4.3 Nultarief bij goederen die worden overgebracht vanuit een andere lidstaat / 254
4.3.1 Verwerving van niet-ingevoerde goederen / 254
4.3.2 Verwerving van zeeschepen, luchtvaartuigen en bevoorrading / 254
4.3.3 Verwerving van goud door centrale banken / 254
4.3.4 Verwerving van accijnsgoederen / 255
4.3.5 Overbrenging van goederen naar een btw-entrepot / 255
4.4 Nultarief bij intracommunautaire diensten / 255
4.4.1 Algemeen / 255
4.4.2 Diensten die betrekking hebben op leveringen waarop een nultarief van toepassing is / 255
4.4.3 Diensten van bepaalde tussenpersonen / 255
4.4.4 Vervoer door middel van luchtvaartuigen of zeeschepen / 256
4.4.5 Vervoer van en naar de Azoren en Madeira / 256
4.4.6 Veredelingsdiensten / 256
4.4.7 Diensten waarvan de waarde in de douanewaarde is begrepen / 256
4.5 Voorwaarden voor toepassing van het nultarief / 257
4.5.1 De aard van de te verlangen bewijsmiddelen / 257
4.5.2 Boeken en bescheiden / 259
4.5.3 Toepassing van het nultarief bij ‘ex-works’-leveringen / 260
4.5.4 Aanvaarden van bewijsmiddelen / 261
4.5.5 Voorzichtigheidshalve toch omzetbelasting in rekening brengen bij een ICT? / 262
4.6 Toepassing van het nultarief bij fraude en misbruik van recht / 263
5 Vrijstellingen / 264
5.1 Vrijstelling voor intracommunautaire verwerving / 264
5.2 Goederen voor bepaalde internationale organisaties / 265
5.2.1 Algemeen / 265
5.2.2 Overbrenging van legermaterieel dat in andere lidstaten was gelegerd / 265
6 Plaats van de leveringen van goederen, van intracommunautaire verwervingen en van diensten / 266
6.1 Het belang van vaststellen van de plaats van de prestatie / 266
6.1.1 Algemeen / 266
6.1.2 Overzicht van plaats van levering / 267
6.1.3 Overzicht van plaats van dienst / 268
6.2 Plaats van de leveringen van goederen / 270
6.2.1 Algemeen / 270
6.2.2 Goederen die in verband met de levering worden verzonden of vervoerd / 271
6.2.3 Goederen die niet in verband met de levering worden vervoerd / 277
6.3 Plaats van intracommunautaire verwerving / 278
6.3.1 Algemeen / 278
6.3.2 Verwerving onder een nummer dat door een andere lidstaat is toegekend / 278
6.3.3 Slechts één ICT bij opvolgende transacties / 279
6.3.4 Plaats van levering bij ABC-transacties in het intracommunautaire verkeer / 281
6.4 Plaats waar diensten worden verricht / 282
6.4.1 Algemeen / 282
6.4.2 Diensten verricht aan ondernemers (B2B) / 282
6.4.3 Diensten verricht aan niet-ondernemers (B2C) / 284
6.4.4 Uitzonderingen op de hoofdregels / 285
7 Tijdstip van ontstaan van de verschuldigdheid / 306
7.1 Belang van het bepalen van het tijdstip waarop de prestatie plaatsvindt / 306
7.2 Het moment van uitreiken van de factuur / 307
7.3 Het tijdstip waarop de levering of dienst plaats heeft / 308
7.3.1 Tijdstip waarop een levering plaatsvindt / 308
7.3.2 Het tijdstip waarop een dienst wordt verricht / 309
7.4 Uitzondering op de hoofdregels / 309
7.4.1 Ontvangen van de vergoeding / 309
7.4.2 Verschuldigdheid bij (fictieve) intracommunautaire transacties / 309
7.4.3 Doorlopende prestaties / 310
8 Wijze van heffing bij intracommunautaire prestaties / 311
8.1 De belastingschuldenaar / 311
8.2 Toezicht, registratie, identificatie, aangifte en Opgave ICP / 311
8.2.1 Toezicht door registratie / 311
8.2.2 De Opgave ICP / 312
8.2.3 Geen (fictieve) ICT dan geen Opgave ICP / 313
8.2.4 De nummerverwerving / 313
8.2.5 Aangifte ter zake van intracommunautaire verwervingen / 314
