Handboek Omgevingswet in de praktijk 2023

Voorwoord / V
Leeswijzer / XXVII
Afkortingen / XXIX

Hoofdstuk 1 Inleiding / 1
1.1 Inleiding / 1
1.2 Bundeling via drie sporen / 1
1.2.1 Algemeen / 1
1.2.2 Omgevingswet / 2
1.2.2.1 Algemeen / 2
1.2.2.2 Invoeringswet Omgevingswet / 3
1.2.2.3 Doorkijk naar verdere integratie van wetten in de Omgevingswet / 3
1.2.3 Vier AMvB’s / 4
1.2.3.1 Algemeen / 4
1.2.3.2 Invoeringsbesluit Omgevingswet / 5
1.2.3.3 Intrekking en wijziging AMvB’s / 5
1.2.4 Omgevingsregeling / 5
1.2.4.1 Algemeen / 5
1.2.4.2 Invoeringsregeling Omgevingswet / 6
1.2.5 Digitaal Stelsel Omgevingswet / 6
1.2.6 Inwerkingtreding Omgevingswet en gerelateerde wetgeving / 6
1.2.6.1 Algemeen / 6
1.2.6.2 Omgevingswet / 7
1.2.6.3 Invoeringsspoor en aanvullingssporen Omgevingswet / 7
1.2.6.4 Gerelateerde regelgeving die tegelijk met de Omgevingswet in werking moet treden / 7
1.2.6.5 Technisch inwerkingtredingsbesluit / 7
1.2.6.6 Ministerieel inwerkingtredingsbesluit / 8
1.2.6.7 Tijdstippen omgevingsplan, waterschapsverordening en omgevingsvisie / 8
1.2.7 Begripsbepalingen / 8
1.3 Aanleiding stelselherziening / 9
1.4 Paradigmawisseling / 10
1.5 Maatschappelijke doelen / 10
1.6 Verbeterdoelen / 11
1.7 Integrale benadering / 12
1.8 Gelijkwaardige bescherming / 12
1.9 Flexibiliteit / 13
1.10 Gezondheid / 16
1.11 Decentraal, tenzij / 16
1.12 Instrumentenwet / 17
1.13 Samenvatting in vragen / 17

Hoofdstuk 2 Fysieke leefomgeving / 19
2.1 Inleiding / 19
2.2 Gevolgen voor de fysieke leefomgeving / 21
2.3 Gevolgen voor de mens / 22
2.4 Samenvatting in vragen / 22

Hoofdstuk 3 Activiteiten algemeen / 23
3.1 Inleiding / 23
3.2 Specifieke zorgplichten / 24
3.3 Decentrale regels en omgevingsvergunning activiteiten / 24
3.4 Rijksregels en omgevingsvergunning activiteiten / 25
3.4.1 Algemeen / 25
3.4.2 Algemene rijksregels / 25
3.4.3 Omgevingsvergunning / 25
3.5 Bruidsschat / 30
3.6 Leeswijzer activiteiten / 31
3.7 Samenvatting in vragen / 31

Hoofdstuk 4 Milieubelastende activiteit en lozingsactiviteit / 33
4.1 Inleiding / 33
4.2 Van inrichting naar milieubelastende activiteit / 34
4.3 Milieubelastende activiteiten / 35
4.3.1 Algemeen / 35
4.3.2 Kernactiviteit / 37
4.3.3 Uitzonderingen / 38
4.3.4 Functioneel ondersteunende activiteiten / 39
4.4 Specifieke zorgplicht / 40
4.5 Richtingaanwijzer / 41
4.6 Algemene rijksregels / 42
4.6.1 Algemeen / 42
4.6.2 Inhoudelijke regels / 42
4.6.3 Bevoegd gezag / 43
4.6.4 Normadressaat / 44
4.6.5 Maatwerkregels / 44
4.6.6 Maatwerkvoorschriften / 44
4.7 Omgevingsvergunning / 45
4.7.1 Algemeen / 45
4.7.2 Bevoegd gezag / 45
4.7.3 Voorbereidingsprocedure / 46
4.7.4 Beoordelingsregels / 47
4.7.4.1 Algemeen / 47
4.7.4.2 Algemene beoordelingsregels in het Besluit kwaliteit leefomgeving / 47
4.7.4.3 Specifieke beoordelingsregels in het Besluit kwaliteit leefomgeving / 49
4.7.4.4 Weigeren vergunning vanwege Wet bibob / 49
4.7.4.5 Omgevingsvergunning beperkte milieutoets (OBM) / 49
4.7.5 Voorschriften / 50
4.7.5.1 Algemeen / 50
4.7.5.2 Financiële zekerheid / 50
4.8 Decentrale regels / 50
4.9 Samenvatting in vragen / 51

