Handboek Externe Verslaggeving 2021

VOORWOORD V
LIJST MET GEHANTEERDE AFKORTINGEN VII
VERKORTE INHOUDSOPGAVE IX
UITGEBREIDE INHOUDSOPGAVE XI
SAMENVATTING WIJZIGINGEN IN WET- EN
REGELGEVING XXXIII

1 Wijzigingen in wetgeving XXXIII
1.1 Tijdelijke wet COVID-19 Justitie en Veiligheid XXXIII
1.2 Informatie over niet-evenwichtige zetelverdeling bestuur en commissarissen XXXIV
2 Wijzigingen in de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor middelgrote en grote rechtspersonen (RJ-bundel) XXXV
2.1 Nieuwe richtlijnen voor middelgrote en grote rechtspersonen van toepassing op verslagjaren die aanvangen op of na 1 januari 2020 XXXV
2.1.1 Leasing XXXV
2.2 Nieuwe richtlijnen voor middelgrote en grote rechtspersonen van toepassing op verslagjaren die aanvangen op of na 1 januari 2021 XXXV
2.2.1 Verwerking van overnames XXXV
2.2.2 Vervallen opties XXXVI
2.2.3 Classifi catie vastgoed in enkelvoudige jaarrekening moedermaatschappij XXXVII
2.2.4 Verduidelijking toepassing combinatie 3 in de enkelvoudige jaarrekening XXXVII
2.2.5 Toelichtingsvereisten middelgrote rechtspersonen XXXVIII
2.3 Nieuwe richtlijnen voor middelgrote en grote rechtspersonen van toepassing op verslagjaren die aanvangen op of na 1 januari 2022 XXXVIII
2.3.1 Opbrengstverantwoording XXXVIII
3 Wijzigingen in de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor micro- en kleine rechtspersonen (RJk-bundel) XXXIX
3.1 Nieuwe richtlijnen voor micro- en kleine rechtspersonen die aanvangen op of na 1 januari 2020 XXXIX
3.1.1 Leasing XXXIX
3.2 Nieuwe richtlijnen voor micro- en kleine rechtspersonen die aanvangen op of na 1 januari 2021 XXXIX
3.2.1 Verwerking van overnames XXXIX
3.2.2 Gebruiksrecht in een onroerende zaak XXXIX
3.2.3 Presentatie schulden XXXIX
3.3 Nieuwe richtlijnen voor micro- en kleine rechtspersonen die aanvangen op of na 1 januari 2022 XL
3.3.1 Opbrengstverantwoording XL
3.4 Handreikingen XL
3.4.1 Handreiking fiscale waarderingsgrondslagen XL
4 Invloed COVID-19 XL

1 JAARVERSLAGGEVING ALGEMEEN 1
1.1 Algemene beschouwing wet- en regelgeving 1
1.1.1 Inleiding 1
1.1.2 Richtlijnen voor de jaarverslaggeving 3
1.1.3 Werkingssfeer 4
1.1.4 Opmaken jaarrekening 6
1.1.5 Vaststellen jaarrekening 8
1.1.6 Onderdelen jaarbericht 11
1.1.6.1 Algemeen 11
1.1.6.2 Jaarrekening 11
1.1.6.3 Bestuursverslag 12
1.1.6.3.1 Algemeen 12
1.1.6.3.2 Inhoud bestuursverslag 13
1.1.6.4 Overige gegevens 16
1.1.7 Vergelijkbaarheid van cijfers 17
1.1.8 Taal 18
1.1.9 Geldeenheid 18
1.2 Stelsels toe te passen in de enkelvoudige en/of de geconsolideerde jaarrekening 19
1.2.1 Toelichting bij combinatie 1 20
1.2.2 Toelichting bij combinatie 2 20
1.2.3 Toelichting bij combinatie 3 21
1.2.3.1 Algemeen 21
1.2.3.2 Deelnemingen 22
1.2.3.3 Presentatie- en toelichtingsvereisten 26
1.2.3.4 Vrijstellingen op grond van omvang 26
1.2.3.5 Overige bijzonderheden 26
1.2.4 Toelichting bij combinatie 4 27
1.2.5 Toelichting bij combinatie 5 29
1.2.6 Kapitaalbescherming bij de toepassing van de combinaties 29
1.2.7 Overige toelichtingen 29
1.3 IFRS-SME 30
1.3.1 Publicatie van IFRS-SME 30
1.3.2 Kenmerken van IFRS-SME 30
1.3.3 IFRS-SME toepasbaar in Nederland? 32
1.4 Termijnen 34
1.4.1 Opmaaktermijn jaarrekening 34
1.4.2 Ondertekening van de jaarrekening 34
1.4.3 Openbaarmakingstermijn jaarrekening 34
1.5 Groottecriteria 35
1.6 Publicatieplicht jaarstukken 40
1.6.1 Wijze van publicatie jaarstukken 40
1.6.2 Inhoud publicatieplicht 41
1.6.3 Publicatieplicht microrechtspersonen en kleine rechtspersonen 42
1.7 Groepsvrijstelling (art. 2:403 BW) 44
1.7.1 Geconsolideerde jaarrekening en groepsvrijstelling 44
1.7.2 Nadere voorwaarden en inhoud van de groepsvrijstelling 46
1.7.3 Risico’s van het gebruikmaken van de groepsvrijstelling 48
1.7.4 Intrekking aansprakelijkheidsverklaring 50
1.8 Rapportage van betalingen aan overheden 51
1.9 Sancties op niet-naleven jaarrekeningverplichtingen 52
1.10 Jaarrekeningprocedure 54

2 ALGEMENE GRONDSLAGEN 55
2.1 Doel en functie van de jaarrekening 55
2.2 Belanghebbenden bij de jaarrekening 55
2.3 Normen voor het opstellen van de jaarrekening 56
2.4 Conceptual framework 58
2.4.1 Inleiding 58
2.4.2 Grondbeginselen 58
2.4.3 Kwalitatieve kenmerken van jaarrekeningen 62
2.5 Activa, vreemd vermogen, eigen vermogen, baten en lasten 65
2.5.1 Activa, vreemd vermogen en eigen vermogen 65
2.5.2 Baten en lasten 67
2.6 Verwerking van activa, vreemd vermogen, eigen vermogen en baten en lasten in de jaarrekening 68
2.7 Gebeurtenissen na balansdatum 70
2.8 Algemene grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 72
2.8.1 Stelselmatigheid 72
2.8.2 Toelichting oordelen en schattingen 73
2.8.3 Waardebegrippen 73
2.8.4 Informatie over actuele waarde 74
2.9 Salderen en verrekenen 75
2.10 Criteria voor vermelding van gegevens in de jaarrekening 76
2.11 Onderscheid tussen vaste en vlottende activa 77
2.12 Continuïteitsveronderstelling 78
2.12.1 Algemeen 78
2.12.2 Jaarrekening in geval van onontkoombare discontinuïteit 81
2.12.2.1 Inhoud grondslagen op liquidatiebasis 82
2.12.2.2 Overgang naar grondslagen op liquidatiebasis 83
2.12.2.3 Presentatie en toelichting 84
2.12.2.4 Consolidatie 84
2.13 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 85
2.14 Belangrijke verschillen met IFRS 85
Bijlage 1. Schema situaties van discontinuïteit, bijbehorende grondslagen en toelichtingsvereisten 87

