Contractsoverneming

Gebruikte afkortingen XIII

Hoofdstuk 1 Inleiding 1
1.1 Introductie van het onderwerp 1
1.2 Aanleiding voor het onderzoek 2
1.3 Vraagstelling en plan van behandeling 4
1.4 Gebruik van begrippen 5

Hoofdstuk 2 Contractsoverneming 9
2.1 Geschiedenis van de contractsoverneming 9
2.2 De plaats van contractsoverneming in het BW 14
2.3 De over te nemen rechtsverhouding 18
2.3.1 Welke rechtsverhoudingen kunnen worden overgenomen? 18
2.3.2 Niet obligatoire overeenkomsten 19
2.3.3 Ten dele (of ondeugdelijk) nagekomen overeenkomsten 21
2.3.4 Onoverdraagbaarheid 25
2.3.4.1 Onoverdraagbaarheidsbeding betreffende de overeenkomst 25
2.3.4.2 Onoverdraagbaarheidsbeding betreffende een vordering uit de overeenkomst 26
2.3.4.3 Uit de wet of naar hun aard niet voor overdracht of overgang vatbare vorderingen 27
2.3.5 Nietige en vernietigde overeenkomsten 28
2.4 Partiële contractsoverneming 29
2.5 Aanverwante rechtsfiguren 34
2.5.1 Schuldoverneming en cessie 35
2.5.2 Novatie 36
2.5.3 Contractuele toe- en uittreding 37
2.5.4 Rechtshandeling voor nader te noemen meester 38
2.6 Bijzondere wettelijke regelingen van overgang van overeenkomsten 41
2.6.1 Overgang van huurovereenkomsten 43
2.6.1.1 Indeplaatsstelling bij huur van bedrijfsruimte 43
2.6.1.2 Indeplaatsstelling bij huur van woonruimte 48
2.6.1.3 Koop breekt geen huur 50
2.6.2 Overgang van pachtovereenkomsten 54
2.6.2.1 Indeplaatsstelling bij pacht 54
2.6.2.2 Koop breekt geen pacht 64
2.6.3 Overgang van arbeidsovereenkomsten 65
2.6.4 Overgang van verzekeringsovereenkomsten 71
2.6.4.1 Overgang aan de zijde van de verzekerde 71
2.6.4.2 Overgang aan de zijde van de verzekeraar 73
2.6.4.3 Overboeking van een verzekeringsportefeuille 75
2.6.5 Andere bijzondere wettelijke regelingen van overgang 82

Hoofdstuk 3 De rechtsverhouding tussen overdrager en overnemer 87
3.1 Inleiding 87
3.2 Hoe verhoudt de contractsoverneming zich tot de rechtsverhouding tussen overdrager en overnemer? 88
3.3 De overeenkomst tot contractsoverneming 93
3.4 De onderliggende rechtsverhouding niet zijnde een overeenkomst tot contractsoverneming 99
3.5 Contractsoverneming is een abstracte rechtshandeling 100
3.5.1 Waaruit blijkt dat contractsoverneming een abstracte rechtshandeling is? 101
3.5.2 Achtergrond van het abstracte karakter van contractsoverneming 103
3.5.3 De titel van contractsoverneming? 104
3.5.4 De rechtsgevolgen van het abstracte karakter van contractsoverneming 105
3.5.5 Contractsoverneming bij bedrijfsovernames 106
3.5.6 De grens tussen overgang door cessie en schuldoverneming en door contractsoverneming bij activapassiva-overeenkomsten 116

Hoofdstuk 4 De vereisten voor contractsoverneming 119
4.1 Akte van contractsoverneming 119
4.1.1 Functie van de akte 122
4.1.2 Vorm van de akte 123
4.1.3 Inhoud van de akte 124
4.2 Medewerking 128
4.2.1 Medewerking versus toestemming 130
4.2.2 Vorm van de medewerking 135
4.2.3 Medewerking bij voorbaat 141
4.2.4 Medewerking bij voorbaat in algemene voorwaarden 144
4.2.5 Termijn voor het verlenen van medewerking 144
4.2.6 Medewerking onder voorwaarde 147
4.2.7 Weigeren van medewerking 147
4.3 Moment van contractsovergang 150

Hoofdstuk 5 Overgang van rechten 153
5.1 Inleiding 153
5.2 Overgang van vorderingsrechten 153
5.3 Overgang van nevenrechten 159
5.3.1 Pand en hypotheek 160
5.3.2 Borgtocht 167
5.3.3 Zekerheidsrechten voor verschillende vorderingen 168
5.3.4 Executoriale titel, beslag en voorrecht 172
5.3.5 Rente, boete en dwangsommen 172
5.3.6 Keuzerecht en bedingen ter zake opeisbaarheid, geschillenbeslechting en bewijs 173
5.4 Overige rechten 173
5.4.1 Garantieaanspraken 174
5.4.2 Voorbehouden eigendomsrecht 175
5.4.3 Schadevergoeding 178
5.4.4 Wettelijke rente en bedongen rente 180
5.4.5 Bankgarantie 181
5.4.6 De vordering uit hoofde van een 403-verklaring 186
5.5 Onoverdraagbare rechten 190
5.6 Bijkomstige rechten 194

