Toetsingsintensiteit
Gebonden Nederlands 2022 1e druk 9789013167764Samenvatting
Het variëren van de toetsingsintensiteit is voor de rechter een geijkt middel om terughoudendheid te betrachten waar gepast en indringende rechtsbescherming te bieden waar nodig. Met de gestrengheid van zijn toetsing kan hij zich op evenwichtige wijze positioneren in het geschil. In deze breed opgezette bundel wordt het variëren van de rechterlijke toetsingsintensiteit aan een wetenschappelijke beschouwing vanuit verschillende invalshoeken onderworpen.
Zo biedt dit boek niet alleen positiefrechtelijke inzichten op de intensiteit van de rechterlijke controle, maar evenzeer rechtstheoretische reflecties. Daarbij wordt gekeken naar rechtsstatelijke verhoudingen in thema’s als ‘rechter versus politiek’ en ‘rechter versus bestuursorgaan’ maar ook ‘rechter versus rechter’. Naast interne rechtsvergelijking – met name tussen publiekrecht en privaatrecht (ondernemingsrecht) – bezit de bundel een stevige internationaalrechtelijke component.
Toetsing door de rechter is niet alleen een wetenschappelijk item, zoals onder meer de toeslagenaffaire heeft laten zien. Het is wellicht het belangrijkste juridische onderwerp van dit moment, dat verschillende invalshoeken en facetten kent die vaak nog onderbelicht zijn. In deze breed opgezette bundel wordt het variëren van de rechterlijke toetsingsintensiteit aan een wetenschappelijke beschouwing vanuit verschillende invalshoeken onderworpen.
Toetsingsintensiteit brengt het onderwerp toetsingsintensiteit door de rechter voor verschillende rechtsgebieden en langs diverse invalshoeken in beeld. Daarnaast worden deze ook in onderling verband geplaatst, waarmee de publicatie een onderscheidende invalshoek biedt. Deze titel levert niet alleen positiefrechtelijke inzichten op de intensiteit van de rechterlijke controle, maar ook rechtstheoretische reflecties. Daarbij wordt gekeken naar rechtsstatelijke verhoudingen in thema’s als ‘rechter versus politiek’, ‘rechter versus bestuursorgaan’ en ‘rechter versus rechter’. Naast interne rechtsvergelijking, met name tussen publiekrecht en privaatrecht (ondernemingsrecht), bezit de titel een stevig internationaalrechtelijke component.
Deze publicatie vormt een neerslag van het onderzoeksproject ‘Toetsingsintensiteit’, dat onderdeel uitmaakt van het onderzoeksthema ‘Conflictoplossende instituties’, een van de speerpunten van het Sectorplan Rechtsgeleerdheid en waarvan de coördinatie bij de Radboud Universiteit rust.
Toetsingsintensiteit actueel
De inhoud van deze bundel is zeer actueel te noemen. Er gaat momenteel namelijk veel aandacht uit naar de wijze van toetsen door de rechter. De conclusie daarover van de staatsraden-AG Widdershoven en Wattel heeft geleid tot de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State op 2 februari 2022, waarbij wordt aangegeven dat de evenredigheidstoetsing door de rechter langs een glijdende schaal kan worden geïntensiveerd afhankelijk van de betrokken maatschappelijke belangen.
In deze uitgave wordt rechterlijke toetsing niet vanuit één discipline, vakgebied of een specifieke problematiek bekeken. Hierdoor biedt het een rijk palet aan informatie en inzichten ter zake van de toetsingsintensiteit door de rechter. Toetsingsintensiteit geeft hierdoor voor zowel theorie en praktijk stof tot nadenken. Vanwege het geboden inzicht in het proces van toetsing door verschillende rechters geldt dat voor verschillende disciplines en rechtsgebieden.