Hoofdstuk 5 Bouwactiviteit / 53
5.1 Inleiding / 53
5.2 Wet kwaliteitsborging voor het bouwen / 54
5.3 Bouwactiviteit / 55
5.4 Specifieke zorgplichten / 55
5.5 Algemene regels / 56
5.5.1 Algemeen / 56
5.5.2 Inhoudelijke regels / 56
5.5.3 Bevoegd gezag / 57
5.5.4 Normadressaten / 57
5.5.5 Maatwerkregels / 58
5.5.6 Maatwerkvoorschriften / 58
5.5.7 Gelijkwaardige maatregel / 59
5.5.8 Gebruiksmelding / 59
5.6 Omgevingsvergunning / 60
5.6.1 Vergunningplichtige bouwactiviteiten / 60
5.6.2 Vergunningvrije bouwactiviteiten / 61
5.6.3 Bevoegd gezag / 62
5.6.4 Voorbereidingsprocedure / 63
5.6.5 Beoordelingsregels / 63
5.6.5.1 Bouwen van een nieuw bouwwerk / 63
5.6.5.2 Verbouwen of verplaatsen van een bestaand bouwwerk / 63
5.6.5.3 Weigeren vergunning vanwege Wet bibob / 63
5.6.6 Voorschriften / 64
5.7 Decentrale regels / 64
5.8 Samenvatting in vragen / 64

Hoofdstuk 6 Omgevingsplanactiviteit / 65
6.1 Inleiding / 65
6.2 Omgevingsplanactiviteit / 66
6.2.1 Algemeen / 66
6.2.2 Omgevingsplanactiviteit met betrekking tot bouwwerken / 67
6.2.3 Andere omgevingsplanactiviteiten / 67
6.3 Specifieke zorgplicht / 69
6.4 Algemene rijksregels / 69
6.5 Omgevingsvergunning / 69
6.5.1 Omgevingsvergunningplichtige omgevingsplanactiviteit bouwwerken / 69
6.5.2 Omgevingsvergunningvrije omgevingsplanactiviteit bouwwerken in Bbl / 69
6.5.3 Omgevingsvergunningvrije omgevingsplanactiviteit bouwwerken in omgevingsplan / 73
6.5.3.1 Algemeen / 73
6.5.3.2 Uitzondering op vergunningplicht – omgevingsplan onverminderd van toepassing / 73
6.5.3.3 Binnenplanse vergunningvrije activiteiten van rechtswege in overeenstemming met omgevingsplan / 75
6.5.3.4 Inperkingen art. 2.27 Bruidsschat vanwege cultureel erfgoed / 76
6.6 Verhouding vergunningvrije omgevingsplanactiviteit voor bouwwerken en technische bouwactiviteit / 77
6.7 Beoordelingsregels / 78
6.7.1 Algemeen / 78
6.7.2 Binnenplanse omgevingsplanactiviteit (algemeen) / 79
6.7.3 Buitenplanse omgevingsplanactiviteit (algemeen) / 79
6.7.4 Binnenplanse omgevingsplanactiviteit bouwwerken / 80
6.7.5 Weigeren vergunning vanwege Wet bibob / 81
6.8 Samenvatting in vragen / 81

Hoofdstuk 7 Natura 2000-activiteit / 83
7.1 Inleiding / 83
7.2 Natura 2000-activiteit / 83
7.3 Specifieke zorgplicht / 84
7.4 Rijksregels / 85
7.4.1 Algemeen / 85
7.4.2 Bevoegd gezag / 85
7.4.3 Normadressaat / 85
7.4.4 Maatwerkregels / 86
7.4.5 Maatwerkvoorschriften / 86
7.4.6 Gegevens en bescheiden / 86
7.4.7 Ongewoon voorval / 87
7.5 Omgevingsvergunning / 87
7.5.1 Algemeen / 87
7.5.2 Bevoegd gezag / 88
7.5.3 Voorbereidingsprocedure / 88
7.5.4 Beoordelingsregels / 89
7.5.4.1 Algemeen / 89
7.5.4.2 Algemene beoordelingsregels in het Besluit kwaliteit leefomgeving / 89
7.5.4.3 Specifieke beoordelingsregels in het Besluit kwaliteit leefomgeving / 90
7.6 Voorschriften / 90
7.7 Decentrale regels / 91
7.8 Samenvatting in vragen / 91