3 STELSELWIJZIGINGEN, SCHATTINGSWIJZIGINGEN EN FOUTHERSTEL 89
3.1 Stelselwijzigingen 89
3.1.1 Inleiding 89
3.1.2 Stelselkeuze en stelselmatigheid 90
3.1.3 Wijziging van een stelsel 91
3.1.4 Verwerking van een stelselwijziging 91
3.1.5 Vergelijkende cijfers 92
3.1.6 Toelichting met betrekking tot stelselwijzigingen 94
3.2 Schattingswijzigingen 95
3.2.1 Inleiding 95
3.2.2 Verwerking van een schattingswijziging 96
3.2.3 Toelichting met betrekking tot schattingswijzigingen 97
3.3 Foutherstel 97
3.3.1 Inleiding 97
3.3.2 Materiële fouten 98
3.3.3 Toelichting 99
3.3.4 Niet-materiële fouten 99
3.4 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 100
3.5 Belangrijke verschillen met IFRS 100

4 VREEMDE VALUTA 103
4.1 Inleiding 103
4.2 Bepalen van de functionele valuta 105
4.3 Verwerking van transacties in vreemde valuta in de functionele valuta 108
4.3.1 Eerste verwerking 108
4.3.2 Verwerking per balansdatum 108
4.3.3 Verwerking van koersverschillen 111
4.3.4 Verwerking van koersverschillen op monetaire posten die deel uitmaken van de netto-investering in een bedrijfsactiviteit in het buitenland 113
4.3.5 Verwerking van de wijziging van de functionele valuta 114
4.3.6 Omrekening van buitenlandse activiteiten met dezelfde functionele valuta 114
4.4 Presentatievaluta die afwijkt van functionele valuta 115
4.4.1 Omrekening van de functionele valuta naar de presentatievaluta 115
4.4.2 Omrekening van een bedrijfsuitoefening in het buitenland 116
4.5 Afdekking koersrisico’s 120
4.6 Omrekening bij hyperinfl atie 121
4.7 Presentatie en toelichting 123
4.8 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 125
4.9 Belangrijke verschillen met IFRS 125

5 IMMATERIËLE VASTE ACTIVA (EXCLUSIEF GOODWILL) 127
5.1 Inleiding 127
5.2 Wettelijke bepalingen 127
5.3 Activering 128
5.3.1 Algemeen 128
5.3.2 Intern vervaardigde immateriële vaste activa 130
5.3.3 Uitgaven na eerste verwerking 133
5.4 Waardering 133
5.4.1 Verkrijgings- en vervaardigingsprijs 133
5.4.2 Actuele waarde 135
5.5 Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen 136
5.6 Presentatie en toelichting 138
5.7 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 139
5.8 Belangrijke verschillen met IFRS 140

6 GOODWILL 141
6.1 Inleiding 141
6.2 Positieve goodwill bij een overname 142
6.2.1 Verwerking en waardering 142
6.2.2 Afschrijvingen 143
6.2.3 Toerekening van goodwill en toets op bijzondere waardeverminderingen 145
6.2.4 Presentatie en toelichting 145
6.3 Negatieve goodwill bij een overname 146
6.3.1 Verwerking 146
6.3.2 Toelichting 148
6.4 Wijzigingen in de waarde van de goodwill (positieve en negatieve) 149
6.5 Goodwill bij verkoop deelneming 149
6.6 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 150
6.7 Belangrijke verschillen met IFRS 150

7 MATERIËLE VASTE ACTIVA 151
7.1 Inleiding 151
7.2 Verwerking in de balans 151
7.2.1 Verwerking algemeen 151
7.2.2 Verwerking van kosten van groot onderhoud 153
7.2.3 Verwerking van kosten van herstel na afl oop van het gebruik van het actief 156
7.3 Waardering 159
7.3.1 Waardering bij eerste verwerking 159
7.3.2 Waardering na eerste verwerking 161
7.3.3 Buitengebruikstelling 171
7.4 Afschrijvingen 171
7.5 Desinvestering en ruil van materiële vaste activa 174
7.6 Presentatie en toelichting 177
7.7 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 180
7.8 Belangrijke verschillen met IFRS 180
Bijlage 1. Voorbeeld toepassing overgangsbepaling stelselwijziging groot onderhoud 182

8 VASTGOEDBELEGGINGEN 189
8.1 Inleiding 189
8.2 Activering 192
8.2.1 Algemeen 192
8.2.2 Economisch versus juridisch eigendom 192
8.3 Waardering 193
8.3.1 Waardering bij eerste verwerking 193
8.3.2 Uitgaven na eerste verwerking 194
8.3.3 Waardering na eerste verwerking 194
8.3.4 Waardemutaties en herwaarderingsreserve bij waardering tegen reële waarde 196
8.3.5 Reële waarde niet op betrouwbare wijze vast te stellen 198
8.3.6 Afstoting en buitengebruikstelling 198
8.4 Herclassifi catie 198
8.4.1 Algemeen 198
8.4.2 Van vastgoedbelegging naar een andere categorie 199
8.4.3 Van vastgoed voor eigen gebruik naar vastgoedbelegging 199
8.4.4 Van voorraad naar vastgoedbelegging 200
8.5 Presentatie en toelichting 201
8.5.1 Presentatie en toelichting algemeen 201
8.5.2 Grondslagen 201
8.5.3 Mutatieoverzicht 202
8.5.4 Overige toelichtingsvereisten 203
8.6 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 203
8.7 Belangrijke verschillen met IFRS 204