8.2.6 Aangifte ter zake van ‘nieuwe vervoermiddelen’ / 314
8.3 De ‘niet-Unieregeling’ / 314
8.3.1 Wie kan een beroep doen op de niet-Unieregeling / 314
8.3.2 De werking van de niet-Unieregeling / 316
8.4 De Unieregeling / 318
8.4.1 Algemeen / 318
8.4.2 Wie kan een beroep doen op de Unieregeling? / 319
8.4.3 Welke prestaties kunnen onder de Unieregeling worden verantwoord? / 321
8.4.4 De werking van de Unieregeling / 325
8.4.5 De ondernemer maakt geen gebruik van de Unieregeling / 328
8.5 Fiscale vertegenwoordiging (art. 33a Wet OB 1968) / 328
8.5.1 Algemeen / 328
8.5.2 De fiscaal vertegenwoordiger met algemene vergunning (AFV) / 330
8.5.3 De fiscaal vertegenwoordiger met beperkte vergunning (BFV) / 330
8.5.4 Het vereiste van het stellen van een zekerheid / 331
8.6 Enkele bijzondere heffingssystemen / 332
8.6.1 Verlegging / 332
8.6.2 Call-off stock / 335
8.6.3 Heffingssystematiek van omzetbelasting ter zake van accijnsgoederen / 336
8.6.4 De regeling voor ‘kleine ondernemers’ / 337
8.6.5 Toepassing margeregeling in het verkeer tussen de lidstaten / 338
9 Aftrek van voorbelasting / 341
9.1 Aftrek van voorbelasting bij intracommunautaire verwervingen / 341
9.2 Aftrek van voorbelasting wegens overbrengen van eigen goederen / 341
9.3 Aftrek van voorbelasting bij een ICT met nieuwe vervoermiddelen / 342
9.4 Nummerverwervingen: teruggave in plaats van aftrek van voorbelasting / 343
9.5 Fraude, misbruik en de aftrek van voorbelasting / 344
10 Terugbetaling / 346
10.1 Geen aftrek voorbelasting maar teruggaaf bij ‘nummerverwervingen’ / 346
10.2 Teruggaaf bij weigering van geleverde goederen / 346
10.3 Teruggaaf voorbelasting voldaan in andere lidstaten / 347

5 In- en uitvoer van goederen en het nultarief / 349
1 Inleiding: invoer van goederen / 349
2 De uitgangspunten bij de heffing van douanerechten / 352
2.1 Douanetoezicht en douanestatus / 352
2.1.1 Algemeen / 352
2.1.2 De geautoriseerde marktdeelnemer (AEO) / 353
2.1.3 Oorsprong, douanestatus en de heffing van btw bij invoer / 355
2.2 Binnenbrengen en aanbrengen van goederen / 356
2.2.1 Binnenkomst van goederen in het douanegebied / 356
2.2.2 Uitgaan van goederen uit het douanegebied / 357
2.3 Het doen van een douaneaangifte / 358
2.3.1 Algemeen / 358
2.3.2 Vaste inrichting voor douanedoeleinden / 359
2.3.3 Vertegenwoordiging / 360
2.4 Overzicht van de douaneregelingen / 361
2.5 In het vrije verkeer brengen / 362
2.6 Bijzondere regelingen / 363
2.6.1 Douanevervoer / 363
2.6.2 Opslag / 364
2.6.3 Specifieke bestemming / 366
2.6.4 Veredeling / 367
2.7 Goederen die het douanegebied van de Unie verlaten / 370
2.7.1 Uitvoer / 370
2.7.2 Wederuitvoer / 370
2.8 Verwijdering van de goederen / 371
2.8.1 Vernietiging en afstand van de goederen / 371
2.8.2 Door douaneautoriteiten te nemen maatregelen / 371
3 Grondslagen voor de heffing van douanerechten / 372
3.1 Indeling in het Douanetarief / 372
3.1.1 Het Douanetarief / 372
3.1.2 Indeling in het Douanetarief / 375
3.1.3 De indelingsverordeningen / 377
3.1.4 Bindende tariefinlichtingen / 379
3.1.5 De GN is van belang voor Intrastat / 381
3.2 Douanerechten: toepasselijke tarieven / 382
3.2.1 De rechten van het GDT / 382
3.2.2 Oorsprong / 382
3.2.3 Schorsingen / 384
3.2.4 Bijzondere bestemmingen / 385
3.3 De maatstaf van heffing voor de heffing van douanerechten: de douanewaarde / 385
3.3.1 Algemene uitgangspunten / 385
3.3.2 Aanpassingen van de douanewaarde / 391
3.3.3 De transactiewaarde methode kan niet worden toegepast: bijkomende methoden / 393