Hoofdstuk 8 Zorgplichten / 93
8.1 Inleiding / 93
8.2 Algemene zorgplicht / 93
8.2.1 Algemeen / 93
8.2.2 Verhouding zorgplicht tot specifieke regels / 94
8.3 Specifieke zorgplichten / 96
8.4 Handhaving van de zorgplicht / 98
8.4.1 Algemeen / 98
8.4.2 Bestuursrechtelijke handhaving / 99
8.4.3 Strafrechtelijke handhaving / 99
8.4.4 Civielrechtelijke aansprakelijkheid / 99
8.4.5 Specifieke zorgplichten / 100
8.5 Vangnet / 100
8.6 Samenvatting in vragen / 101

Hoofdstuk 9 Algemene rijksregels / 103
9.1 Inleiding / 103
9.2 Verplichting algemene rijksregels / 104
9.3 Bevoegdheid algemene rijksregels / 105
9.4 Omgevingsregeling / 105
9.5 Melding / 105
9.6 Omgevingsvergunning / 107
9.7 Maatwerkvoorschriften / 107
9.8 Maatwerkregels / 108
9.9 Gelijkwaardigheid / 108
9.10 Bevoegd gezag / 109
9.11 Samenvatting in vragen / 110

Hoofdstuk 10 Omgevingsvergunning / 113
10.1 Inleiding / 113
10.2 Omgevingsvergunningplichtige activiteiten / 114
10.2.1 Algemeen / 114
10.2.2 Omgevingsvergunningplichtige activiteiten wet / 114
10.2.3 Omgevingsvergunningplicht waterschapsverordening / 115
10.2.4 Omgevingsvergunningplicht omgevingsverordening / 115
10.3 Verbod handelen in strijd met voorschriften omgevingsvergunning / 115
10.4 Verbod in stand laten zonder vergunning gebouwd bouwwerk / 116
10.5 Aanvraag los of gelijktijdig / 116
10.6 Bevoegd gezag / 117
10.6.1 Algemeen / 117
10.6.2 Enkelvoudige aanvraag / 118
10.6.3 Meervoudige aanvraag / 118
10.6.4 Wateractiviteit / 119
10.6.5 Magneetactiviteit / 119
10.6.6 Hoogste bevoegd gezag of bestuursorgaan / 119
10.6.7 Eens bevoegd gezag altijd bevoegd gezag / 120
10.6.8 Bevoegd gezag grondgebiedoverstijgende aanvraag / 120
10.6.9 Bevoegd gezag actualiseren, wijzigen, intrekken en revisie / 121
10.7 Advies en advies met instemming / 121
10.7.1 Inleiding / 121
10.7.2 Advies / 121
10.7.3 Advies met instemming / 122
10.7.3.1 Algemeen / 122
10.7.3.2 Instemming / 123
10.7.3.3 Instemming niet vereist / 123
10.7.3.4 Gronden verlenen of onthouden instemming / 123
10.7.3.5 Termijn instemming; geen fi ctieve instemming / 124
10.7.3.6 Advies en instemming bij ambtshalve besluiten tot wijziging of intrekking van eerder besluit op aanvraag / 124
10.8 Flexibiliteitsregeling bevoegd gezag / 125
10.9 Geen conversie van de aanvraag / 125
10.10 Beoordeling van de aanvraag / 125
10.10.1 Activiteiten in de Omgevingswet / 125
10.10.2 Beoordelingsregels aanvraag art. 5.1-activiteiten in omgevingsverordening / 126
10.10.3 Beoordelingsregels activiteiten in waterschaps- of omgevingsverordening / 126
10.10.4 Weigeren vergunning vanwege Wet bibob / 126
10.10.5 Weigeren vergunning vanwege ernstige gezondheidsrisico’s / 127
10.10.6 Verlenen of weigeren vergunning vanwege onthouden instemming / 127
10.10.7 Gedeeltelijk verlenen omgevingsvergunning bij aanvraag meer activiteiten / 128
10.11 Voorschriften omgevingsvergunning / 128
10.12 Termijnstelling omgevingsvergunning / 130
10.12.1 Algemeen / 130
10.12.2 Voortdurende activiteit / 131
10.12.3 Aflopende activiteit / 131
10.12.4 Voorschriften na gelding vergunning / 131
10.12.5 Verplichte termijn / 131
10.12.6 Seizoensgebonden en drijvende bouwwerken / 131
10.13 Normadressaat omgevingsvergunning en aanwijzing vergunninghouder / 133
10.13.1 Algemeen / 133
10.13.2 Zaaksgebonden omgevingsvergunning / 133
10.13.3 Informeren overgang omgevingsvergunning / 133
10.13.4 Persoonsgebonden omgevingsvergunning / 134
10.13.5 Omgevingsvergunning voor deel-exploitanten / 135
10.14 Actualisering omgevingsvergunning / 136
10.15 Wijziging en intrekking / 137
10.15.1 Algemeen / 137
10.15.2 Verplichting wijziging of intrekking / 137
10.15.3 Bevoegdheid wijziging voorschriften / 137
10.15.4 Bevoegdheid intrekking omgevingsvergunning / 137
10.15.5 Verzoek wijziging of intrekking instemmingsorgaan / 138
10.16 Revisievergunning / 139
10.16.1 Algemeen / 139
10.16.2 Ambtshalve revisievergunning / 140
10.16.3 Verschillend bevoegd gezag / 141
10.16.4 Juridische status / 141
10.17 Samenvatting in vragen / 141