9 FINANCIËLE VASTE ACTIVA 205
9.1 Inleiding 205
9.1.1 Het begrip deelneming 205
9.1.2 Het begrip dochtermaatschappij 206
9.1.3 Het begrip joint venture 206
9.1.4 Overige eff ecten 207
9.2 Waardering en resultaatbepaling 207
9.2.1 De verkrijgingsprijs van een deelneming 207
9.2.2 Waarderingsgrondslagen en het criterium invloed van betekenis 207
9.2.3 Waardering op grond van de vermogensmutatiemethode 208
9.2.4 Waardering tegen nettovermogenswaarde 209
9.2.5 Waardering volgens zichtbaar eigen vermogen 212
9.2.6 Waardering volgens de vermogensmutatiemethode: overige aspecten 212
9.2.7 Waardering tegen verkrijgingsprijs of actuele waarde 223
9.2.8 Waardering van overige eff ecten en overige vorderingen 224
9.3 Presentatie en toelichting 225
9.3.1 Balans 225
9.3.2 Mutatieoverzicht 225
9.3.3 Winst-en-verliesrekening 226
9.3.4 Gegevens over kapitaalbelangen 226
9.3.5 Overige eff ecten 228
9.4 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 228
9.5 Belangrijke verschillen met IFRS 228
Bijlage 1. Toelichting kapitaalbelangen (art. 2:379 en 414 BW) 230

10 BIJZONDERE WAARDEVERMINDERINGEN VAN VASTE ACTIVA 235
10.1 Inleiding 235
10.2 Het onderkennen van een bijzondere waardevermindering 235
10.3 Het bepalen van de realiseerbare waarde 237
10.3.1 Opbrengstwaarde 237
10.3.2 Bedrijfswaarde 237
10.3.2.1 Grondslagen voor het schatten van toekomstige kasstromen 237
10.3.2.2 Samenstelling van de te schatten toekomstige kasstromen 239
10.3.2.3 Disconteringsvoet 240
10.3.2.4 Financieringstheorie 242
10.4 Het bepalen en verantwoorden van een bijzondere waardevermindering 242
10.4.1 Het bepalen en verantwoorden van een bijzondere waardevermindering van een individueel actief 242
10.4.2 Het bepalen en verantwoorden van een bijzondere waardevermindering van een kasstroomgenererende eenheid 243
10.4.2.1 Het vaststellen van de kasstroomgenererende eenheid waartoe een actief behoort 243
10.4.2.2 De realiseerbare waarde en boekwaarde van een kasstroomgenererende eenheid 246
10.4.2.3 Wijze van toerekening bijzondere waardevermindering voor een kasstroomgenererende eenheid 247
10.4.3 Het bepalen en verantwoorden van een bijzondere waardevermindering van goodwill 247
10.4.4 Bijzonderheden bij de toerekening van goodwill 249
10.4.4.1 Verkoop van een deel van een kasstroomgenererende eenheid 250
10.4.4.2 Wijziging van kasstroomgenererende eenheden 250
10.4.5 Algemene bedrijfsactiva 250
10.5 Het terugnemen van een bijzondere waardevermindering 252
10.5.1 Het terugnemen van een bijzondere waardevermindering voor een individueel actief 252
10.5.2 Het terugnemen van een bijzondere waardevermindering voor een kasstroomgenererende eenheid 253
10.6 Vergoedingen voor bijzondere waardeverminderingen of verlies van activa 253
10.7 Presentatie en toelichting 254
10.8 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 255
10.9 Belangrijke verschillen met IFRS 256

11 VOORRADEN 257
11.1 Inleiding 257
11.2 Verwerking in de balans 257
11.3 Waardering 258
11.3.1 Kostprijs 258
11.3.2 Agrarische voorraden tegen actuele waarde 262
11.3.3 Gewogen gemiddelde prijzen, fi fo en lifo 264
11.3.4 Voorraden ontstaan door intercompanytransacties 265
11.4 Presentatie en toelichting 265
11.5 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 266
11.6 Belangrijke verschillen met IFRS 267

12 ONDERHANDEN PROJECTEN IN OPDRACHT VAN DERDEN 269
12.1 Inleiding 269
12.2 Combineren en segmenteren van onderhanden projecten 270
12.3 Projectopbrengsten en projectkosten 271
12.3.1 Projectopbrengsten 271
12.3.2 Projectkosten 272
12.4 Verwerking van projectopbrengsten en projectkosten 274
12.4.1 Algemeen 274
12.4.2 ՙPercentage of completion’ methode 274
12.4.3 ՙZero profi t’ methode 278
12.4.4 Verdwijnen onzekerheden ten aanzien van schattingen 278
12.4.5 Verplichtingen na het gereedkomen 279
12.4.6 Verwerking van verliezen op onderhanden projecten 279
12.5 Projectontwikkeling 280
12.6 Presentatie in de winst-en-verliesrekening 283
12.7 Presentatie in de balans 287
12.8 Toelichting 290
12.9 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 290
12.10 Belangrijke verschillen met IFRS 291

13 OVERIGE VLOTTENDE ACTIVA 293
13.1 Inleiding 293
13.2 Verwerking in de balans 294
13.2.1 Algemeen 294
13.2.2 Vorderingen 294
13.2.3 Overlopende activa 297
13.2.4 Eff ecten 298
13.2.5 Liquide middelen 298
13.2.6 Niet langer verwerken 298
13.3 Waardering 298
13.3.1 Vorderingen 298
13.3.2 Eff ecten 299
13.3.3 Liquide middelen 301
13.4 Toelichting 301
13.4.1 Vorderingen en overlopende activa 301
13.4.2 Eff ecten 303
13.4.3 Liquide middelen 303
13.5 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 303
13.6 Belangrijke verschillen met IFRS 304

14 EIGEN VERMOGEN 305
14.1 Inleiding 305
14.2 Kapitaalbescherming 307
14.2.1 Inleiding 307
14.2.2 Naamloze vennootschap 308
14.2.3 Besloten vennootschap 308
14.3 Rubricering en toelichting 311
14.3.1 Presentatie in balans en mutatieoverzicht eigen vermogen 311
14.3.2 Het geplaatste aandelenkapitaal 312
14.3.3 Kapitaalvermindering door intrekking dan wel door afstempeling 313
14.3.4 Bijdragen in verband met in de toekomst te verstrekken aandelen 315
14.3.5 Inkoop van eigen aandelen 315
14.3.6 Agio 316
14.3.7 Herwaarderingsreserve 317
14.3.7.1 Inleiding 317
14.3.7.2 Herwaarderingsreserve bij ՙfair value though other comprehensive income’ financiële instrumenten 318
14.3.7.3 Veronderstelde kostprijs en de herwaarderingsreserve 319
14.3.7.4 OTC-derivaten en de herwaarderingsreserve 320
14.3.7.5 Bepalen herwaarderingsreserve bij kasstroomafdekkingen 321
14.3.7.6 Latente belastingverplichtingen en herwaarderingsreserve 323
14.3.7.7 Afboeking herwaarderingsreserve door waardeverminderingen 323
14.3.7.8 Herwaarderingen van activa bij deelnemingen 323
14.3.7.9 Verwerking herwaarderingen in de winst-en-verliesrekening 324
14.3.7.10 Herwaarderingsreserve bij vastgoedbeleggingen 324
14.3.7.11 Vermindering herwaarderingsreserve 324
14.3.7.12 Presentatie van de herwaarderingsreserve 325
14.3.8 Andere wettelijke reserves 325
14.3.9 Statutaire reserves 332
14.3.10 Overige reserves 333
14.3.11 Onverdeelde winst 333
14.4 Rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen 335
14.5 Toelichting 338
14.5.1 Toelichtingsvereisten voortvloeiende uit door de rechtspersoon verleende rechten tot het nemen of verkrijgen van aandelen 338
14.5.2 Overige toelichtingsvereisten 339
14.6 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 340
14.7 Belangrijke verschillen met IFRS 340