3.3.4 Aanpassingen van de douanewaarde voor de heffing van omzetbelasting
ter zake van invoer / 395
4 De Wet OB 1968 en het belastbare feit invoer / 400
4.1 Doel van de heffing van omzetbelasting bij invoer / 400
4.2 Belastbare feiten voor de heffing van omzetbelasting bij invoer / 400
4.2.1 Algemeen / 400
4.2.2 Vanuit derdelandsgebied of derde-land in Nederland in het vrije verkeer brengen / 401
4.2.3 Het beëindigen of onttrekken van goederen aan een douaneregime / 402
4.2.4 Bevoorrading van vervoermiddelen / 402
4.3 De heffingssystematiek van omzetbelasting ter zake van invoer / 403
4.3.1 Inleiding / 403
4.3.2 Brengen van goederen in het vrije verkeer / 404
4.3.3 Heffingssystematiek: bijzondere regelingen / 408
4.3.4 De regeling voor ‘afstandsverkopen van uit een derdelandsgebied of een derde-land ingevoerde goederen’ / 414
4.4 Tarieven voor de heffing van btw ter zake van invoer / 427
4.4.1 Het algemene en het verlaagde tarief / 428
4.4.2 Het nultarief bij invoer / 428
4.4.3 Voorwaarden voor toepassing van nultarief / 431
4.4.4 Toepassing van het nultarief en niet-zuivering van douaneregelingen / 432
4.5 Vrijstellingen / 433
4.5.1 Algemeen / 433
4.5.2 Vrijstellingen bij invoer in verband met vrijstellingen van douanerechten / 433
4.5.3 Vrijstellingen in verband met binnenlandse vrijstellingen / 436
4.5.4 Vrijstelling bij invoer in geval van opvolgende intracommunautaire transactie / 436
4.5.5 Vrijstellingen voor zendingen van particulieren aan particulieren / 437
4.5.6 Formaliteiten / 437
4.5.7 Geen vrijstelling zendingen met een geringe waarde voor de heffing van btw / 438
4.6 Vrijstelling van mededeling van de douaneschuld, terugbetaling en kwijtschelding / 439
4.6.1 Vrijstelling van mededeling van de douaneschuld / 439
4.6.2 Kwijtschelding en teruggave van douanerechten / 439
4.6.3 Bijzondere procedurele aspecten bij de ambtelijke vergissing en de billijkheidsbepaling / 448
4.6.4 Samenloop met de heffing van omzetbelasting ter zake van invoer / 449
5 Uitvoer en de heffing van omzetbelasting / 449
6 Bezwaar en beroep / 452

6 Maatstaf en tarief van heffing bij leveringen en diensten / 455
1 De maatstaf van heffing / 456
1.1 Algemeen / 456
1.2 De vergoeding (art. 8, lid 2, Wet OB 1968) / 457
1.2.1 Het totale bedrag / 458
1.2.2 De totale waarde: vergoedingen in natura / 458
1.2.3 Ter zake van de prestatie / 462
1.2.4 In rekening gebracht of door de afnemer voldaan / 469
1.2.5 Doorlopende posten / 470
1.2.6 De maatstaf van heffing bij interne leveringen / 472
1.2.7 Vergoeding bij interne diensten / 473
1.2.8 Buiten de vergoeding blijvende bedragen / 473
1.2.9 Maatstaf van heffing bij vestiging van beperkte rechten / 476
1.2.10 Omrekening van vreemde valuta / 479
1.2.11 Maatstaf van heffing privégebruik ondernemingsgoederen / 479
2 De tarieven / 481
2.1 Systeem van indeling / 481
2.1.1 Btw-richtlijn en de toepassing van de tarieven / 482
2.2 Het verlaagde tarief / 482
2.3 Samenloop van prestaties / 483
2.4 Wijzigingen in het tarief / 484
2.5 Doorberekening van tariefwijzigingen / 484
2.6 Toepassing te laag tarief / 484
2.7 Tarief van heffing bij intracommunautaire transacties / 485
3 De gebruiktegoederenregeling / 485
3.1 De Zesde Richtlijn, de Btw-richtlijn en de margeregeling / 485
3.2 Wet OB 1968 en de margeregeling / 486
3.3 Goederen waarop de margeregeling van toepassing is / 486
3.3.1 Gebruikte goederen / 486
3.3.2 Kunstvoorwerpen / 487