Hoofdstuk 11 Procedure omgevingsvergunning / 143
11.1 Inleiding / 143
11.2 Terminologie / 144
11.3 Vooroverleg / 145
11.4 Aanvraag, leges en participatie / 146
11.4.1 Algemeen / 146
11.4.2 Leges / 146
11.4.3 Aanvraagvereisten en participatie / 146
11.5 Houdbaarheid gegevens / 147
11.6 Coördinatieregeling Awb (samenhangende besluiten) / 149
11.6.1 Algemeen / 149
11.6.2 Aanvullende bepalingen voor coördinatie van de vergunningverlening voor een milieubelastende activiteit en wateractiviteit / 149
11.6.3 Coördinatie omgevingsplan en omgevingsvergunning voor een omgevingsplanactiviteit / 150
11.6.4 Koepelconcept / 150
11.7 Milieueffectrapportage / 150
11.7.1 Algemeen / 150
11.7.2 Aanwijzen mer-(beoordelings)plichtige projecten en besluiten / 151
11.8 Ontvangstbevestiging / 152
11.9 Bevoegd gezag / 152
11.10 Reguliere of uitgebreide voorbereidingsprocedure / 152
11.10.1 Reguliere procedure / 152
11.10.2 Uitgebreide procedure / 153
11.11 Kennisgeving aanvraag / 153
11.12 Aanvraag naar adviesorganen / 154
11.13 Beoordeling ontvankelijkheid / 154
11.14 Ontwerpbesluit / 155
11.15 Openbaarheid informatie / 155
11.16 Zienswijzen en adviezen / 155
11.17 Kerkelijk monument / 156
11.18 Beslistermijn / 156
11.18.1 Reguliere procedure / 156
11.18.2 Uitgebreide procedure / 157
11.18.3 Opschorting beslistermijn Natura 2000-activiteit / 157
11.18.4 Geen omgevingsvergunning vereist / 158
11.19 Dwangsom bij niet tijdig beslissen / 158
11.20 Bekendmaking en mededeling / 159
11.21 Inwerkingtreding omgevingsvergunning / 159
11.21.1 Hoofdregel inwerkingtreding / 159
11.21.2 Uitgestelde werking / 159
11.21.3 Opschorting verzoek voorlopige voorziening / 160
11.21.4 Verzoek opheffing opschorting / 160
11.21.5 Spoedeisende omstandigheden / 161
11.21.6 Wijziging voorschriften en intrekking omgevingsvergunning / 161
11.21.7 Aanvullende inwerkingtredingsbepaling vanwege Kernenergiewet / 161
11.21.8 Aanvullende inwerkingtredingsbepaling vanwege doelmatige uitvoering en handhaving / 161
11.22 Bezwaar / 162
11.22.1 Reguliere procedure / 162
11.22.2 Uitgebreide procedure / 162
11.23 Beroep bij de rechtbank / 162
11.23.1 Reguliere procedure / 162
11.23.2 Uitgebreide procedure / 162
11.23.3 Wijziging van ondergeschikte aard / 163
11.23.4 Coördinatieregeling / 163
11.24 Hoger beroep: ABRvS / 163
11.24.1 Algemeen / 163
11.24.2 Evenredigheidstoets / 164
11.25 Stichting Advisering bestuursrechtspraak (StAb) / 164
11.26 Samenvatting in vragen / 164

