Als we dat hadden geweten

Tien jaar geleden werd de uitvoering van de WMO, de Jeugd- en de Participatiewet overgeheveld naar de gemeenten. ‘De grootste verbouwing van de verzorgingsstaat sinds het ontstaan ervan’. Vier ambities lagen ten grondslag aan deze grootscheepse verhuizing: integraal werken, nabijer zijn, meer ruimte voor zowel professionals als voor burgers.

Wat is er van deze ambities terecht gekomen? Hebben burgers die dat nodig hebben een betere ondersteuning gekregen? En zijn er ook nieuwe, onvoorziene ontwikkelingen in gang gezet? In interviews met negentien key players in het sociaal domein schetsen Piet-Hein Peeters en Marcel Ham een inspirerend beeld van een belangrijk maatschappelijk veld in beweging.

De conclusies zijn niet onverdeeld positief – er is nog steeds teveel afstand tussen overheid en kwetsbare burger, wijkteams lopen vast in de lokale bureaucratie en de landelijke overheid is een hindermacht – maar er zijn intrigerende nieuwe ontwikkelingen: de noodzaak om als gemeenten dwingend van elkaar te leren wordt gevoeld, de sociaal werker en de ervaringsdeskundige kregen meer positie, en burgerinitiatieven hebben de wind in de zeilen. Dat geeft grip voor de broodnodige verbetering van het lokaal sociaal domein.

Deze journalistieke verkenning is de enige evaluatie van de eerste tien jaar decentralisaties. Een toegankelijk geschreven en uiterst informatieve must read voor iedereen die het sociaal domein ter harte gaat.

Piet-Hein Peeters is journalist en schreef vijf jaar geleden met Jasper Loots het interviewboek Vijf jaar lokaal sociaal domein. Veel gedaan te weinig bereikt. Toen hij met het idee kwam een opvolger hiervan te maken, vond hij Marcel Ham, hoofdredacteur van het Tijdschrift van Sociale Vraagstukken en auteur en redacteur van diverse boeken, waaronder het recente en succesvolle Ouderen als oplossing, meteen bereid mee te doen.