Accessoriteit in het vermogensrecht

Woord vooraf
Dankwoord

DEEL I. INLEIDEND GEDEELTE
Titel I.Probleemstelling en onderzoeksvragen
Hoofdstuk 1. Probleemstelling
Hoofdstuk 2. Onderzoeksvragen

Titel II.Onderzoeksmethode
Titel III.Structuur van dit boek

DEEL II. TYPOLOGIE VAN ACCESSORITEITINLEIDING
Titel I.Ontstaansaccessoriteit
Hoofdstuk 1. Inhoud en afbakening
Afdeling 1. Inhoud
Afdeling 2. Afbakening

Hoofdstuk 2. De strikte en de soepele invulling van ontstaansaccessoriteit
Afdeling 1. De strikte invulling van ontstaansaccessoriteit
Onderafdeling 1. Inhoud
Onderafdeling 2. Toepassingen van de strike invulling
Afdeling 2. De soepele invulling van ontstaans accessoriteit
Onderafdeling 1. Inhoud en belang
§ 1. Inhoud
§ 2. Belang
A. Situering
B. Rang van het accessoir zakelijk zekerheidsrecht
C. Waarborgen van krediet- en leningsovereenkomsten
D. Vestiging van accessoire zekerheidsrechten voor alle sommen
E. Bepalen van de toepasselijke wet in de tijd
Onderafdeling 2. Grondslag van ontstaansaccessoriteit
§ 1. Structuur van de bespreking
§ 2. De goederenrechtelijke structuur van accessoire rechten als grondslag
A. Intrinsieke betrokkenheid op een gewaarborgde schuldvordering
B. Vergelijking met de niet-accessoire (Sicherungs-)grundschuld
C. Toepassing op pand en borgtocht
D. Toepassing op andere accessoire rechten
E. Conclusie
Onderafdeling 3. Vestiging van accessoire zekerheidsrechten tot zekerheid van toekomstige schuldvorderingen
§ 1. Ontstaansaccessoriteit vormt geen beletsel
§ 2. Zekerheidsvestiging onder opschortende voorwaarde?
A. Situering
B. Kritiek
§ 3. Een bestaande waarborgverbintenis en een toekomstige betalingsverbintenis?
A. Situering
B. Praktisch belang
C. Kritiek
D. Besluit
Onderafdeling 4. Inhoud van de soepele invulling van ontstaans-accessoriteit
§ 1. Eerste component: het hoofdrecht moet kunnen ontstaan
A. Inhoud
B. Toepassing
§ 2. Tweede component: het hoofdrecht moet bepaalbaar zijn
A. Inhoud en grondslag
B. Toepassing
§ 3. Uitzonderingen op de soepele invulling van ontstaans-accessoriteit
A. Uitzonderingen op de eerste component
B. Uitzonderingen op de tweede component
§ 4. Functionele gelijkenis met andere goederenrechtelijke principes

Hoofdstuk 3. Besluit ontstaansaccessoriteit
Titel II.Tenietgaansaccessoriteit
Hoofdstuk 1. Inhoud en afbakening
Afdeling 1. Grondslag van tenietgaansaccessoriteit: de goederen-rechtelijke structuur van accessoire rechten
Afdeling 2. Afbakening t.a.v. ontstaansaccessoriteit
Hoofdstuk 2. Tenietgaansaccessoriteit als algemeen rechtsbeginsel
Afdeling 1. Situering
Afdeling 2. Wettelijke tenietgaansaccessoriteit
Onderafdeling 1. Uniforme versus disparate wettelijke grondslag
§ 1. Uniforme wettelijke grondslag
§ 2. Disparate wettelijke grondslag
Onderafdeling 2. Besluit
Afdeling 3. Niet-wettelijke tenietgaansaccessoriteit
Onderafdeling 1. Situering
Onderafdeling 2. Vormerkung (d)
Onderafdeling 3. Accessoir opstalrecht
Onderafdeling 4. Andere voorbeelden
§ 1. Algemeen: principiële contractvrijheid bij de creatie van persoonlijke rechten
§ 2. Voorbeelden
A. Accessoire delegatie
B. Achterstelling van schuldvordering(en) overeen-gekomen tussen de junior en de senior
Afdeling 4. Afbakening van tenietgaansaccessoriteit t.a.v. andere leerstukken
Onderafdeling 1. Situering
Onderafdeling 2. Afbakening t.a.v. verval van een verbintenis/overeenkomst wegens wegvallen van het voorwerp
§ 1. Verval van een verbintenis/overeenkomst wegens wegvallen van het voorwerp
§ 2. Draagwijdte van de theorie van het verval wegens wegvallen van het voorwerp
§ 3. Toepassing op overeenkomsten tot vestiging van een accessoir recht
A. Pandovereenkomst
B. Overeenkomst tot vestiging van een erfdienstbaarheid of een hypotheekrecht
§ 4. Conclusie
Onderafdeling 3. Afbakening t.a.v. verval van een verbintenis/overeenkomst wegens wegvallen van de oorzaak
§ 1. Verval van een verbintenis/overeenkomst wegens wegvallen van de oorzaak
§ 2. Toepassing van de theorie van het verval wegens weg-vallen van de oorzaak op accessoire zekerheidsovereenkomsten (f)
§ 3. Toepassing op overeenkomsten tot creatie van een accessoir recht
§ 4. Conclusie