15 DE VERWERKING VAN RESULTATEN OP INTERCOMPANYTRANSACTIES 341
15.1 Inleiding 341
15.2 Transacties tussen groepsmaatschappijen 342
15.2.1 Geconsolideerde jaarrekening 342
15.2.2 Enkelvoudige jaarrekening 344
15.3 Transacties met en tussen deelnemingen gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode 351
15.4 Transacties met en tussen deelnemingen gewaardeerd tegen kostprijs of actuele waarde 353
15.4.1 Geconsolideerde jaarrekening 353
15.4.2 Enkelvoudige jaarrekening 353
15.5 Realisatie intercompanyresultaat 354
15.6 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 354
15.7 Belangrijke verschillen met IFRS 354
Bijlage 1. Verwerking intercompanytransacties 355

16 VOORZIENINGEN 357
16.1 Inleiding 357
16.2 Voorwaarden voor het vormen van voorzieningen 358
16.3 Het schatten van de omvang 362
16.4 Waardering van voorzieningen tegen contante waarde 365
16.5 Mutaties in voorzieningen 367
16.6 Presentatie en toelichting 367
16.7 Specifi eke voorzieningen 369
16.7.1 Reorganisatievoorzieningen 369
16.7.2 Voorzieningen voor verlieslatende contracten 372
16.7.3 Garantievoorzieningen 375
16.7.4 Voorzieningen uit hoofde van claims, geschillen en rechtsgedingen 375
16.7.5 Voorzieningen voor opruimen van aanwezige milieuvervuiling 377
16.7.6 Voorzieningen voor herstelkosten 378
16.7.7 Voorzieningen voor verwijderingsverplichtingen 381
16.7.8 Voorzieningen voor groot onderhoud 382
16.7.9 Voorzieningen voor overheidsheffi ngen 384
16.8 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 384
16.9 Belangrijke verschillen met IFRS 385
Bijlage 1. Schema verwerking voorzieningen en niet in de balans opgenomen verplichtingen (ontleend aan RJ 252) 387
Bijlage 2. Schema vorming reorganisatievoorziening 388

17 BELASTINGEN NAAR DE WINST 389
17.1 Inleiding 389
17.2 Verwerking van over de verslagperiode verschuldigde en verrekenbare belastingen 389
17.3 Onzekere belastingposities 389
17.4 Latente belastingen; verwerking bij tijdelijke verschillen 391
17.5 Latente belastingen; verwerking bij beschikbare voorwaartse verliescompensatie 393
17.6 Latente belastingen; waardering 395
17.7 Verwerking belastingen in het resultaat 398
17.8 Presentatie 401
17.9 Toelichting 402
17.10 Belastingen binnen een fi scale eenheid 404
17.11 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 407
17.12 Belangrijke verschillen met IFRS 408

18 PERSONEELSBELONINGEN 409
18.1 Inleiding 409
18.2 Beloningen tijdens het dienstverband 409
18.3 Ontslagvergoedingen 414
18.4 Pensioentoezeggingen en vergelijkbare toezeggingen 416
18.4.1 Inleiding 416
18.4.2 Toepassing IFRS of US GAAP 417
18.4.3 Begripsbepaling 417
18.4.4 Benaderingen voor de verwerking van pensioenregelingen 417
18.5 Waardering en resultaatbepaling van pensioentoezeggingen 419
18.5.1 Verplichting-aan-de-pensioenuitvoerder-benadering 419
18.5.1.1 Algemeen 419
18.5.1.2 Aan de pensioenuitvoerder te betalen premies 419
18.5.1.3 Additionele verplichtingen aan de pensioenuitvoerder 420
18.5.2 Verplichting-aan-de-werknemer-benadering 425
18.5.2.1 Algemeen 425
18.5.2.2 Toezeggingen aan werknemers die nog niet zijn ondergebracht bij een pensioenuitvoerder 425
18.5.2.3 Pensioenregelingen en oudedagsverplichtingen directeurgrootaandeelhouder (DGA) die in eigen beheer worden gehouden 426
18.5.2.4 Buitenlandse pensioenregelingen 429
18.6 Presentatie en toelichting inzake pensioentoezeggingen 430
18.7 VUT en andere non-activiteitsregelingen 431
18.8 Beloningen bestuurders en commissarissen 432
18.9 Beloningen topfunctionarissen publieke en semipublieke sector 441
18.10 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 441
18.11 Belangrijke verschillen met IFRS 442
Bijlage 1. Overzicht van voorbeelden van verschillende soorten bezoldiging die onder de reikwijdte van art. 2:383c BW vallen (ontleend aan RJ 271 bijlage 3; zonder voetnoten weergegeven) 444

19 SCHULDEN 447
19.1 Inleiding 447
19.2 Verwerking 448
19.2.1 Opname 448
19.2.2 Niet langer verwerken 448
19.3 Waardering 448
19.3.1 Waardering bij eerste verwerking 448
19.3.2 Waardering na eerste verwerking 449
19.4 Specifi eke verplichtingen 450
19.5 Presentatie en toelichting 450
19.5.1 Presentatie schulden 450
19.5.2 Toelichting schulden 452
19.5.3 Presentatie en toelichting overlopende passiva 455
19.6 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 455
19.7 Belangrijke verschillen met IFRS 455

20 NIET IN DE BALANS OPGENOMEN VERPLICHTINGEN EN NIET IN DE BALANS OPGENOMEN ACTIVA 457
20.1 Niet in de balans opgenomen verplichtingen 457
20.2 Niet in de balans opgenomen activa 460
20.3 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 462
20.4 Belangrijke verschillen met IFRS 462
Bijlage 1. Schema verwerking voorzieningen en niet in de balans opgenomen verplichtingen (ontleend aan RJ 252) 463