Specificaties
Lezersrecensies
Over Ashley Terlouw
Inhoudsopgave
Variëren in toetsingsintensiteit. Een introductie VII
Raymond Schlössels & Roel Schutgens
I Rechtstheoretische reflectie
1 Wat behoort de rechter naar zijn beste vermogen te doen? 3
Rolf Ortlep
2 De betekenis van de concepten beslissingsruimte, beslissingsvrijheid en marginale toetsing. Een verhullend woordenspel? 31
Carel Smith & Harm Kloosterhuis
3 Beleidsruimte als zwart gat? Bestuurlijke discretie en rechterlijke toetsing: een never ending story … 49
Raymond Schlössels
4 De rol van de rechter: terughoudend of voortvarend? 71
Laura Davies & Ronald Tinnevelt
II Rechter versus politiek
5 Algemeen belangacties tegen de overheid en toetsingsintensiteit 91
Eddy Bauw
6 Het ‘hernieuwd’ exceptief toetsen van algemeen verbindende voorschriften. Naar een meer verfijnde toepassing van het evenredigheidsbeginsel 111
Melanie van Zanten
7 De rol van de rechter bij geschillen over het buitenlands beleid
Over politieke afwegingen, individuele rechtsbescherming en de knip van de Hoge Raad 137
Rob van der Hulle
8 Politieke kritiek op de rechter
Over rechtsregels en constitutionele etiquette 157
Hansko Broeksteeg & Joost Sillen
III Rechter versus bestuursorgaan
9 Zelf voorzien door de bestuursrechter: verslag van een voorzichtige opmars 175
Jaap Polak & Jan Roelfsema
10 Deskundige toetsing door de bestuursrechter 195
Isabelle Ouwehand & Ymre Schuurmans
11 Het toetsingskader van de strafrechter bij de beoordeling van deskundigenbewijs 219
Rolf Hoving
12 Variëren in toetsingsintensiteit? De rechterlijke toetsing van het strafvorderlijk optreden in het voorbereidend onderzoek 241
Marieke Dubelaar & Mojan Samadi
13 Rechterlijke toetsing op evenredigheid van in wetten of beleidsregels gefixeerde bestraffende bestuurlijke sancties: (alleen) het laatste woord is aan de bestuursrechter 265
Tom Barkhuysen & Michiel van Emmerik
14 Toetsing door een ombudsman. Ceci n’est pas une pipe! 283
Reinier van Zutphen & Hans Peters
IV Rechter versus rechter
15 Toetsingsintensiteit in strafrechtelijke herziening 299
Mikhel Timmerman & Geert Pesselse
16 Intensiteit van toetsing door de civiele kamer van de Hoge Raad 329
Mirella Peletier
17 Toetsing in de vierde kamer van de Hoge Raad Externe klachtbehandeling en tuchtzaken ten aanzien van rechters 355
Paul Bovend'Eert
18 Controle op particuliere rechtspraak door de overheidsrechter
In het bijzonder op arbitrage 371
Gert van Rijssen
V Rechter in internationale context
19 Deference in Investor State Arbitration 397
Pietro Ortolani
20 Toetsing aan het subsidiariteitsbeginsel door het Europees Hof van Justitie: keep calm and carry on? 413
Henri de Waele
21 Toetsing van nationaal recht in de prejudiciële procedure
Welke ruimte laat het Hof van Justitie aan de nationale rechter? 429
Jasper Krommendijk
22 De margin of appreciation van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens 449
Lize Glas
23 Vol in het vreemdelingenrecht
Fundamentele rechten als maatstaf voor toetsingsintensiteit? 467
Karen Geertsema & Ashley Terlouw
24 Toetsingsintensiteit en deskundigenadviezen in milieugeschillen 487
Dirk Sanderink
VI Rechter versus private actoren
25 Toetsingsintensiteit in het licht van art. 26 WOR 509
Constantijn Burggraaf
26 Toetsingsintensiteit bij bestuurdersaansprakelijkheid 539
Winand Westenbroek
27 Aansprakelijkheid na wanbeleid, oude wijn in nieuwe zakken? 577
Pjotr Broere
28 Ruis in de toetsing van de aansprakelijkheid van beroepsbeoefenaren 599
Ruud Hermans
29 De toetsing door de massaschade regelende rechter; van compenseren naar distribueren 613
Marc Loth
Epiloog 629
Raymond Schlössels & Roel Schutgens
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan