Te gek voor de rechter

Je bent te gek. Moeten we dat positief of negatief opvatten?

Soms bewonderen we mensen omdat ze buitengewone dingen doen, bijvoorbeeld de Elfstedentocht zwemmen. Soms vinden we iemand te gek om serieus te nemen, bijvoorbeeld als hij een vergiet op zijn hoofd draagt omdat hij in het Vliegend Spaghettimonster gelooft. Wanneer is iemand te gek om hem verantwoordelijk te houden voor de misdaad die hij heeft begaan en mag een werkgever zijn werknemer, omdat hij er anders uitziet, ontslaan?

Rechters die over dit soort vragen moeten oordelen, kunnen het antwoord niet eenvoudig vinden door een wetboek open te slaan. In de wet vinden ze wel dat discrimineren verboden is en dat iedereen het recht heeft op gelijke behandeling. Maar daarmee hebben ze nog geen antwoord op vragen over wat normaal en wat te gek is.

Mensen verdragen het slecht als iemand anders is of zich anders gedraagt dan zijzelf en zijn geneigd om daarop afwijzend te reageren en te zeggen: doe normaal. Dat kan tot discriminatie leiden. Maar wanneer is onderscheid maken discriminatie? Moeten rechters de sociale norm volgen of juist personen beschermen die niet aan deze sociale norm voldoen? Rechters zijn evenwichtskunstenaars, lukt het ze ook om het optimale evenwicht tussen homogeniteit en diversiteit te vinden?