Hoofdstuk 12 Omgevingsplan / 167
12.1 Inleiding / 167
12.2 Eén omgevingsplan / 168
12.3 Procedure / 169
12.3.1 Algemeen / 169
12.3.2 Kennisgeving voornemen en participatie / 170
12.3.3 Milieueffectrapportage / 170
12.3.3.1 Plan-mer / 170
12.3.3.2 Project-mer / 170
12.3.4 Ontwerp-omgevingsplan en zienswijzen / 171
12.3.5 Vaststellen omgevingsplan / 171
12.3.6 Bekendmaking, kennisgeving en terinzagelegging / 171
12.3.7 Inwerkingtreding en DSO / 172
12.3.8 Beroep in eerste en enige aanleg bij de ABRvS / 172
12.3.9 Toepassing Wet bibob bij wijziging omgevingsplan op aanvraag / 172
12.4 Evenwichtige toedeling van functies aan locaties / 172
12.4.1 Algemeen / 172
12.4.2 Ruimtelijke regels en milieuregels / 174
12.4.3 Bestuurlijke afwegingsruimte / 174
12.4.4 Voormalige bedrijfswoningen en de aspecten geluid, trillingen en geur / 176
12.5 Decentrale regels over activiteiten / 177
12.5.1 Algemeen / 177
12.5.2 Melding / 177
12.5.3 Omgevingsvergunning / 177
12.5.4 Maatwerkvoorschriften / 178
12.5.5 Maatwerkregels / 178
12.5.6 Gelijkwaardigheid / 178
12.6 Bevoegd gezag / 179
12.7 Voorbereidingsbesluiten / 179
12.7.1 Omgevingsplan / 179
12.7.2 Voorbereidingsbesluit in verband met projectbesluit, instructieregels of instructies / 180
12.8 Actualisering in verband met omgevingsplanactiviteiten / 180
12.9 Aanwijzen moderniseringslocaties / 182
12.10 Regels over het uiterlijk van bouwwerken / 182
12.11 Geen belemmering projectbesluit en voorbereidingsbesluit / 182
12.12 Van bestemmingsplan naar omgevingsplan / 183
12.12.1 Omgevingsplan bestaat uit tijdelijk en nieuw deel / 183
12.12.2 Tijdelijk deel omgevingsplan / 183
12.12.2.1 Algemeen / 183
12.12.2.2 Bestaande (ruimtelijke) besluiten / 183
12.12.2.3 Aangewezen besluiten en kaarten Aanvullingswet bodem / 184
12.12.2.4 Omgevingsplanregels van rijkswege (bruidsschat) / 184
12.12.3 Overgangsfase tot 1 januari 2032 / 184
12.12.4 Omzetten van ruimtelijke regels uit tijdelijk deel van het omgevingsplan / 185
12.12.5 Omzetten bruidsschatregels uit het tijdelijk deel van het omgevingsplan / 186
12.12.6 Omzetten regels over fysieke leefomgeving uit gemeentelijke verordeningen / 186
12.12.7 Nieuwe regels omgevingsplan moeten voldoen aan de Omgevingswet / 187
12.12.8 Nieuwe regels omgevingsplan niet in strijd met het tijdelijk deel / 187
12.12.9 Omgevingsplan vaststellen voor inwerkingtreding Omgevingswet / 187
12.12.10 Nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen / 187
12.13 Reactieve interventiebevoegdheid / 188
12.14 Samenvatting in vragen / 189

Hoofdstuk 13 Waterschapsverordening / 191
13.1 Eén waterschapsverordening / 191
13.2 Decentrale regels over activiteiten / 192
13.2.1 Algemeen / 192
13.2.2 Melding / 192
13.2.3 Omgevingsvergunning / 192
13.2.4 Maatwerkvoorschriften / 192
13.2.5 Maatwerkregels / 193
13.2.6 Gelijkwaardigheid / 193
13.3 Bevoegd gezag / 194
13.4 Overgangsrecht / 194
13.5 Samenvatting in vragen / 195

Hoofdstuk 14 Omgevingsverordening / 197
14.1 Eén omgevingsverordening / 197
14.2 Toedeling van functies aan locaties / 198
14.3 Decentrale regels over activiteiten / 198
14.3.1 Algemeen / 198
14.3.2 Melding / 198
14.3.3 Omgevingsvergunning / 199
14.3.4 Maatwerkvoorschriften / 199
14.3.5 Maatwerkregels / 199
14.3.6 Gelijkwaardigheid / 200
14.4 Bevoegd gezag / 201
14.5 Voorbereidingsbesluit omgevingsverordening / 201
14.6 Overgangsrecht / 201
14.7 Samenvatting in vragen / 202

Hoofdstuk 15 Omgevingsvisie / 203
15.1 Inleiding / 203
15.2 Inhoud omgevingsvisie / 203
15.3 Vaststellen omgevingsvisie / 204
15.4 Overgangsrecht / 205
15.5 Samenvatting in vragen / 206