3.3.3 Voorwerpen voor verzamelingen / 487
3.3.4 Antiquiteiten / 488
4 Basis van de heffing / 488
5 Ondernemers voor wie de regeling geldt / 489
5.1 Wederverkopers / 489
5.2 Inkoopverklaring / 490
5.3 Verschillende goederen tegen een prijs / 490
5.4 Facturering / 490
6 Wie kan onder de regeling vallende goederen aan een wederverkoper leveren? / 491
6.1 Niet-aftrekgerechtigden / 491
6.2 Aanvullende regeling voor levering van kunstvoorwerpen, voorwerpen voor verzamelingen en antiquiteiten / 492
6.2.1 Algemeen / 492
6.2.2 Voorbelasting / 492
6.2.3 Beperkingen / 492
6.2.4 Intracommunautaire transacties en margeregeling / 493
6.3 Keuzerecht / 493
7 Globalisatieregeling / 493
8 Tarief / 497
9 In- en uitvoer en de margeregeling / 498
10 De marge- en de verleggingsregeling / 498
11 Margeregeling, aftrek van voorbelasting en administratieve verplichtingen / 498
12 Margeregeling en landbouwregeling / 499
13 Margeregeling en BPM / 499
14 Prijsvermindering, wanbetaling en de margeregeling / 499

7 Aftrek van voorbelasting / 501
1 Algemeen / 501
2 Btw-richtlijn en aftrek van voorbelasting / 501
3 Voorwaarden voor de aftrek van in rekening gebrachte btw / 503
3.1 Art. 15, lid 1, Wet OB 1968 / 503
3.2 Het tijdvak van aangifte / 504
3.3 Aan de ondernemer / 504
3.4 Ter zake van aan de ondernemer verrichte leveringen en verleende diensten / 507
3.5 De voorgeschreven factuur / 508
3.6 Gebruik voor belaste handelingen / 510
3.6.1 Niet-economische activiteiten en aftrek van voorbelasting / 510
3.6.2 Privégebruik en het recht op aftrek van voorbelasting / 513
3.6.3 Aan- en verkoop van aandelen / 516
3.7 Misbruik van recht en fraude / 518
3.8 Andere aftrekmogelijkheden / 518
3.8.1 Aftrek van voorbelasting en de margeregeling / 518
3.8.2 Aftrek van voorbelasting door reisbureaus / 519
3.8.3 Aftrek van voorbelasting bij intracommunautaire verwervingen / 519
3.8.4 Aftrek van bij invoer betaalde btw / 520
3.8.5 Aftrek van de op grond van art. 12, lid 2, 3 en 5, Wet OB 1968 verlegde btw / 521
3.8.6 Aftrek van belasting en art. 4, lid 3, Wet OB 1968 / 522
3.8.7 Aftrek van voorbelasting wegens overbrengen van eigen goederen in het intracommunautair verkeer / 522
3.8.8 Aftrek van voorbelasting bij intracommunautaire transacties met nieuwe vervoermiddelen / 522
3.8.9 Geen aftrek van voorbelasting bij onbelaste prestaties / 523
3.8.10 Uitsluiting van de aftrek van voorbelasting in andere gevallen / 524
4 Bijzondere bepalingen met betrekking tot de aftrek van voorbelasting / 525
4.1 Aftrek van voorbelasting als het gebruik van de ingekochte prestatie nog niet bekend is / 525
4.2 Geen aftrek van voorbelasting wegens horecaverstrekkingen / 527
5 Splitsing van voorbelasting / 527
5.1 Gevallen waarin de splitsing voorkomt / 527
5.2 Wettelijke splitsingsregels / 529
5.3 Wijzen van splitsing / 530
5.3.1 Inleiding / 530
5.3.2 Pro rata / 531
5.3.3 De teller van de ‘pro rata’ / 531
5.3.4 De noemer van de ‘pro rata’ / 532
5.3.5 Splitsing naar werkelijk gebruik / 532
5.4 Meerdere goederen van dezelfde soort / 534
6 Herziening van voorbelasting / 534
6.1 Herziening in boekjaar van ingebruikname / 535
6.2 Herziening na boekjaar van ingebruikname / 537
6.3 De gevolgen van leegstand op de aftrek / 541
6.4 Herziening ineens bij levering van een goed / 542
6.5 Herziening bij privégebruik en BUA-prestaties / 544
6.6 Vernietiging, verlies of diefstal van goederen / 546
6.7 Geschenken van geringe waarde / 546
7 Uitsluiting van de aftrek / 546
