Werken onder architectuur

Voorwoord

Deel I Architectuur als stuurinstrument
1 Inleiding
1.1 Het begrip architectuur
1.2 De aanleiding in de business voor architectuur
1.2.1 Respons op veranderingen
1.2.2 Marktgerichtheid als respons
1.2.3 Adaptiviteit als grote uitdaging
1.2.4 Aanknopingspunten voor adaptiviteit
1.3 Overzicht, inzicht en controle door architectuur
1.3.1 De business als vertrekpunt
1.3.2 Het ontwikkelen van architectuur
1.3.3 Het gebruik van architectuur
1.4 Doel en doelgroep van dit boek
1.5 De opzet en structuur van dit boek

2 Sturing via Business P-rocess Management
2.1 BPM als managementinstrument
2.2 BPM als specifiek vakgebied
2.3 De BPM-cyclus
2.4 Sturen op processen
2.4.1 Niveaus van processen
2.4.2 Soorten processen
2.4.3 Processturing via procesarchitectuur
2.4.4 Procesgericht besturingsmodel
2.5 De besturingsniveaus in het BPM-Model
2.5.1 Besturingsniveau 1: Sturen op taken
2.5.2 Besturingsniveau 2: Sturen op werkprocessen
2.5.3 Besturingsniveau 3: Sturen op bedrijfsprocessen
2.5.4 Besturingsniveau 4: Sturen op ketenprocessen

3 Sturing via architectuur
3.1 De bouw- en IT-wereld als inspiratiebron
3.1.1 Architectuurprincipes in de bouw- en IT-wereld
3.1.2 Veranderen (z)onder architectuur in de bouw- en IT-wereld
3.2 Architectuur als dé oplossing voor bedrijven?
3.2.1 Het belang van principes in bedrijven
3.2.2 Veranderen (z)onder architectuur in bedrijven
3.3 Architectuur als veranderinstrument
3.3.1 Veranderen onder architectuur
3.3.2 Inzicht in structuur en samenhang door architectuur
3.3.3 Communiceren over architectuur
3.3.4 Randvoorwaarden voor veranderen onder architectuur
3.4 De rol van de architect
3.4.1 De architect als spin in het web
3.4.2 De vooroordelen over de architect
3.5 Architectuurprocessen


Deel II Invulling van bedrijfsarchitectuur
4 De bedrijfsarchitectuur
4.1 Gebruik en positionering van het begrip bedrijfsarchitectuur
4.1.1 Bedrijfsarchitectuur
4.1.2 Businessarchitectuur en IT-architectuur
4.2 Keuze voor een architectuurraamwerk
4.2.1 Het keuzeproces
4.2.2 De keuzevariabelen
4.3 Architectuurprincipes
4.4 Samenstelling van een bedrijfsarchitectuur
4.4.1 Externe omgeving
4.4.2 Strategie en doelen
4.4.3 Bedrijfsarchitectuurprincipes
4.4.4 Aspectarchitecturen
4.5 Varianten van de bedrijfsarchitectuur
4.6 Samenstelling van een aspectarchitectuur
4.6.1 Aspectarchitectuurprincipes
4.6.2 Ontwerpkaders
4.7 Architectuurconventies
4.8 Reikwijdte van de architectuur
4.8.1 Scope
4.8.2 Tijd
4.8.3 Diepgang
4.9 Pragmatisch omgaan met bedrijfsarchitectuur
5 De productarchitectuur
5.1 Het begrip 'product'
5.2 Reikwijdte van de productarchitectuur
5.2.1 Scope productarchitectuur
5.2.2 Tijdsdimensie productarchitectuur
5.2.3 Diepgang productarchitectuur
5.3 Principes, regels en richtlijnen in de productarchitectuur
5.4 Productarchitectuur en procesarchitectuur