Hoofdstuk 3. Toepassingsvoorwaarde: het hoofdrecht is tenietgegaan
Afdeling 1. Voorwaarden gesteld aan het tenietgaan van het hoofdrecht
Onderafdeling 1. Het hoofdrecht moet zijn tenietgegaan
§ 1. De wijze van tenietgaan is in beginsel zonder belang
§ 2. Uitzondering: het hoofdrecht gaat teniet ingevolge de realisatie van het accessoir zekerheidsrecht
Onderafdeling 2. Het hoofdrecht moet volledig zijn tenietgegaan
§ 1. Ratio
§ 2. Quid bij gedeeltelijk tenietgaan van het hoofdrecht?
§ 3. Verdieping: volledig tenietgaan van het hoofdrecht bij accessoire zekerheidsrechten voor alle sommen
A. Ook accessoire zekerheidsrechten voor alle sommen zijn tenietgaansaccessoir
B. Wanneer is het hoofdrecht volledig tenietgegaan?
Onderafdeling 3. Het hoofdrecht moet definitief tenietgegaan zijn
§ 1. De gewaarborgde schuldvordering moet definitief tenietgegaan zijn
§ 2. Het heersend erf moet definitief zijn tenietgegaan
Afdeling 2. Situaties waarin het hoofdrecht niet tenietgegaan is
Onderafdeling 1. Situering
Onderafdeling 2. Het accessoir recht is op zelfstandige wijze tenietgegaan
Onderafdeling 3. Betaling met indeplaatsstelling
§ 1. Situering
§ 2. Het lot van de accessoire zekerheidsrechten
A. De accessoire zekerheidsrechten blijven bestaan
Onderafdeling 4. Verjaring van het hoofdrecht
§ 1. Algemeen
§ 2. Het hoofdrecht gaat niet teniet (nl/d)
A. De accessoire zekerheidsrechten gaan wel teniet (nl)
B. De accessoire zekerheidsrechten gaan niet teniet (d)
Onderafdeling 3. Aanneming (natrekking)
Afdeling 4. Draagwijdte van beschikkingsaccessoriteit
Hoofdstuk 3. Toepassingsvragen bij beschikkingsaccessoriteit
Afdeling 1. Kunnen bijgoederen het zelfstandig voorwerp van beschikkingshandelingen uitmaken?
Onderafdeling 1. Beschikkingshandelingen m.b.t. bijzaken
Onderafdeling 2. Beschikkingshandelingen m.b.t. bijrechten
§ 1. Traditionele leer
§ 2. Hier verdedigde opvatting
A. Inhoud
B. Toepassing
Afdeling 2. Wat is het lot van het accessoir zekerheidsrecht wanneer een gedeelte van de gewaarborgde schuldvordering(en) wordt overgedragen?
Onderafdeling 1. Situering en probleemstelling
Onderafdeling 2. Gaat een accessoir ‘alle sommen’-zekerheids-recht wel mee over bij gedeeltelijke overdracht?
Onderafdeling 3. Mede-eigendom op versus splitsing van het accessoir zekerheidsrecht
Afdeling 3. Is een afzonderlijk beslag op onroerende goederen door bestemming mogelijk? (b/f)
Hoofdstuk 4. Besluit beschikkingsaccessoriteit