7.1 Art. 16 Wet OB 1968; het BUA / 546
7.2 Het voeren van een zekere staat / 549
7.3 Relatiegeschenken en giften / 549
7.4 Verstrekkingen aan het personeel / 551
7.5 De € 227-grens in het BUA / 554
7.6 Vergoedingen voor BUA-prestaties / 556
7.7 Eten en drinken / 557
8 Aftrek op het gebruik van auto’s en kostenvergoedingen / 560
9 Ten onrechte in rekening gebrachte btw / 561
10 Teruggaaf algemeen / 564
10.1 Teruggaaf op verzoek / 564
10.2 Teruggaaf aan buiten de EU gevestigde ondernemers / 565
10.3 Teruggaaf aan ondernemers uit andere EU-lidstaten / 566
10.4 Teruggaaf van omzetbelasting uit andere EU-landen aan Nederlandse ondernemers / 567

8 Levering en verhuur van onroerende zaken / 569
1 Inleiding / 571
1.1 De vrijstelling / 571
1.2 Het begrip onroerende zaak / 572
2 De levering van onroerende zaken / 573
2.1 Het begrip ‘levering van een onroerende zaak’; de vrijstelling / 573
2.2 De belaste levering van onroerende zaken; inleiding / 576
2.2.1 De belaste levering van onroerende zaken / 576
2.2.2 De belaste levering van bouwterreinen / 585
2.3 Koop-aannemingsovereenkomsten / 588
2.4 Levering op verzoek belast / 588
2.4.1 Formele voorwaarden voor de optie voor een belaste levering / 589
2.4.2 Indiening van een verzoek tot belaste levering zonder effect / 590
2.4.3 Verleggingsregeling bij optie voor belaste levering / 590
2.4.4 Beperking van de keuzemogelijkheid (art. 11, lid 1, onderdeel a, onder 2°, Wet OB 1968 en art. 6 Uitv.besch. OB 1968) / 591
2.4.5 Optiemogelijkheid bij 70% recht op aftrek van voorbelasting / 592
2.5 Herziening van voorbelasting / 592
2.5.1 Herziening bij levering / 593
3 Verhouding btw en overdrachtsbelasting bij levering / 595
3.1 Vrijstelling van overdrachtsbelasting in samenhang met btw-heffing / 595
3.1.1 Levering en verkrijging / 596
3.1.2 Geheel of gedeeltelijk in aftrek brengen / 596
3.2 Het begrip bedrijfsmiddel / 597
3.3 Onroerende zaken in gemengd gebruik / 598
3.3.1 Privé- of bedrijfsvermogen / 598
3.4 Natrekking en overdrachtsbelasting / 599
3.5 Verhouding omzetbelasting en overdrachtsbelasting bij optie voor belaste levering / 600
3.5.1 Btw en overdrachtsbelasting bij optie wegens belaste verhuur / 600
3.6 Wettelijke beperkingen van de vrijstelling van overdrachtsbelasting / 600
3.6.1 Waarde in het economische verkeer / 601
3.6.2 Niet geheel of niet nagenoeg geheel / 601
3.6.3 Gedwongen verkoop beneden kostprijs / 602
3.7 Schema en voorbeelden omzetbelasting/overdrachtsbelasting / 602
3.8 Verkrijging van onroerende zaken in huurkoop / 604
3.9 Heffing van overdrachtsbelasting bij levering binnen zes maanden / 605
3.10 Leveringen die niet belastbaar zijn / 605
3.11 ABC-contracten bij levering van onroerende zaken / 605
3.11.1 ABC-leveringen met overdracht van de macht om als eigenaar over een onroerende zaak te beschikken / 606
3.11.2 ABC-leveringen zonder overdracht van de macht om als eigenaar over een onroerende zaak te beschikken / 606
3.12 Overdrachtsbelasting en economische eigendom / 607
3.12.1 Opeenvolgende leveringen / 607
3.13 Aandelen in een onroerendgoedlichaam / 608
3.14 Bijzondere bepalingen / 608
3.15 Aansprakelijkheid voor de overdrachtsbelasting / 608
4 De verhuur van onroerende zaken / 609
4.1 Inleiding / 609
4.1.1 Verhuur-plus / 610
4.1.2 Huurprijs / 612
4.2 Uitbreiding van het begrip ‘verhuur van onroerende zaken’ / 613
4.3 Verhuur van blijvend geïnstalleerde werktuigen en machines / 613