21 FINANCIËLE INSTRUMENTEN 465
21.1 Inleiding 465
21.2 Begripsbepaling 465
21.3 Toepassingsgebied van RJ 290 469
21.4 Embedded derivaten 472
21.4.1 Algemeen 472
21.4.2 Afscheiden van embedded derivaten 474
21.4.3 Beoordelen kenmerken en risicoprofi el 475
21.4.4 Verwerken van embedded derivaten 478
21.4.5 Overige aandachtspunten embedded derivaten 480
21.5 Opnemen en niet langer verwerken in de balans 481
21.5.1 Het opnemen van een fi nancieel instrument 481
21.5.2 Het niet langer verwerken van een fi nancieel instrument 483
21.6 Waardering en resultaatbepaling 486
21.6.1 Inleiding 486
21.6.2 Wettelijke bepalingen 486
21.6.3 Waardering bij eerste verwerking 487
21.6.4 Waardering na eerste verwerking 488
21.6.4.1 Algemeen 488
21.6.4.2 Overzicht waardering en resultaatbepaling na eerste verwerking 490
21.6.4.3 Resultaatbepaling bij reële waarde met waardeverandering in de winst-en-verliesrekening versus waardeverandering in het eigen vermogen en (geamortiseerde) kostprijs 494
21.6.4.4 Herclassifi caties tussen (sub)categorieën 495
21.6.4.5 Bijzondere waardevermindering bij waardering tegen (geamortiseerde) kostprijs 495
21.7 Hedge accounting 499
21.7.1 Inleiding 499
21.7.2 Modellen van hedge accounting 501
21.7.3 Toepassen hedge accounting 504
21.7.4 Verwerkingswijzen van de verschillende soorten hedge accounting 511
21.7.4.1 Reëlewaardehedge-accounting 511
21.7.4.2 Kasstroomhedge-accounting 513
21.7.4.3 Kostprijshedge-accounting 514
21.7.4.4 Aanvangen van hedge accounting na aanschaf hedge-instrument 521
21.7.4.5 Hedge van een netto-investering in een buitenlandse eenheid 522
21.7.5 Het beëindigen van hedge accounting 522
21.7.6 De invloed van IBOR-reform op hedge accounting 523
21.8 Onderscheid eigen vermogen en vreemd vermogen 524
21.8.1 Algemeen 524
21.8.2 Classifi catie fi nanciële instrumenten 524
21.8.3 Classifi catie samengestelde fi nanciële instrumenten 529
21.8.4 Ingekochte eigen aandelen 530
21.8.5 Classifi catie van rente, dividenden, baten en lasten 530
21.9 Presentatie 531
21.9.1 Presentatie als vlottend of als vast fi nancieel actief 531
21.9.2 Presentatie als kortlopende of als langlopende fi nanciële verplichting 531
21.9.3 Saldering 531
21.10 Toelichting 533
21.10.1 Toelichtingsvereisten op grond van RJ 290 533
21.10.2 Wettelijke toelichtingsvereisten 537
21.11 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 538
21.12 Belangrijke verschillen met IFRS 539
Bijlage 1. Voorbeelden toepassing hedge accounting 544

22 LEASING 573
22.1 Inleiding 573
22.2 Leaseclassifi catie 574
22.3 Verwerking, waardering en resultaatbepaling 576
22.3.1 Verwerking van fi nanciële leases in de jaarrekening van de lessee 576
22.3.1.1 Eerste verwerking 576
22.3.1.2 Waardering na eerste verwerking 578
22.3.4 Verwerking van operationele leases in de jaarrekening van de lessor 583
22.4 Sale-and-leasebacktransacties 584
22.5 Samengestelde transacties 585
22.6 Beoordelen of een overeenkomst een lease bevat 586
22.7 Special purpose entity 591
22.8 Presentatie en toelichting 591
22.8.1 Toelichting van fi nanciële leasing in de jaarrekening van de lessee 591
22.8.2 Toelichting van operationele leasing in de jaarrekening van de lessee 592
22.8.3 Toelichting van fi nanciële leasing in de jaarrekening van de lessor 593
22.8.4 Toelichting van operationele leasing in de jaarrekening van de lessor 594
22.9 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 594
22.10 Belangrijke verschillen met IFRS 595

23 WINST-EN-VERLIESREKENING 597
23.1 Inleiding 597
23.2 Wettelijke uitgangspunten 597
23.3 Moment van verantwoording 598
23.4 Rubricering 599
23.4.1 Algemeen 599
23.4.2 Categoriale versus functionele indeling 599
23.5 Specifi eke posten van de winst-en-verliesrekening 601
23.6 Presentatie van waardeveranderingen 603
23.7 Presentatie bijzondere posten 604
23.8 Toelichting 606
23.9 Overige detailleringen 607
23.10 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 607
23.11 Belangrijke verschillen met IFRS 608

24 OVERZICHT TOTAALRESULTAAT 609
24.1 Inleiding 609
24.2 Overzicht van het totaalresultaat 610
24.3 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 612
24.4 Belangrijke verschillen met IFRS 613

25 KASSTROOMOVERZICHT 615
25.1 Inleiding 615
25.2 Doel en functie van het kasstroomoverzicht 615
25.3 Vorm en inhoud van het kasstroomoverzicht 616
25.3.1 Geldmiddelen 616
25.3.2 Indeling van het kasstroomoverzicht 617
25.3.3 Bruto- of nettokasstromen 617
25.3.4 Kasstromen uit operationele activiteiten 617
25.3.5 Kasstromen uit investeringsactiviteiten 622
25.3.6 Kasstromen uit fi nancieringsactiviteiten 622
25.3.7 Interest, dividend en winstbelastingen 623
25.4 Aandachtspunten bij het kasstroomoverzicht 623
25.5 Toelichting op het kasstroomoverzicht 628
25.6 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 630
25.7 Belangrijke verschillen met IFRS 630
Bijlage 1. Voorbeelden van kasstroomoverzichten 632

26 VERWERKING VAN OPBRENGSTEN 635
26.1 Begripsbepaling 635
26.2 Omvang van de opbrengst 636
26.3 Moment van verantwoording 638
26.3.1 Algemeen 638
26.3.2 Verkoop van goederen 640
26.3.3 Verlenen van diensten 645
26.3.4 Interest, royalty’s en dividend 649
26.4 Verwerking van verkooptransacties met terugkoopovereenkomsten 649
26.5 Netto-omzet 651
26.6 Toelichting 655
26.7 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 656
26.8 Nieuwe richtlijnen 656
26.9 Belangrijke verschillen met IFRS 661