Hoofdstuk 6 Overgang van verplichtingen 197
6.1 Inleiding 197
6.2 Overgang van verplichtingen 197
6.2.1 Overgang van de hoofdverplichting uit een overeenkomst 199
6.2.2 Overgang van de overige verplichtingen uit een overeenkomst 200
6.3 Overgang van nevenrechten verband houdende met de schuld 200
6.3.1 Pand en hypotheek 201
6.3.2 Borgtocht 205
6.3.3 Zekerheidsrechten voor verschillende schulden 205
6.3.4 Voorrechten 207
6.3.5 Executoriale titel en beslag 214
6.3.6 Rente, boete en dwangsommen 217
6.4 Overige rechten verband houdende met de schuld 218
6.4.1 Schadevergoeding 218
6.4.2 Bankgarantie 219
6.4.3 De vordering uit hoofde van een 403-verklaring 221
6.5 Bijkomstige verplichtingen 222

Hoofdstuk 7 Wilsrechten 225
7.1 Uitoefening van wilsrechten na contractsoverneming 225
7.2 Ontbinding 228
7.2.1 Inroepen van de bevoegdheid tot ontbinding 228
7.2.2 Gevolgen van ontbinding na contractsoverneming 230
7.3 Opzegging 237
7.4 Opschorting 237
7.4.1 Opschorting wegens niet nakoming van een verbintenis uit de overgenomen rechtsverhouding 238
7.4.2 Opschorting wegens niet nakoming van een verbintenis uit een andere rechtsverhouding 239
7.5 Retentierecht 242
7.6 Vernietiging 245
7.6.1 Vernietiging wegens wilsgebreken 246
7.6.2 Verschil in hoedanigheid of situatie van de overnemer 249
7.6.3 Vernietiging van algemene voorwaarden 251
7.6.3.1 Vernietiging wegens niet ter hand stellen 258
7.6.3.2 Vernietiging van onredelijk bezwarende bedingen 261
7.7 Wijziging of gedeeltelijke ontbinding wegens onvoorziene omstandigheden 264
7.8 Optierechten 265
7.9 Verrekening 266
7.10 Verjaring 270
7.11 Verval 272

Hoofdstuk 8 Gevolgen van contractsoverneming voor derden 275
8.1 Inleiding 275
8.2 Gevolgen van contractsoverneming voor schuldeisers 276
8.2.1 Benadeling door contractsoverneming 276
8.2.2 Vernietiging van contractsoverneming wegens benadeling 277
8.2.3 Wetenschap van benadeling bij contractsoverneming 281
8.2.4 Van wie wordt wetenschap vereist? 284
8.2.5 Bewijs en bewijsvermoedens 288
8.2.6 Inroepen van de vernietiging 290
8.2.7 Gevolgen van vernietiging van een benadelende contractsoverneming 290
8.3 Gevolgen van contractsoverneming voor pandhouders 294
8.3.1 Overgang van een verpande vordering door contractsoverneming 295
8.3.2 Vervanging van de debiteur van een verpande vordering door contractsoverneming 298
8.4 Gevolgen van contractsoverneming voor de beslaglegger 301
8.4.1 Overgang van een beslagen vordering door contractsoverneming 302
8.4.2 Vervanging van de debiteur van een beslagen vordering door contractsoverneming 304
8.5 Gevolgen van contractsoverneming voor de borg 306
8.5.1 Overgang van een vordering waarvoor een derde zich borg heeft gesteld 306
8.5.2 Vervanging van de debiteur van een vordering waarvoor een derde zich borg heeft gesteld 307
8.6 De positie van de overnemer bij opeenvolgende contractsovernemingen 308

Hoofdstuk 9 Procesrechtelijke gevolgen van contractsoverneming 317
9.1 Inleiding 317
9.2 Bevoegdheid van de rechter 318
9.2.1 Absolute competentie 320
9.2.2 Relatieve competentie 322
9.2.3 Prorogatie, sprongcassatie, arbitraal beding 324
9.3 Contractsoverneming hangende instantie 325
9.4 Contractsoverneming en hoger beroep 330
9.5 Bewijs 331
9.6 Beslag en executie 333
9.6.1 Beslag op een vordering waarvan de schuldeiser door contractsoverneming wijzigt 333
9.6.2 Beslag op een vordering waarvan de schuldenaar door contractsover-neming wijzigt 335
9.6.3 Beslag voor de vordering die door contractsoverneming overgaat 337
9.6.4 Tenuitvoerlegging van executoriale titels 338

Hoofdstuk 10 Slotbeschouwing 341

Summary 349
Verkort aangehaalde literatuur 355
Jurisprudentieregister 373
Wetsartikelenregister 379
Trefwoordenregister 387
Curriculum vitae 393