Hoofdstuk 16 Omgevingsprogramma / 207
16.1 Inleiding / 207
16.2 Inhoud programma / 207
16.3 Vaststellen programma / 207
16.4 Verplichte programma’s / 208
16.4.1 Algemeen / 208
16.4.2 EU-richtlijnprogramma / 208
16.4.3 Omgevingswaardeprogramma / 209
16.4.4 Overige bepalingen / 210
16.5 Onverplichte programma’s / 210
16.5.1 Algemeen / 210
16.5.2 Gemeentelijk rioleringsprogramma / 210
16.5.3 Inrichtingsprogramma / 210
16.5.4 Programmatische aanpak / 211
16.5.4.1 Algemeen / 211
16.5.4.2 Bevoegdheid / 212
16.5.4.3 Gebruiksruimte / 212
16.5.4.4 Inhoud / 212
16.5.4.5 Koepelconcept / 212
16.5.4.6 Uitvoering / 213
16.5.4.7 Monitoring / 213
16.6 Samenvatting in vragen / 213

Hoofdstuk 17 Omgevingswaarden / 215
17.1 Inleiding / 215
17.2 Aard, termijn, locaties en onderbouwing / 216
17.3 Rechtsgevolgen / 216
17.3.1 Algemeen / 216
17.3.2 Programma / 217
17.3.3 Monitoring / 217
17.3.4 Geen doorwerking / 217
17.4 Gemeente / 218
17.4.1 Facultatieve omgevingswaarden / 218
17.4.2 Verplichte omgevingswaarden / 218
17.5 Provincie / 219
17.5.1 Facultatieve omgevingswaarden / 219
17.5.2 Verplichte omgevingswaarden / 220
17.6 Rijk / 220
17.6.1 Facultatieve omgevingswaarden / 220
17.6.2 Verplichte omgevingswaarden / 220
17.7 Samenvatting in vragen / 221

Hoofdstuk 18 Instructieregels en instructies / 223
18.1 Inleiding / 223
18.2 Instructieregels / 223
18.2.1 Instructieregels provincie / 223
18.2.2 Instructieregels Rijk / 224
18.2.3 Verplichte instructieregels Rijk / 225
18.2.4 Ontheffing instructieregels / 226
18.3 Instructies / 226
18.3.1 Instructie provincie / 226
18.3.2 Instructie Rijk / 227
18.4 Indeplaatstreding / 227
18.5 Vernietiging waterschapsbeslissingen / 228
18.6 Samenvatting in vragen / 228

Hoofdstuk 19 Projectbesluit / 229
19.1 Inleiding / 229
19.2 Project / 231
19.3 Bevoegd gezag / 231
19.3.1 Algemeen / 231
19.3.2 Voorrangsregel bevoegd gezag projectbesluit / 232
19.3.3 Flexibiliteitsregeling projectbesluit Rijk / 232
19.3.4 Verplicht projectbesluit / 233
19.3.5 Verbod projectbesluit / 233
19.4 Projectprocedure / 233
19.4.1 Algemeen / 233
19.4.2 Kennisgeving voornemen / 234
19.4.3 Kennisgeving participatie / 234
19.4.4 Verkenning / 234
19.4.5 Voorkeursbeslissing / 235
19.4.6 Projectbesluit / 236
19.4.6.1 Algemeen / 236
19.4.6.2 Inhoud projectbesluit / 236
19.4.6.3 Integraal besluit / 237
19.4.6.4 Beoordelingsregels / 238
19.4.6.5 Uitwerking binnen projectbesluit / 238
19.4.6.6 Inwerkingtreding / 238
19.5 Beroep / 239
19.6 Handhaving van het projectbesluit / 239
19.7 Coördinatie uitvoeringsbesluiten / 240
19.8 Gemeentelijke projecten van publiek belang / 240
19.9 Samenvatting in vragen / 240

Hoofdstuk 20 Nadeelcompensatie / 241
20.1 Inleiding / 241
20.2 Schadeoorzaak / 243
20.3 Immateriële schade / 245
20.4 Schadebepaling / 245
20.4.1 Schadebepaling als een omgevingsvergunning is vereist / 245
20.4.2 Schadevergoeding als geen omgevingsvergunning is vereist / 247
20.5 Actieve risicoaanvaarding / 248
20.6 Passieve risicoaanvaarding / 249
20.7 Normaal maatschappelijk risico / 250
20.8 Bevoegd gezag / 251
20.9 Delegatiegrondslagen / 252
20.9.1 Aanwijzing adviseurs en procedureregels / 252
20.9.2 Informatieverplichting / 252
20.10 Schadevergoedingsovereenkomst / 252
20.11 Verhaal schadevergoeding bij beschikking / 253
20.12 Verjaring / 253
20.13 Overgangsrecht / 254
20.14 Samenvatting in vragen / 254