27 RENTELASTEN 667
27.1 Inleiding 667
27.2 Verwerking 667
27.3 Presentatie en toelichting 670
27.4 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 671
27.5 Belangrijke verschillen met IFRS 671

28 SHARE-BASED PAYMENTS 673
28.1 Inleiding 673
28.2 Toepassingsgebied RJ 275 Op aandelen gebaseerde betalingen 673
28.3 Equity-settled en cash-settled transacties 675
28.4 De verwerking op hoofdlijnen 676
28.5 Vesting 677
28.6 Verwerking en waardering van transacties uitgezonderd share-based payments verstrekt aan personeel 678
28.6.1 Inleiding 678
28.6.2 Afwikkeling in eigen vermogensinstrumenten (equity-settled) 679
28.6.3 Afwikkeling in liquide middelen (cash-settled) 680
28.6.4 Alternatieven voor afwikkeling 681
28.7 Bijzondere aspecten van share-based payments verstrekt aan personeel 683
28.7.1 Basismethoden voor verwerking van share-based payments verstrekt aan personeel 683
28.7.2 Specifi eke aspecten van share-based payments verstrekt aan personeel 685
28.8.1 Inleiding 689
28.8.2 Modifi catie leidt tot een toename van de reële waarde van de aandelenoptie 689
28.8.3 Vestingcondities worden aangepast op een wijze die voordelig is voor de werknemer 690
28.8.4 Modificatie is niet voordelig voor de werknemer 690
28.8.5 Modificatie leidt tot wijziging van afwikkeling 691
28.8.5.1 Toevoeging van alternatief om in geldmiddelen af te wikkelen 691
28.8.5.2 Modificatie van cash-settled naar equity-settled 693
28.8.5.3 Modificatie van equity-settled naar cash-settled 694
28.9 Annulering en afwikkeling van equity-settled transacties 697
28.9.1 Inleiding 697
28.9.2 Annulering of afwikkeling behandelen als een vervroeging van het vesten 697
28.9.3 Betalingen aan werknemers behandelen als terugkoop van aandelenbelang 698
28.9.4 Verstrekken van nieuwe aandelenopties ter vervanging van geannuleerde opties 698
28.9.5 Terugkopen van geveste aandelenopties 699
28.10 Share-based payments binnen een groep 699
28.10.1 Inleiding 699
28.10.2 Verwerking bij groepsentiteit die de goederen of diensten ontvangt 700
28.10.3 Verwerking bij groepsentiteit die transactie afwikkelt, terwijl een andere groepsentiteit de goederen of diensten ontvangt 700
28.10.4 Onderlinge verrekening tussen groepsentiteiten 700
28.10.5 Transfers van werknemers tussen groepsentiteiten 702
28.11 Bepalen van de reële waarde 703
28.11.1 Inleiding 703
28.11.2 De waarderingsdatum en de toekenningsdatum 704
28.11.3 Waarde op basis van reële waarde van de goederen en diensten 704
28.11.4 Reële waarde van aandelen 704
28.11.5 Reële waarde van aandelenopties 705
28.12 Presentatie en toelichting 711
28.12.1 Presentatie 711
28.12.2 Toelichting 711
28.13 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 713
28.14 Belangrijke verschillen met IFRS 713
Bijlage 1. Voorbeeld verwerking van aandelenopties verstrekt aan personeel (ontleend aan RJ 275) 714

29 OVERHEIDSSUBSIDIES EN ANDERE VORMEN VAN OVERHEIDSSTEUN 719
29.1 Inleiding 719
29.2 Algemene verwerkingscriteria 719
29.3 Exploitatiesubsidies 719
29.3.1 Begrip 719
29.3.2 Waardering en presentatie 719
29.4 Financieringsfaciliteiten 721
29.4.1 Begrip 721
29.4.2 Waardering en presentatie 722
29.5 Ontwikkelingskredieten 723
29.5.1 Begrip 723
29.5.2 Waardering en presentatie 723
29.6 Investeringssubsidies 724
29.6.1 Begrip 724
29.6.2 Waardering en presentatie 724
29.7 Verwerking van emissierechten 724
29.8 Toelichting 728
29.9 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 728
29.10 Belangrijke verschillen met IFRS 729

30 SPECIFIEKE ONDERDELEN VAN DE TOELICHTING EN OVERIGE INFORMATIE 731
30.1 Algemeen 731
30.2 Functie en indeling van de toelichting 731
30.3 Verbonden partijen 733
30.4 Winst per aandeel 739
30.5 Beëindiging van bedrijfsactiviteiten 742
30.6 Gesegmenteerde informatie 745
30.7 Vermelding accountantskosten 746
30.8 Niet in de balans opgenomen regelingen 750
30.9 Dienstverlening uit hoofde van concessies 751
30.10 Toelichting van oordelen, schattingen en onzekerheden 751
30.11 Kerncijfers, kengetallen en meerjarenoverzichten 752
30.12 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 753
30.13 Belangrijke verschillen met IFRS 754
Bijlage 1. Schema keuzestructuur samenstelling te rapporteren segmenten (ontleend aan RJ 350) 756

31 FUSIES EN OVERNAMES 757
31.1 Inleiding en toepassingsgebied 757
31.2 De aard van fusies en overnames 758
31.2.1 Overnames 759
31.2.2 Samensmelting van belangen 759
31.3 Verwerking van overnames (ՙpurchase accounting’) 760
31.3.1 Bepalingen omtrent vaststelling overnamedatum 760
31.3.2 Bepaling van de verkrijgingsprijs 762
31.3.3 Verwerking van identifi ceerbare activa en verplichtingen in de balans 764
31.3.4 Bepaling van de reële waarden van de overgenomen identificeerbare activa en verplichtingen 768
31.3.5 Positieve en negatieve goodwill bij een overname 771
31.3.6 Stapsgewijze overname 771
31.3.7 Wijzigingen in de verkrijgingsprijs, in de waarde van de tegenprestatie en in de identifi catie of waarde van identifi ceerbare activa en verplichtingen 775
31.3.7.1 Aanpassingen van de verkrijgingsprijs afhankelijk van toekomstige gebeurtenissen 775
31.3.7.2 Latere wijzigingen in de waarde van de tegenprestatie 778
31.3.7.3 Latere identifi catie of latere wijzigingen in de waarde van identificeerbare activa en verplichtingen 779
31.3.8 Verwerking bij de overgenomen rechtspersoon (ՙpush down accounting’) 782
31.3.9 Omgekeerde overname 782
31.3.10 Belang van derden en opties op belangen van derden 785
31.4 Verwerking van samensmelting van belangen (ՙpooling of interests’) 788
31.5 Belastingen naar de winst 790
31.6 Fusies en overnames onder gemeenschappelijke leiding 791
31.7 Toelichting 794
31.7.1 Algemene toelichtingsvereisten 794
31.7.2 Additionele toelichtingsvereisten voor een overname 795
31.7.3 Additionele toelichtingsvereisten voor een samensmelting van belangen 795
31.9 Belangrijke verschillen met IFRS 796
Bijlage 1. Schema vorming reorganisatievoorziening door verkrijgende partij (RJ 216.212) 799

