Recht in beweging - 26ste VRG-Alumnidag 2019

Overzicht
Aansprakelijkheidsrecht 17
Herstel in natura: nieuwe tendensen in het contracten- en buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht
dr. Sébastien De Rey
Administratief recht 49
Activiteitencontracten en –convenanten, een casusbespreking van een contractueel beleidsinstrument in het omgevingsrecht
prof. Steven Lierman en dhr. Steven Verbeyst
Arbeidsrecht 71
Robots en arbeidsrecht: vragen voor het arbeidsrecht 4.0
dhr. Simon Taes en prof. Frank Hendrickx
Auteursrecht 91
Uitdagingen van artificiële intelligentie voor het auteursrecht
prof. em. Frank Gotzen en prof. Marie-Christine Janssens
Europees recht 111
The Eurozone – Looking Back, Looking Ahead
dhr. Paul Dermine
Familierecht 123
Familierecht: recente ontwikkelingen in het afstammingsrecht
prof. Ingrid Boone
Marktrecht 145
De strijd tegen de internationale illegale handel: een echte juridische uitdaging
prof. Bert Demarsin
Vennootschapsrecht 169
Besturen onder het nieuwe Wetboek van vennootschappen en verenigingen (WVV): wat verandert voor bestuurders van rechtspersonen?
prof. Marieke Wyckaert
Retorica 191
Welsprekendheid met de hulp van oude Grieken en moderne strafpleiters
dhr. Renaud Vercaemst
Contractenrecht 201
Chinees contractenrecht in een notendop
prof. em. Jacques Herbots
Internationaal privaatrecht 217
Internationaal privaatrecht na de Brexit: noodlanding of doorstart?
dhr. Michiel Poesen
Internationaal recht 237
Zeventig jaar NAVO: juridische kanttekeningen bij een bijzondere internationale organisatie
mevr. Anne Verhelst en prof. Jan Wouters
Mediarecht 257
Nieuwe Europese regels voor audiovisuele mediadiensten en videoplatforms: overzicht en vooruitblik op de omzetting in België
prof. Peggy Valcke, mevr. Valerie Verdoodt en mevr. Nadia Feci
Medisch recht 293
The Role of Belgium’s Euthanasia Law and Practice in Canadian Constitutional Litigation and Debate
prof. Trudo Lemmens
Kunst 317
Hoe hedendaagse kunst begrijpen?
mevr. Christiane Struyven
Maatschappelijke filosofie 347
Schept de wetenschap een nieuwe mens?
prof. em. Mark Eyskens
Woord vooraf 15
Herstel in natura: nieuwe tendensen in het contracten- en buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht 17
dr. Sébastien De Rey
Inleiding 19
I. Eerste tendens: van een elastische naar een engere begripsinvulling 21
§1. Rechtsherstel 24
§2. Schadeherstel 25
§3. Onderscheid tussen herstel in natura en andere nonpecuniaire remedies 27
II. Tweede tendens: van een louter buitencontractuele naar ook een
contractuele grondslag 29
§1. Aanvankelijk louter voor buitencontractuele schade 29
§2. Naderhand ook voor contractuele schade 31
III. Derde tendens: naar een primauteitsbeginsel (?) 33
§1. Toekenningsvoorwaarden en bewijs 33
§2. Hiërarchische verhouding tussen remedies 33
IV. Vierde tendens: herstel in natura door verschillende actoren 36
§1. Herstel in natura door de schuldenaar 37
§2. Herstel in natura door de schuldeiser of een derde 39
§3. Herstel in natura door de rechter 44
V. Slotbeschouwing 47
Activiteitencontracten en –convenanten, een casusbespreking van
een contractueel beleidsinstrument in het omgevingsrecht 49
prof. Steven Lierman en dhr. Steven Verbeyst
I. Inleiding: contractualisering van het overheidsbeleid 51
II. Redenen voor het falend eenzijdig overheidsbeleid 52
§1. Gewapende burger 52
§2. Regulerende staat 53
III. Evolutie naar een meerzijdig overheidsbeleid 54
IV. Beleidsovereenkomst op de snijlijn van publiek- en privaatrecht 58