6 De procesarchitectuur
6.1 Het belang van een procesarchitectuur
6.2 Reikwijdte van de procesarchitectuur
6.2.1 Scope procesarchitectuur
6.2.2 Tijdsdimensie procesarchitectuur
6.2.3 Diepgang procesarchitectuur
6.3 Stijl van de procesarchitectuur
6.3.1 Bedrijfsprocessen
6.3.2 Werkprocessen
6.3.3 Processtap/activiteit
6.4 Procesarchitectuurprincipes
6.4.1 Vb 1 – Resultaat- of event-georiënteerde bedrijfsprocessen
6.4.2 Vb 2 – 'Make to stock' of 'make to order'
6.4.3 Vb 3 – Werkprocessen als eenheid van sturing
6.4.4 Vb 4 – Werkprocessen als eenheid van hergebruik
6.4.5 Vb 5 – Werkprocessen gerelateerd aan informatieplatforms
6.4.6 Positionering principes in de procesarchitectuur
6.5 Procesontwerpkaders
6.5.1 Architectuurmodel in de procesarchitectuur
6.5.2 Regels in de procesarchitectuur
6.5.3 Richtlijnen in de procesarchitectuur
6.5.4 Regels en richtlijnen in relatie tot prestaties
6.5.5 Relaties in de procesarchitectuur
6.5.6 Conventies in de procesarchitectuur
6.6 Wanneer een procesarchitectuur?
6.6.1 Procesarchitectuur en besturingsniveau 1
6.6.2 Procesarchitectuur en besturingsniveau 2
6.6.3 Procesarchitectuur en besturingsniveau 3
6.6.4 Procesarchitectuur en besturingsniveau 4
6.7 Relaties procesarchitectuur met andere aspectgebieden

7 De organisatiearchitectuur
7.1 Het begrip 'organisatie'
7.2 Reikwijdte van de organisatiearchitectuur
7.2.1 Scope organisatiearchitectuur
7.2.2 Tijdsdimensie organisatiearchitectuur
7.2.3 Diepgang organisatiearchitectuur
7.3 Principes, regels en richtlijnen in de organisatiearchitectuur
7.4 Organisatiearchitectuur en procesarchitectuur

8 De informatiearchitectuur
8.1 Het begrip 'informatievoorziening'
8.2 Reikwijdte van de informatiearchitectuur
8.2.1 Scope informatiearchitectuur
8.2.2 Tijdsdimensie informatiearchitectuur
8.2.3 Diepgang informatiearchitectuur
8.3 Principes, regels en richtlijnen in de informatiearchitectuur
8.4 Informatiearchitectuur en procesarchitectuur


Deel III Via architectuur naar adaptiviteit
9 De architectuurprincipes van een adaptief bedrijf
9.1 Architectuurstijl gericht op adaptiviteit
9.2 Businessprincipes voor adaptiviteit
9.2.1 Marktgerichtheid en adaptiviteit
9.2.2 Compliance, transparantie en adaptiviteit
9.2.3 Samenwerking en adaptiviteit
9.2.4 Voorbeelden businessprincipes
9.3 Inrichtingsprincipes voor adaptiviteit
9.3.1 Modulariteit en adaptiviteit
9.3.2 Standaardisatie en adaptiviteit
9.3.3 Digitalisering en adaptiviteit
9.3.4 Voorbeelden inrichtingsprincipes
9.4 Veranderprincipes voor adaptiviteit
9.4.1 Dynamische architectuur en adaptiviteit
9.4.2 Passend programmamanagement en adaptiviteit
9.4.3 Business-IT-alignment en adaptiviteit
9.4.4 Voorbeelden veranderprincipes

10 De stabiele factoren van een adaptief bedrijf
10.1 Het nut van inrichtingsonafhankelijke modellen
10.2 Het bedrijfsfunctiemodel
10.2.1 Het bedrijfsfunctiemodel als ankerpunt
10.2.2 Ontwikkeling van een bedrijfsfunctiemodel
10.3 Het regelmodel
10.3.1 Toenemende regeldruk
10.3.2 Inpassing wet- en regelgeving
10.3.3 Essentie van een regelmodel
10.4 Het objectmodel
10.5 Voorwaarden voor bedrijfsfunctie-, regel- en objectmodellen
10.6 De bouwblokken van het adaptieve bedrijf