4.4 Verhuur in het kader van het hotel- en aanverwant bedrijf / 614
4.5 Verhuur van parkeerruimte en ligplaatsen / 616
4.5.1 Verhuur van parkeerruimte voor voertuigen en boten / 616
4.5.2 Parkeerplaatsen en publiekrechtelijke lichamen / 618
4.5.3 Overige vormen van parkeren / 618
4.6 Verhuur van safeloketten / 618
4.7 Belaste verhuur van onroerende zaken op verzoek / 618
4.7.1 De formele eisen die gesteld worden aan het optieverzoek / 619
4.7.2 Beperking van de keuzemogelijkheid bij de verhuur van onroerende zaken / 620
4.7.3 Optiemogelijkheid bij 70% recht op aftrek van voorbelasting / 622
4.7.4 Vervallen van de optie als niet aan de 90%-norm wordt voldaan / 622
4.7.5 Geen verleggingsregeling voor door de verhuurder verschuldigde btw / 623
4.7.6 Verhuur van zalen en dergelijke voor een korte periode / 623
4.7.7 Belaste verhuur en toepassing van de KOR / 623
4.7.8 Verhuur aan diplomatieke instellingen en internationale organisaties / 623
4.7.9 Verhouding btw en overdrachtsbelasting bij latere optie voor belaste verhuur / 623
4.7.10 Einde van de belaste huur / 624
4.8 Verhuur van onroerende zaken en servicekosten / 625
4.9 Ontbinden of wijzigen van overeenkomsten met betrekking tot onroerende zaken / 626

9 Vrijstellingen / 627
1 Inleiding / 627
1.1 De ‘vrijgestelde ondernemer’ / 627
1.2 Indeling van de vrijstellingen / 628
1.3 Genoemde vrijstellingen / 629
2 Bespreking van de vrijstellingen / 629
2.1 Art. 11, lid 1, onderdeel c, Wet OB 1968 (verpleeginrichtingen) / 629
2.2 Art. 11, lid 1, onderdeel d, Wet OB 1968 (jeugdwerk) / 632
2.3 Art. 11, lid 1, onderdeel e, Wet OB 1968 (sportorganisaties) / 632
2.4 Art. 11, lid 1, onderdeel f, Wet OB 1968 (prestaties van sociale en culturele aard) / 634
2.5 Art. 11, lid 1, onderdeel g, Wet OB 1968 (medische prestaties) / 637
2.6 Art. 11, lid 1, onderdeel h, Wet OB 1968 (lijkbezorgers) / 641
2.7 Art. 11, lid 1, onderdelen i en j, Wet OB 1968 (prestaties in het geldverkeer) / 642
2.8 Art. 11, lid 1, onderdeel k, Wet OB 1968 (verzekeringen) / 649
2.9 Art. 11, lid 1, onderdeel l, Wet OB 1968 (kansspelen) / 650
2.10 Art. 11, lid 1, onderdeel m, Wet OB 1968 (posterijen) / 651
2.11 Art. 11, lid 1, onderdeel n, Wet OB 1968 (radio- en televisieuitzendingen) / 652
2.12 Art. 11, lid 1, onderdeel o, Wet OB 1968 (onderwijs) / 652
2.13 Art. 11, lid 1, onderdeel p, Wet OB 1968 (wetenschappelijke voordrachten) / 656
2.14 Art. 11, lid 1, onderdeel q, Wet OB 1968 (componisten, schrijvers, journalisten) / 656
2.15 Art. 11, lid 1, onderdeel r, Wet OB 1968 (levering van bepaalde roerende zaken) / 657
2.16 Art. 11, lid 1, onderdeel s, Wet OB 1968 (menselijke organen) / 658
2.17 Art. 11, lid 1, onderdeel t, Wet OB 1968 (maatschappelijke organisaties) / 658
2.18 Art. 11, lid 1, onderdeel u, Wet OB 1968 (samenwerkingsverbanden) / 659
2.19 Art. 11, lid 1, onderdeel v, Wet OB 1968 (fondswerving) / 662
2.20 Art. 11, lid 1, onderdeel w, Wet OB 1968 (kinderopvang) / 664
2.21 Vrijstelling voor intracommunautaire verwerving / 664
2.22 Art. 11, lid 2, Wet OB 1968 (nauw samenhangende prestaties) / 665
2.23 Art. 11, lid 3, Wet OB 1968 (winst beogen) / 665
2.24 Art. 11, lid 4, Wet OB 1968 (geen instelling die winst beoogt) / 666
2.25 Art. 11, lid 5, 6 en 7, Wet OB 1968 (onroerende zaken) / 668
2.26 Art. 11, lid 8, Wet OB 1968 / 668
3 Bijzondere regeling voor beleggingsgoud (art. 28j t/m 28p Wet OB 1968) / 668
3.1 Algemeen / 668
3.2 Vrijstelling voor handelingen betreffende beleggingsgoud (art. 28k Wet OB 1968) / 669