§1. Wat is een beleidsovereenkomst 58
§2. Benoemde en onbenoemde beleidsovereenkomsten 59
V. Een casuspositie: activiteitencontracten en –convenanten in het voorontwerp van Vlaams Instrumentendecreet 63
§1. Maatschappelijke achtergrond en krachtlijnen 63
§2. Spanningsveld tussen publiekrecht en de privaatrecht 65
VI. Conclusie 70
Robots en arbeidsrecht: vragen voor het arbeidsrecht 4.0 71
dhr. Simon Taes en prof. Frank Hendrickx
I. Inleiding 71
II. Robotisering, de wereld van het werk en juridische regeling 72
III. De robot als hoogtechnologische machine 74
§1. De Machinerichtlijn 74
§2. Nieuwe technologieën en CAO nr. 93 76
IV. De robot als werkkracht en als collega 79
V. Robots, beslissingen en verantwoordelijkheden 81
§1. Aansprakelijkheid van de werknemer 81
§2. Aansprakelijkheid van de werkgever 83
VI. De robot als big (data) brother 85
§1. Geautomatiseerde besluitvorming 86
§2. Gegevensbescherming door ontwerp en door standaardinstellingen 88
VII. Besluit 89
Uitdagingen van artificiële intelligentie voor het auteursrecht 91
prof. em. Frank Gotzen en prof. Marie-Christine Janssens
I. Inleiding 93
§1. Wat bedoelen we met artificiële intelligentie? 93
§2. Verfijning van de probleemstelling binnen het auteursrecht 96
II. Een AI-systeem als maker 98
§1. AI in de enge betekenis (afhankelijk werkende AI-systemen) 98
§2. AI in de sterke betekenis (onafhankelijk werkende AGI systemen) 101
III. Een AI-systeem als inbreukmaker 105
§1. De inbreukvraag 105
§2. De vraag naar de aansprakelijkheid bij inbreuk 108
The Eurozone – Looking Back, Looking Ahead 111
dhr. Paul Dermine
I. Looking Back: Taking stock of a decade of reforms 113
§1. Crisis Management Measures 114
§2. Crisis Prevention 115
II. Looking Ahead – Completing the Economic and Monetary Union 117
§1. Finalizing the Banking Union 118
§2. Endowing the Eurozone with a budgetary capacity of its own 118
§3. Strengthening Eurozone governance 119
III. The Future of the Eurozone and the Risk-Reduction versus
Risk-Sharing Debate 120
Selected Bibliography 121
Familierecht: recente ontwikkelingen in het afstammingsrecht 123
prof. Ingrid Boone
I. Inleiding 125
II. Frauduleuze erkenning 125
§1. Inleiding 125
§2. Begrip “frauduleuze erkenning” 127
§3. Formaliteiten erkenning 128
§4. Preventieve, curatieve en repressieve maatregelen 129
III. Aanpassingen aan de rechtspraak van het Grondwettelijk Hof 131
§1. Inleiding 131
§2. Incestueuze afstammingsband 132
§3. Vertrekpunt vervaltermijn voor betwisting van het vaderschap door bloedverwant overleden vader 133
§4. Vertrekpunt vervaltermijn vordering tot betwisting erkenning 134
§6. Bezit van staat als grond van niet-ontvankelijkheid betwistingsvordering 137
III. Afstamming na medisch begeleide voortplanting 139
§1. De zaak voor de verwijzende rechter en de prejudiciële vragen 140
§2. Het oordeel van het Grondwettelijk Hof 140
§3. De verhouding tussen de afstammingsregels van het Burgerlijk Wetboek en de artikelen 27 en 56 wet medisch begeleide voortplanting 141
IV. Besluit 144
De strijd tegen de internationale illegale handel: een echte juridische uitdaging 145
prof. Bert Demarsin
I. Inleiding 147
II. Wat is illegale handel? – Een bondige poging tot definitie en conceptualisering 148
III. De juridische uitdaging van de strijd tegen de transnationale illegale handel 150
IV. De nood aan internationale coöperatie in de strijd tegen de transnationale illegale handel in cultuurgoederen: een illustratie 156