11 De aspectarchitecturen van een adaptief bedrijf
11.1 De productarchitectuur van een adaptief bedrijf
11.1.1 Modulariteit en standaardisatie in de productarchitectuur
11.1.2 Parametrisatie in de productarchitectuur
11.2 De procesarchitectuur van een adaptief bedrijf
11.2.1 Modulariteit in de procesarchitectuur
11.2.2 Standaardisatie in de procesarchitectuur
11.2.3 Digitalisering in de procesarchitectuur
11.3 De organisatiearchitectuur van een adaptief bedrijf
11.3.1 Samenwerking en adaptiviteit
11.3.2 Sturen op blijvende adaptiviteit
11.3.3 Cultuur van een adaptief bedrijf
11.4 De informatiearchitectuur van een adaptief bedrijf
11.4.1 Modulariteit en standaardisatie in de informatiearchitectuur
11.4.2 De servicegeoriënteerde architectuur
11.4.3 Toenemende digitalisering op alle gebieden
11.4.4 Toepassing van BPM- en BRM-systemen
11.4.5 Model van een adaptieve informatievoorziening
11.5 De effecten van adaptiviteit

Deel IV Werken onder architectuur
12 Het gebruik van architectuur
12.1 Architectuur en strategie
12.1.1 Positionering in de externe omgeving
12.1.2 Speelruimte in de interne omgeving
12.1.3 Strategische besluitvorming
12.1.4 Impactanalyse
12.1.5 Business case
12.1.6 Veranderstrategie
12.2 Architectuur en ontwerp
12.2.1 Kader voor ontwerp
12.2.2 Kapstok voor prestatiemanagement
12.2.3 Kapstok voor compliance
12.3 Architectuur en realisatie
12.3.1 Business-IT-alignment
12.3.2 Bouwen onder architectuur
12.3.3 Testen onder architectuur
12.4 Architectuur en implementatie
12.4.1 Krachtenveld rond implementatie
12.4.2 De rol van implementatiemanager
12.4.3 De rol van implementatiecoördinator
12.4.4 De betekenis van communicatie
12.5 Architectuur en uitvoering
12.5.1 Relevantie van architectuur en architect?
12.5.2 Beheersing van de procesgerichte uitvoering

13 Het ontwerpen onder architectuur
13.1 Een aanpak voor werken onder architectuur
13.1.1 De business case
13.1.2 De afbakening
13.1.3 De impactanalyse
13.1.4 Het businessontwerp
13.1.5 Realisatie & Implementatie
13.1.6 Kwaliteitsaudit
13.2 Procesontwerp als hart van het businessontwerp
13.3 Een aanpak voor procesontwerp onder architectuur
13.3.1 Top-down aanpak voor procesontwerp
13.3.2 Bottom-up aanpak voor procesontwerp
13.4 Van procesontwerp naar services
13.5 Servicelagen
13.6 IT-services
13.7 Het ontwerpen van de procesbesturing

14 De inpassing van werken onder architectuur
14.1 Het ontwikkelen van een architectuur
14.1.1 Het verloop van strategie- en architectuurontwikkeling
14.1.2 Een aanpak voor architectuurontwikkeling
14.1.3 Een werkvorm voor architectuurontwikkeling
14.1.4 Het beheren van architectuurbeschrijvingen
14.2 Het implementeren van werken onder architectuur
14.2.1 De organisatorische positionering van de architect
14.2.2 De inrichting van de architectuurprocessen
14.2.3 De herinrichting van de ondersteunde processen
14.3 Aan de slag met architectuur

Referentielijst

Over de auteurs