Hoofdstuk 21 Handhaving, toezicht en strafbaarstelling / 255
21.1 Inleiding / 255
21.2 Handhavingstaak / 256
21.3 Handhavingsbevoegdheid / 256
21.3.1 Algemene regels / 256
21.3.2 Omgevingsvergunning / 257
21.3.3 Projectbesluit / 257
21.3.4 Gedoogplicht / 257
21.3.5 Overige gevallen / 257
21.3.6 Overdragen handhavingstaak / 258
21.3.7 Mede-handhavingstaak / 258
21.3.8 Bestuursdwangbevoegdheid minister / 259
21.3.9 Herstelsanctie en rechtsopvolger / 259
21.3.10 Niet overgaan van bevoegdheid tot handhaving / 259
21.3.11 Handhavingstaak minister van EZK / 259
21.4 Omgevingsdiensten / 260
21.4.1 Instelling omgevingsdiensten / 260
21.4.2 Omgevingsdiensten met basistakenpakket of met bijzondere taken / 260
21.4.3 Kwaliteit basistakenpakket omgevingsdiensten / 261
21.5 Nalevingstoezicht / 261
21.5.1 Algemeen / 261
21.5.2 Toezichthouder / 262
21.5.2.1 Algemeen / 262
21.5.2.2 Aanwijzing toezichthouder / 262
21.5.2.3 Bevoegdheden / 262
21.5.2.4 Binnentreden woning / 264
21.5.2.5 Bevoegdheid rijksbelastingdienst / 264
21.5.2.6 Inachtneming VN-Zeerechtverdrag / 265
21.6 Last onder bestuursdwang / 265
21.6.1 Herstelsanctie / 265
21.6.2 Beheersmaatregelen / 265
21.6.3 Afdwingen vergunningaanvraag en gedoogvoorwaarde / 266
21.6.4 Geen last in spoedeisende gevallen / 266
21.6.5 Bevoegdheid / 266
21.6.5.1 Algemeen / 266
21.6.5.2 Beginselplicht tot handhaven / 267
21.6.5.3 Bijzondere bevoegdheden / 267
21.6.6 Bestuursdwangbeschikking / 267
21.6.7 Bekendmaking / 268
21.6.8 Overtreder, rechthebbende, rechtsopvolger(s) / 268
21.6.9 Kostenbeschikking / 268
21.6.10 Toepassingsbeschikking / 268
21.6.11 Beperking procedurelasten / 270
21.7 Last onder dwangsom / 270
21.7.1 Herstelsanctie / 270
21.7.2 Beheersmaatregelen / 271
21.7.3 Afdwingen vergunningaanvraag en gedoogvoorwaarden / 271
21.7.4 Bevoegdheid / 272
21.7.4.1 Algemeen / 272
21.7.4.2 Beginselplicht tot handhaving / 272
21.7.5 Dwangsombeschikking / 272
21.7.6 Bekendmaking / 273
21.7.7 Overtreder en rechtsopvolger(s) / 273
21.7.8 Verbeuren van een dwangsom / 273
21.7.9 Invorderingsbeschikking / 273
21.7.9.1 Algemeen / 273
21.7.9.2 Aanmaning / 274
21.7.9.3 Vervallen invorderingsbeschikking / 274
21.7.9.4 Verzoek om invorderingsbeschikking / 274
21.7.9.5 Beperking procedurelasten / 275
21.7.9.6 Wijziging en intrekking last onder dwangsom / 275
21.8 Intrekken van een omgevingsvergunning / 275
21.8.1 Algemeen / 275
21.8.2 Intrekking begunstigende beschikking / 276
21.8.3 Afvalstoffen / 276
21.8.4 Begunstigingstermijn / 276
21.9 Bestuurlijke boete / 276
21.10 Bestuurlijke maatregelen natuur / 277
21.11 Handhavingsverzoek / 277
21.11.1 Verzoekers / 277
21.11.2 Beschikking bevoegd gezag / 277
21.12 Handhavingsprocedure / 278
21.13 Strafrechtelijke aspecten van de Omgevingswet / 278
21.13.1 Opsporingsambtenaren / 278
21.13.2 Economische delicten / 279
21.13.3 Toepasselijkheid Nederlandse strafwet / 279
21.14 Samenvatting in vragen / 279

Hoofdstuk 22 Bijzondere omstandigheden / 281
22.1 Inleiding / 281
22.2 Bijzondere omstandigheden in de fysieke leefomgeving / 282
22.3 Ongewoon voorval / 282
22.3.1 Algemeen / 282
22.3.2 Veroorzaker / 283
22.3.3 Bevoegd gezag / 284
22.3.4 Doormeldings- en informatieplicht bevoegd gezag / 284
22.3.5 Veroorzaker verplichten tot treffen van maatregelen / 285
22.3.6 Zuiveringtechnisch werk / 286
22.3.7 Bevoegdheid tot treffen van maatregelen / 287
22.3.8 Kostenverhaal getroffen maatregelen / 287
22.3.9 Onderzoek oorzaak en voorkomen herhaling / 289
22.4 Archeologische toevalsvondst van algemeen belang / 289
22.5 Toevalsvondst van bodemverontreiniging / 290
22.6 Alarmeringswaarden / 290
22.7 Gevaar voor waterstaatswerken / 291
22.8 Buitengewone omstandigheden / 291
22.8.1 Algemeen / 291
22.8.2 Regulering prioritering uitvoering projecten bij schaarste / 291
22.8.3 Defensie / 291
22.9 Samenvatting in vragen / 292