V. De nood aan internationale coöperatie in de strijd tegen de transnationale illegale handel in fauna en flora: een tweede illustratie 163
VI. Enkele afsluitende bedenkingen 167
Besturen onder het nieuwe Wetboek van vennootschappen en verenigingen (WVV): wat verandert voor bestuurders van rechtspersonen? 169
prof. Marieke Wyckaert
I. Inleiding: een nieuw WVV – nieuw recht? 171
II. De bestuurder (in de BV, de CV en de NV) en zijn statuut 172
III. De bestuurder en zijn benoeming 173
IV. De bestuurder en zijn vergoeding 173
V. De bestuurder-rechtspersoon en zijn vaste vertegenwoordiger 174
VI. De bestuurder en zijn ontslag 176
VII. De bestuurder en de organisatie van het bestuur 177
VIII. De bestuurders zijn organen van de vennootschap 183
IX. De bestuurder en zijn belangenconflicten 183
X. De bestuurder en zijn opdracht 184
XI. De bestuurder en zijn aansprakelijkheid 185
Welsprekendheid met de hulp van oude Grieken en moderne strafpleiters 191
dhr. Renaud Vercaemst
Chinees contractenrecht in een notendop 201
prof. em. Jacques Herbots
Inleiding 203
I. Historische schets 203
§1. Het keizerrijk 204
§2. De zwanenzang 205
§3. De republiek 205
§4. De Volksrepubliek 206
§5. De hervormingen van Deng Xiaoping 206
II. De wet op de contracten van 15 maart 1999 206
§1. De drie pilaren van de overgangsperiode 206
§2. De algemene beginselen van het burgerlijk recht 207
§3. De Hetong Fa 207
§4. Evaluatie 208
III. Het aparte juridische systeem van Hong Kong en Macao 209
§1. Hong Kong 209
§2. Macao 210
IV. De grondbeginselen van het contractenrecht 210
§1. Collectief belang 210
§2. De contractsvrijheid 211
§3. Pacta sunt servanda 211
§4. De Goede Trouw 211
§5. De openbare orde 212
V. De eigendom van de grond 212
§1. Openbare eigendom van de grond 212
§2. Eigendom gecodificeerd 213
§3. Grondgebruiksrecht 213
VI. De interpretaties van het Hoogste Volksgerecht 213
§1. Hoogste Volksgerecht 213
§2. De imprevisie leer 214
Besluit 214
Internationaal privaatrecht na de Brexit: noodlanding of doorstart? 217
dhr. Michiel Poesen
I. Context 219
II. Het huidige EU IPR kader 220
II. Noodlanding: harde Brexit 222
§1. Werking in de tijd van de IPR instrumenten 223
§2. Toepassing van oudere verdragen? 224
III. De ontwerptekst van het terugtrekkingsakkoord 226
IV. Doorstart: toekomstperspectieven voor het Europees IPR na de Brexit 227
§1. Nabootsing van het huidige kader 229
§2. Globale samenwerking binnen de HCCH 231
§3. Unilaterale implementatie van het EU wetsconflictenrecht 232
§4. Internationale handelsrechtbanken en arbitrage: een hypotheek op de slaagkansen van een doorstart? 233
V. Conclusie 234
Zeventig jaar NAVO: juridische kanttekeningen bij een bijzondere
internationale organisatie 237
mevr. Anne Verhelst en prof. Jan Wouters
I. Inleiding 239
II. Totstandkoming van het Noord-Atlantisch Verdrag 240
§1. Historische context 240
§2. De onderhandeling van het Verdrag 242
§3. Juridische basisdocumenten 244
III. Bijzonderheden aan het Noord-Atlantisch Verdrag 246
§1. Algemeen 246
§2. Bevoegdheden 247
§3. Organen 249
§4. Lidmaatschap 251
IV. Slotbeschouwingen 255
Nieuwe Europese regels voor audiovisuele mediadiensten en videoplatforms: overzicht en vooruitblik op de omzetting in België 257
prof. Peggy Valcke, mevr. Valerie Verdoodt en mevr. Nadia Feci
I. Inleiding 259
II. Uitbreiding toepassingsgebied 261
§1. ‘Audiovisuele mediadienst’ en ‘programma’ 261
§2. Videoplatforms 263
§3. Onlinespelen en live streaming 269
III. Bevordering Europese audiovisuele producties 271