32 JURIDISCHE FUSIES EN SPLITSINGEN 801
32.1 Juridische fusies 801
32.1.1 Inleiding 801
32.1.2 Fusievoorstel 803
32.1.3 Verslaggevingsaspecten als gevolg van juridische fusies 805
32.1.4 Toelichting bij het fusievoorstel 809
32.1.5 Verklaring en verslag accountant 809
32.1.6 Openbaarmaking fusiestukken 811
32.1.7 Afronding juridische fusie 812
32.1.8 Grensoverschrijdende fusie 814
32.2 Juridische splitsingen 814
32.2.1 Begripsbepaling 814
32.2.2 Procedure 815
32.2.3 Splitsingsvoorstel 819
32.2.4 Verslaggevingsaspecten als gevolg van juridische splitsing 821
32.2.5 Waardering van activa en passiva door verkrijgende rechtspersoon 823
32.2.6 Toelichting bij het splitsingsvoorstel 825
32.2.7 Verklaring en verslag accountant 826
32.2.8 Openbaarmaking splitsingstukken 827
32.2.9 Afronding juridische splitsing 829
32.3 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 831
32.4 Belangrijke verschillen met IFRS 831

33 CONSOLIDATIE 833
33.1 Inleiding 833
33.2 Consolidatieplicht 836
33.2.1 Consolidatieplicht van groepshoofd 836
33.2.2 Consolidatieplicht van personal holding 836
33.2.3 Consolidatieplicht van tussenholding 838
33.3 Vrijstelling consolidatieplicht 838
33.3.1 Vrijstelling voor kleine groepen (art. 2:407 lid 2 BW) 838
33.3.2 Vrijstelling voor tussenholdings (art. 2:408 BW) 841
33.4 Consolidatiekring 844
33.4.1 Consolidatiekring van groepshoofd 844
33.4.2 Consolidatiekring van tussenholding 844
33.4.3 Facultatieve beperkingen van de consolidatiekring 845
33.4.4 Toepassing art. 2:407 lid 3 BW 846
33.5 Consolidatiegrondslagen 847
33.5.1 Integrale en proportionele consolidatie 847
33.5.2 Uniforme grondslagen van waardering en resultaatbepaling 848
33.5.3 Eliminatie van relaties en resultaten 849
33.5.4 Balansdatum 849
33.6 Consolidatie bij verwerving en afstoting van in de consolidatie te betrekken maatschappijen 850
33.7 Presentatievereisten en -vrijstellingen voor de geconsolideerdejaarrekening 850
33.8 Toelichting 852
33.9 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 853
33.10 Belangrijke verschillen met IFRS 853

34 JOINT VENTURES 857
34.1 Inleiding 857
34.2 Verschijningsvormen 857
34.3 Verwerking 859
34.3.1 Verwerking van joint ventures in de vorm van rechtspersonen of vennootschappen 859
34.3.2 Verwerking van joint ventures in de vorm van andere samenwerkingsvormen 860
34.4 Transacties tussen deelnemers in de joint venture 860
34.4.1 Eerste waardering in de jaarrekening van de joint venture 860
34.4.2 Waardering na eerste verwerking in de jaarrekening van de joint venture 860
34.4.3 Verwerking in de jaarrekening van de deelnemers in de joint venture 861
34.5 Presentatie en toelichting 862
34.6 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 862
34.7 Belangrijke verschillen met IFRS 863

35 PUBLIEK-PRIVATE CONCESSIEOVEREENKOMSTEN 865
35.1 Inleiding 865
35.2 Toepassingsgebied 865
35.3 Verwerking en waardering vergoedingen 865
35.4 Verwerking en waardering fi nancieel actief of immaterieel actief 866
35.5 Overige bepalingen 872
35.6 Toelichting 874
35.7 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 874
35.8 Belangrijke verschillen met IFRS 875

36 CAPITA SELECTA CRYPTOCURRENCIES, KUNSTWERKEN EN INVLOED COVID-19 877
36.1 Cryptocurrencies 877
36.2 Kunstwerken 880
36.3 Invloed COVID-19 882
36.3.1 Inleiding 882
36.3.2 COVID-19 gerelateerde RJ-Uitingen 883
36.3.3 Materiële oordelen en onzekerheden 887
36.3.4 Continuïteit 888
36.3.5 Gebeurtenissen na balansdatum 889
36.3.6 Bijzondere waardevermindering van niet-financiële activa 890
36.3.7 Bijzondere waardevermindering van vorderingen 894
36.3.8 Reorganisaties 895
36.3.9 Verlieslatende contracten 896
36.3.10 Modificatie van leningvoorwaarden 897
36.3.11 Schending van convenanten 897
36.3.12 Leases: tegemoetkomingen aan huurders 898
36.3.13 Overheidssubsidies 900
36.4 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 902
36.5 Belangrijke verschillen met IFRS 902

37 TUSSENTIJDSE BERICHTEN 905
37.1 Inleiding 905
37.2 Vorm en inhoud van tussentijdse berichten 905
37.2.1 Verkorte overzichten 905
37.2.2 Vergelijkende cijfers 906
37.2.3 Bestuurstoelichting en kengetallen 908
37.2.4 Winst per aandeel 908
37.2.5 Additionele informatie 908
37.3 Toelichting in tussentijdse berichten 909
37.4 Verwerking en waardering van posten in tussentijdse berichten 910
37.4.1 Inleiding 910
37.4.2 Toerekening van opbrengsten en kosten 910
37.4.3 Belastinglast 911
37.4.4 Schattingen 912
37.4.5 Stelselwijzigingen 913
37.5 Vrijstellingen middelgrote en kleine rechtspersonen 913
37.6 Belangrijke verschillen met IFRS 914

38 JAARREKENING KLEINE RECHTSPERSONEN OP FISCALE GRONDSLAGEN 915
38.1 Inleiding 915
38.2 Achtergrond optie gebruik fi scale grondslagen 917
38.3 Toepassingsgebied 918
38.4 Verwerking en waardering 919
38.5 Presentatie en toelichting 922
38.6 Overgang naar fi scale waarderingsgrondslagen en wijziging van fiscale waarderingsregels 924
38.7 Positie van aandeelhouders 924
38.8 Belangrijke verschillen met IFRS 925