3.3 Optierecht (art. 28l Wet OB 1968) / 670
3.4 Aftrekrecht (art. 28m Wet OB 1968) / 670
3.5 Bewerking tot niet-beleggingsgoud (art. 28o Wet OB 1968) / 671
4 De overgang van een algemeenheid van goederen / 671
4.1 Algemeen / 671
4.2 Is art. 37d Wet OB 1968 van toepassing op de overdracht van één onroerende zaak? / 673
4.3 Overgang / 674
4.4 Overdrachtsbelasting en art. 37d Wet OB 1968 / 675
4.5 Inbreng en omzetting / 676
4.6 Verhuur van een onderneming / 677
5 Diplomatieke vrijstelling / 677

10 De verschuldigdheid, voldoening en teruggave van btw / 679
1 De verschuldigdheid / 679
1.1 Algemeen / 679
1.2 Leveringen en diensten met verleggingsregelingen / 680
1.3 Verleggingsregelingen / 681
1.3.1 Verleggingsregeling voor levering gas en elektra en B2B-diensten (art. 12, lid 2, Wet OB 1968) / 681
1.3.2 Verleggingsregeling voor bepaalde leveringen of diensten door een buitenlandse ondernemer (art. 12, lid 3, Wet OB 1968) / 682
1.3.3 Antimisbruikbepalingen / 683
1.4 Intracommunautaire verwervingen en wijze van heffing / 693
1.4.1 Geen heffing van belasting bij intracommunautaire verwervingen / 694
1.5 Andere vormen van verschuldigdheid van de belasting / 694
1.5.1 Ten onrechte gefactureerde btw / 694
1.5.2 Intracommunautaire leveringen tegen het nultarief / 696
2 Het tijdstip van de verschuldigdheid / 697
2.1 Algemeen / 697
2.2 Leveringen en diensten / 697
2.2.1 Het factuurstelsel / 697
2.2.2 Geen verplichting tot het uitreiken van een factuur / 698
2.2.3 Tijdstip van verschuldigdheid als verplicht uitreiken van een factuur achterwege wordt gelaten / 698
2.2.4 Het kasstelsel / 699
2.2.5 Vooruitbetalingen / 700
2.2.6 Verschuldigdheid op het tijdstip van de prestatie / 700
2.2.7 Verschuldigdheid en verleggingsregeling / 701
2.2.8 Verschuldigdheid en margeregeling / 701
2.2.9 Tijdstip van de verschuldigdheid bij intracommunautaire transacties / 702
2.2.10 Verschuldigdheid en privégebruik / 703
2.2.11 Verschuldigdheid in geval van platformfictie (art. 13a Wet OB 1968; geldend vanaf 1 juli 2021) / 703
3 Voldoening van de belasting / 703
3.1 Leveringen en diensten / 704
3.2 Intracommunautaire verwervingen / 705
3.3 Nieuwe vervoermiddelen / 706
4 Teruggaven / 706
4.1 Algemeen / 706
4.2 Recht op teruggaaf van prestatieverrichter / 707
4.3 Tijdstip van recht op teruggaaf van btw aan prestatieverrichter / 707
4.4 Overdracht vordering aan andere ondernemer / 709
4.5 Afnemer wordt in aftrek gebrachte btw weer verschuldigd / 710
4.6 Art. 29 Wet OB 1968 en het kasstelsel / 711
4.7 Intracommunautaire verwervingen en teruggaaf / 711
4.8 Kredietbeperkingstoeslag / 712
4.9 Overige teruggaafmogelijkheden / 712
5 De fiscaal vertegenwoordiger / 713
5.1 Inleiding / 713
5.2 De fiscaal vertegenwoordiger met algemene vergunning / 715
5.3 De fiscaal vertegenwoordiger met beperkte vergunning / 715
5.4 De fiscaal vertegenwoordiger en de verleggingsregeling / 715
6 Naheffing van belasting / 716
7 Invordering van btw-schulden / 716
8 Aansprakelijkheid / 716
8.1 Bestuurdersaansprakelijkheid / 716
8.2 Aansprakelijkheid van onderdelen van een fiscale eenheid / 717

11 Bijzondere regels en bepalingen / 719
1 De vermindering voor kleine ondernemers in de Wet OB 1968 / 719
1.1 Wet modernisering kleineondernemersregeling / 719
1.1.1 Art. 11, lid 1, onderdeel b, 5°, Wet OB 1968 / 719
1.1.2 Art. 23 lid 5 Wet OB 1968 / 720
1.1.3 Art. 25 Wet OB 1968 / 720
1.1.4 Art. 28b, lid 2, onderdeel c Wet OB 1968 / 725