Hoofdstuk 23 Experimenteerbepaling / 293
23.1 Inleiding / 293
23.2 Maatschappelijke doelen / 293
23.3 Afwijken van geldende wetgeving / 294
23.4 Aanwijzing bij AMvB / 294
23.5 Maatregelen / 295
23.6 Samenvatting in vragen / 296

Hoofdstuk 24 Grondeigendom / 297
24.1 Inleiding / 297
24.2 Voorkeursrecht / 299
24.2.1 Algemeen / 299
24.2.2 Voorkeursrechtbeschikking / 299
24.2.2.1 Bevoegd gezag / 299
24.2.2.2 Grondslag / 300
24.2.2.3 Procedure / 300
24.2.2.4 Geldingsduur / 300
24.2.2.5 Verbod op hervestiging / 301
24.2.3 Vervreemding na vestiging van een voorkeursrecht / 301
24.3 Onteigening / 302
24.3.1 Algemeen / 302
24.3.2 Onteigeningsprocedure / 303
24.3.2.1 Onteigenaar / 303
24.3.2.2 Onteigeningsbeschikking / 303
24.3.2.3 Procedure onteigeningsbeschikking / 303
24.3.3 Schadeloosstellingsprocedure / 304
24.3.4 Eigendomsovergang / 304
24.4 Landinrichting / 305
24.4.1 Algemeen / 305
24.4.2 Rechthebbende / 305
24.4.3 Inrichtingsprogramma / 306
24.4.4 Landinrichtingsactiviteit / 306
24.4.5 Inrichtingsbesluit / 306
24.4.6 Herverkaveling / 307
24.5 Kavelruil / 307
24.6 Kostenverhaal / 308
24.6.1 Algemeen / 308
24.6.2 Verplicht kostenverhaal / 308
24.6.3 Anterieure overeenkomst / 308
24.6.4 Publiekrechtelijke regeling / 308
24.6.5 Posterieure overeenkomst / 309
24.6.6 Beschikking bestuursrechtelijke geldschuld (kostenverhaalbeschikking) / 309
24.6.7 Eindafrekening / 309
24.6.8 Regeling plankosten / 309
24.7 Samenvatting in vragen / 310

Hoofdstuk 25 Overgangsrecht / 311
25.1 Inleiding / 311
25.2 Opbouw en indeling regels overgangsrecht / 311
25.3 Algemene overgangsbepalingen lopende procedures besluiten / 312
25.3.1 Algemeen / 312
25.3.2 Vaste uitgangspunten en begrippen / 312
25.3.3 Oude recht blijft van toepassing op lopende procedures / 314
25.3.3.1 Eerbiedigende werking / 314
25.3.3.2 Besluit op aanvraag / 314
25.3.3.3 Ambtshalve besluit met toepassing van afd. 3.4 Awb / 315
25.3.3.4 Ambtshalve besluit met toepassing van titel 4.1 Awb / 316
25.4 Overgangsbepaling omgevingsplannen / 316
25.5 Overgangsbepalingen waterschapsverordeningen / 317
25.6 Overgangsbepalingen omgevingsvisies / 317
25.7 Overgangsbepalingen programma / 317
25.8 Overgangsbepalingen omgevingsvergunningen / 318
25.8.1 Ontheffing en vergunning / 318
25.8.2 Nieuwe vergunningplicht / 322
25.8.3 Wijziging bevoegd gezag vergunningverlening / 323
25.9 Overgangsbepalingen bestuurlijke sanctiebesluiten / 323
25.10 Overgangsbepalingen landelijke voorziening / 325
25.11 Overgangsbepalingen AMvB’s / 325
25.11.1 Algemeen / 325
25.11.2 Melding, kennisgeving, andere informatieverplichting / 326
25.11.3 Melding ongewoon voorval / 326
25.11.4 Gelijkwaardige maatregel / 327
25.11.5 Maatwerkvoorschriften c.a / 327
25.11.6 Vergunningvoorschriften complexe bedrijven / 328
25.12 Samenvatting in vragen / 329

BIJLAGE
Antwoorden / 331

Trefwoordenregister / 361
Over de auteur / 375