DEEL III. TOEPASSINGSVOORWAARDEN VOOR ACCESSORITEIT
Titel I.Het voorliggen van een hoofdgoed en een accessorium (eerste voorwaarde)
Hoofdstuk 1. Noodzakelijke definiëring van het begrip ‘accessorium’
Hoofdstuk 2. Een accessorium is goederenrechtelijk zelfstandig
Afdeling 1. Goederenrechtelijke zelfstandigheid als algemeen kenmerk van accessoria
Afdeling 2. De goederenrechtelijke zelfstandigheid van lichamelijke accessoria
Onderafdeling 1. Lichamelijke accessoria (of ‘bijzaken’) zijn goederenrechtelijk zelfstandig
Onderafdeling 2. Bijzaken en bijzaakvorming versus bestanddelen en bestanddeelvorming
§ 1. Structuur van de bespreking
§ 2. Gevolgen van bestanddeelvorming
A. Statische en dynamische gevolgen, primaire en secundaire gevolgen
B. Dynamische gevolgen
C. Vergelijking met bijzaakvorming
§ 3. Voorwaarden voor bestanddeelvorming
A. Vaststelling: drie voorwaarden die terugkomen in de onderzochte rechtsstelsels
B. Eerste voorwaarde: een positieve verkeersopvatting (nl/d)
C. Tweede voorwaarde: een hechte fysieke verbinding
D. Derde voorwaarde: de bedoeling om op bestendige wijze te verbinden (b/d)
§ 4. Functies van bestanddeelvorming
A. Sterke gelijkenis met (functionele) accessoriteit
B. Verdieping: de beschermende functie van bestanddeelvorming
Afdeling 3. De goederenrechtelijke zelfstandigheid van onlichamelijke accessoria
Onderafdeling 1. Goederenrechtelijke zelfstandigheid als algemeen kenmerk van onlichamelijke accessoria
Onderafdeling 2. Goederenrechtelijke onzelfstandigheid bij onlichamelijke goederen
§ 1. Elementen die tot de normale inhoud van een recht behoren
A. Situering
B. Enkele voorbeelden
§ 2. Elementen die tot de inhoud van een recht worden gemaakt
A. Mogelijkheid tot conventionele toevoeging van bestanddelen
B. Enkele voorbeelden
§ 3. Modaliteiten van een recht
Hoofdstuk 3. Algemene kenmerken van accessoire rechten respectievelijk bijgoederen
Afdeling 1. Situering
Afdeling 2. Algemene kenmerken van accessoire rechten
Afdeling 3. Algemene kenmerken van bij goederen
Onderafdeling 1. Bijgoederen zijn ten dienste gesteld van hun hoofdgoed
§ 1. Het bijgoed streeft het doel van het hoofdgoed na
§ 2. Het doel van het hoofdgoed
Onderafdeling 2. Voorwaarden gesteld aan de tendienstestelling
§ 1. Bijzaken
A. Subjectieve voorwaarde
B. Objectieve voorwaarden
§ 2. Bijrechten
A. Probleemstelling
B. Voorwaarden gesteld aan de tendienstestelling
Titel II.De toepassing van accessoriteit werd niet uitgesloten (tweede voorwaarde)

DEEL IV. FUNCTIES VAN ACCESSORITEITINLEIDING
Titel I.De beschermende functie van accessoriteit
Hoofdstuk 1. Bescherming van de accessoire zekerheidssteller
Afdeling 1. Inhoud
Afdeling 2. Vergelijking met de bescherming bij de Sicherungsgrund-schuld
Onderafdeling 1. Algemeen
Onderafdeling 2. Bescherming tegen de initiële titularis van het grondpandrecht
Onderafdeling 3. Bescherming tegen latere verkrijgers van het grondpandrecht
Hoofdstuk 2. Bescherming van economische waarden
Hoofdstuk 3. Bescherming van het rechtmatig vertrouwen (‘rechtszekerheid’)
Titel II.De vereenvoudigende functie van accessoriteit

DEEL V. ALGEMENE CONCLUSIES
Titel I.Algemene beschouwingen
Titel II.Beantwoording van de onderzoeksvragen
Hoofdstuk 1. Eerste onderzoeksvraag
Hoofdstuk 2. Tweede onderzoeksvraag
Hoofdstuk 3. Derde onderzoeksvraag
Bibliografie
Trefwoordenregister