1.1.5 Art. 37a, lid 1, Wet OB 1968 / 726
1.1.6 Overgangsrecht / 726
2 De forfaitaire berekeningsmethoden / 727
2.1 Noodzaak forfaitaire methoden / 727
3 Vouchers, zegels en waardebonnen / 728
3.1 Vouchers / 728
3.1.1 Vouchers voor enkelvoudig gebruik / 729
3.1.2 Vouchers voor meervoudig gebruik / 732
3.2 Waardebonnen / 734
3.3 Zegels / 736
4 Reisbureauregeling / 736
4.1 Reikwijdte / 736
4.1.1 Reisbureau / 736
4.1.2 Reiziger / 738
4.2 Reisdienst / 738
4.3 Keuze bij berekening verschuldigde btw / 739
4.4 Ingekochte non-EU prestaties / 740
4.5 Verrekening tijdvakwinstmarge / 741
4.6 Geen recht op aftrek van voorbelasting / 741
4.7 Factuurvereisten / 742
5 Factureerplicht / 742
5.1 De reden van de factureerplicht / 742
5.2 Welke factureringsregels zijn van toepassing / 742
5.3 Omvang van de factureerplicht / 744
5.4 Eisen waaraan een factuur moet voldoen / 745
5.4.1 Vereenvoudigde factuur / 747
5.4.2 Elektronisch factureren / 747
5.5 Tijdstip van uitreiking van de facturen / 747
5.6 Vooruitbetalingen / 748
5.7 Bewaren van facturen / 748
5.8 Gevolgen van gebreken aan facturen / 749
5.9 Ontheffing van de factureringsverplichting / 749
5.10 Factureerplicht en intracommunautaire leveringen van nieuwe vervoermiddelen / 750
5.11 Wederverkopers / 750
6 De administratieve eisen / 751
6.1 De algemene boekhoudverplichting / 751
6.2 De boekhoudverplichting voor de heffing van btw / 752
6.3 Het houden van regelmatige aantekeningen / 752
6.4 Aantekening van facturen / 753
6.5 Afwijkingen / 753
6.6 Register bij overbrengingen / 754
6.7 Rechtspersonen/niet-ondernemers / 754
6.8 Administratieve verplichtingen voor wederverkopers / 754
6.8.1 Administratieverplichtingen voor ondernemer waarop platformfictie van toepassing is (vanaf 1 juli 2021) / 755
6.9 Sancties / 755
6.10 Bewijskracht van de administratie / 757
6.11 Btw-identificatienummer / 757
6.12 Opgave van de intracommunautaire leveringen en diensten – listing / 758
6.13 Prijzen aanbieden inclusief of exclusief btw / 760
6.14 Bijzondere regelingen / 760

12 Overheidslichamen / 761
1 Overheidslichamen en de Btw-richtlijn / 761
1.1 Optreden als overheid / 761
1.2 Overheidstaak en concurrentieverstoring / 762
1.2.1 Concurrentieverstoring / 762
1.2.2 Verplicht ondernemerschap voor publiekrechtelijke lichamen / 762
1.2.3 Samenvatting onderscheid ondernemers- en overheidstaak / 763
2 Overheidslichamen in de Wet OB 1968 / 763
2.1 Inleiding / 763
2.2 Eenheid of verscheidenheid van een overheidslichaam / 765
2.3 Verschillende sferen / 766
2.4 Wet OB 1968 en optreden als overheid / 766
2.4.1 Handelingen als overheid / 766
2.4.2 Concurrentieverstoring en de Wet OB 1968 / 768
2.5 De ondernemerssfeer / 769
2.6 De niet-ondernemerssfeer / 769
3 De Wet op het BTW-compensatiefonds (Wet BCF) / 770
3.1 Algemeen / 770
3.2 Reden voor de bijdrage/compensatie / 770
3.3 Voeding van het fonds / 770
3.4 Systematiek van de Wet BCF / 771
3.5 Bijdrage uit het BTW-compensatiefonds / 771
3.6 Formaliteiten ten aanzien van de bijdrage / 773
4 Aftrek van voorbelasting ondernemershandelingen / 773
4.1 Algemeen / 773
4.2 Aftrek voorbelasting bij uitvoering van een bestemmingsplan / 774
4.3 Uitbesteding van de uitvoering van bestemmingsplannen / 774
5 Uitbesteding van een overheidstaak / 775
6 Samenwerkingsverbanden / 776
7 Terbeschikkingstelling van personeel / 776
8 Publiekrechtelijke lichamen en intracommunautaire transacties / 777

Trefwoordenregister / 779