39 JAARREKENING MICRORECHTSPERSONEN 927
39.1 Inleiding 927
39.2 Toepassingsgebied 927
39.3 Verwerking en waardering 927
39.4 Presentatie 929
39.5 Toelichting 930
39.6 Overige vrijstellingen 930
39.7 Publicatieplicht 930
39.8 Belangrijke verschillen met IFRS 931

40 JAARVERSLAGGEVING STICHTINGEN EN VERENIGINGEN 933
40.1 Jaarverslaggeving stichtingen en verenigingen algemeen 933
40.1.1 Inleiding 933
40.1.2 Algemene boekhoud- en administratieverplichting 934
40.1.3 Doelstelling jaarrekening 934
40.1.4 Richtlijnen voor de jaarverslaggeving 934
40.1.5 Specifi eke wettelijke jaarrekeningverplichtingen 936
40.1.6 Verplichtingen voor opmaken jaarrekening 936
40.1.7 Termijn voor opmaken jaarrekening 936
40.1.8 Ondertekenen jaarrekening 937
40.1.9 Vaststellen jaarrekening 937
40.1.10 Decharge van bestuurders en toezichthouders 938
40.1.11 Onderdelen jaarbericht 938
40.1.11.1 Algemeen 938
40.1.11.2 Jaarrekening 939
40.1.11.3 Bestuursverslag 939
40.1.11.4 Overige gegevens 940
40.1.12 Openbaarmaking 941
40.1.13 Verstrekken jaarrekening aan ondernemingsraad 941
40.2 Jaarrekening stichtingen en verenigingen 942
40.2.1 Inleiding 942
40.2.2 Algemeen 942
40.2.3 De balans met toelichting 944
40.2.3.1 Algemeen 944
40.2.3.2 Eigen vermogen 944
40.2.3.2.1 Begripsbepaling 944
40.2.3.2.2 Presentatie in balans 945
40.2.3.2.3 Kapitaal 945
40.2.3.2.4 Statutaire reserves 945
40.2.3.2.5 Bestemmingsfondsen 945
40.2.3.2.6 Bestemmingsreserves 946
40.2.3.2.7 Herwaarderingsreserve 946
40.2.3.2.8 Reserve deelnemingen 947
40.2.3.2.9 Overige (vrije) reserves 947
40.2.3.2.10 Onverdeeld exploitatiesaldo 947
40.2.3.2.11 Rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen 948
40.2.3.2.12 Toelichting 948
40.2.4 De staat van baten en lasten met toelichting 948
40.2.4.1 Begripsbepaling 948
40.2.4.2 Uitgangspunt staat van baten en lasten 949
40.2.4.3 Omvang van de bate 950
40.2.4.4 Rubricering 951
40.2.4.5 Saldo van de staat van baten en lasten en bestemming exploitatieresultaat 952
40.2.4.6 Specifi eke posten staat van baten en lasten 953
40.2.4.7 Beloningen bestuurders en toezichthouders 957
40.2.4.8 Beloningen topfunctionarissen publieke en semipublieke sector 958
40.2.5 Bepalingen Titel 9 Boek 2 BW niet specifi ek van toepassing op stichtingen en verenigingen 959
40.2.6 Verwerking van gehouden aandelen door een Stichting Administratiekantoor 960
40.2.7 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 961
40.3 Consolidatie 962
40.3.1 Algemeen 962
40.3.2 Bijzonderheden consolidatieplicht en consolidatie van stichtingen en verenigingen 964
40.3.3 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 965
40.4 Verwerking van fusies en overnames 965
40.4.1 Inleiding 965
40.4.2 Verwerkingswijze bij juridische fusie 966
40.4.3 Verwerkingswijze bij betaling koopsom 966
40.4.4 Verwerkingswijze bij verwerving aandelen in een naamloze of besloten vennootschap 966
40.4.5 Fusies en overnames onder gemeenschappelijke leiding 967
40.4.6 Toelichting 967
40.4.7 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 967
40.5 Bestuursverslag 967
40.5.1 Algemeen 967
40.5.2 Inhoud bestuursverslag 968
40.5.2.1 Diepgang van de te verstrekken informatie 968
40.5.2.2 Te verstrekken informatie 968
40.5.3 Vrijstellingen voor middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 969
40.6 Commerciële stichtingen en verenigingen 969
40.6.1 Begripsbepaling 969
40.6.2 Toepasselijkheid Titel 9 Boek 2 BW 970
40.6.2.1 Algemeen 970
40.6.2.2 In stand houden van een of meer ondernemingen 970
40.6.2.3 Netto-omzet 972
40.6.2.4 Openbaarmaking gelijkwaardige jaarrekening 973
40.6.3 Algemene richtlijnen voor commerciële stichtingen en verenigingen 974
40.6.3.1 Algemeen 974
40.6.3.2 Algemene vermeldingen in de toelichting 975
40.6.3.3 Totstandkoming fi nancieel verslag 975
40.6.3.4 Modellen balans en winst-en-verliesrekening 976
40.6.3.5 Prijsgrondslagen 977
40.6.3.6 Eigen vermogen 977
40.6.3.7 Winst-en-verliesrekening respectievelijk exploitatierekening 978
40.6.3.8 Bezoldiging bestuurders en toezichthouders 979
40.6.3.9 Resultaatbestemming 979
40.6.4 Overige aspecten jaarrekening commerciële stichtingen en verenigingen 979
40.6.5 Vrijstellingen middelgrote en kleine commerciële stichtingen en verenigingen 980
40.7 Belangrijke verschillen met IFRS 980

BIJLAGEN 981
1 Enkele bepalingen uit Boek 2 BW 981
2 Bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW (Afdeling 1 t/m 13) 1003
3 Enkele bepalingen uit de Wet op de ondernemingsraden 1037
4 Enkele bepalingen uit de Handelsregisterwet 2007 1041
5 Tekst van het Besluit actuele waarde 1043
6 Tekst van het Besluit modellen jaarrekening 1059
7 Tekst van het Besluit fi scale waarderingsgrondslagen 1095
8 Besluit inhoud bestuursverslag 1101
9 Besluit Artikel 10 Overnamerichtlijn 1105
10 Besluit bekendmaking niet-fi nanciële informatie 1107
11 Relevante bepalingen Tijdelijke wet COVID-19 Justitie en Veiligheid 1109

TREFWOORDENREGISTER 1115