IV. Bescherming van menselijke waardigheid 273
V. Betere bescherming van minderjarigen 274
VI. Commerciële communicatie 276
§1. Commerciële onderbrekingen 276
§2. Productplaatsing 277
§3. Sponsoring 278
VII. Oorspronglandbeginsel 278
§1. Sterker oorspronglandbeginsel 278
§2. Videoplatforms en vestiging van jurisdictie 280
VIII. Transparantie van media-eigendom 281
IX. Toegankelijkheid voor personen met een handicap 282
X. Mediageletterdheid 283
XI. Onafhankelijkheid van de reguleringsinstanties voor de audiovisuele sector 284
§1. Invulling onafhankelijkheidsvereiste 284
§2. ERGA 285
XII. Slotbeschouwing 286
XIII. Bibliografie 286
The Role of Belgium’s Euthanasia Law and Practice in Canadian Constitutional Litigation and Debate 293
prof. Trudo Lemmens
I. Introduction 295
II. Belgian Evidence in the Carter Cases and in Subsequent Public Debate 297
§1. The Carter Case and the Belgian evidence. 297
§2. The Belgian Evidence in the Public and Academic Debate
Following Carter 300
III. Potential Developments of the New Canadian Law on Medical Assistance in Dying and the Role of Belgian Evidence 302
§1. Canada’s MAID Law 302
§2. The Council of Canadian Academies Expert Panel Study of the International Evidence 303
§3. Ongoing Court challenges to Canada’s End-of-Life focused
MAID law 304
§4. The Constitutional Justification of the Restriction of Individual Rights and the Role of Belgian and Dutch evidence 305
§5. How the Belgian and Dutch evidence will play a different and more crucial role in the ongoing court challenges 306
IV. Evidence of the Evolving Belgian (and Dutch) Euthanasia Practice and the Broad Societal Goals and Values of Canada’s MAID law. 308
§1. The Complexity of the Evidence 308
§2. The Belgian and Dutch Euthanasia Laws: Access to MAID based on vague access criteria evaluated by physicians with large discretionary power. 309
§3. Significant Developments in the Belgian and Dutch Practice 312
§4. Relevance of recent developments in Belgium and the Netherlands for the constitutional assessment of the reasonableness of the Canadian end-of-life restriction. 314
V. Conclusion 316
Hoe hedendaagse kunst begrijpen? 317
mevr. Christiane Struyven
I. Waarom is hedendaagse kunst zo moeilijk leesbaar geworden? 319
§1. De avant-garde kunst 1905-1945 verwerpt de “klassieke voorstelling” 319
§2. Vanaf 1945 wordt kunst abstract, die de “voorstelling” verwerpt 319
§3. Vanaf 1955 volgt kunst een nieuwe beeldcultuur 320
II. Panorama van 10 sterkunstenaars 2000-2018 320
§1. Ai Weiwei (°China 1957) – Politiek activistische kunst 320
§2. Mona Hatoum (Libanon ° 1952) – Sculpturen en installaties 324
§3. Mark Bradford (° 1961 USA) – Monumentale stadslandschappen 327
§4. Julie Mehretu (°1970 Ethiopië) – Globalisering versus nationalisme 329
§5. Peter Doig (1959, Schotland) – Magische realistische landschappen 331
§6. Banksy (° 1974, UK) – Politiek geïnspireerde street-art 333
§7. Wolfgang Tillmans (°1968 Duitsland) – Vernieuwende fotografie 336
§8. Damien Hirst (°Bristol 1965) – Young British Artists 338
§9. Marina Abramovic (Belgrado 1946) – Performance art 341
§10. Kimsooja (Zuid-Korea 1957) – Installaties rond oosterse transcendentie 342
III. Bedenking 344
Bibliografie 345
Schept de wetenschap een nieuwe mens? 347
Prof. em. Mark Eyskens
De BINC revolutie 349
Disruptie en ethiek 353
Transhumanisme en de nieuwe mens 356
De betere mens of homo humanior 357
De schaduwen van de vooruitgang. 358
Meliorisme 359