Beijing gloeit nog na. Overal getuigen de billboards en de etalages van het grootse evenement dat China onlangs definitief op de kaart zette: de Olympische spelen. De Wangfujing, de grootste winkelstraat van de hoofdstad, onderscheidt zich geen meter van enkele andere metropool. De ‘global brands’ hebben ook hier alle ruimte van de wereld gekregen. Fuji, Boss en vooral veel Nike. Maar overal straalt nog de leus van de voorbije spelen: One World, One Dream.
Ik ben in de aanloop van een handelsmissie naar Noord-Korea en wacht op mijn mede reisgenoten. Aanstaande dinsdag trek ik mee met hen mee naar de laatste communistische dictatuur. Een groepje ondernemers en consultants gaat haar licht op steken over de mogelijkheden van handel en outsourcing. Voor straks als ook daar een nieuwe wind gaat waaien. Wie mijn missiegenoten zijn, weet ik niet. Anonimiteit is voorwaarde omdat imagobeschadiging van mensen en bedrijven op de loer licht.
De afgelopen weken was er in de politieke kringen van Nederland heibel ontstaan over dit bezoek. Ascher, wethouder in Amsterdam, vond het niet kunnen, zo’n missie naar een dictatoriaal land, waarop de Kamer van Koophandel van die stad zich onmiddellijk terugtrok. Kamervragen werden gesteld en de Volkskrant opende vorige week een discussie over de ethische dimensie van de Nederland-Koreaanse handelsbetrekkingen. Het had niet veel gescheeld of de staat (lees: de PvdA) had ons verboden om naar een dictatuur te reizen.
Wat bezielt deze en andere mensen om hun heil en geluk in den vreemde te zoeken, al pionierend en ondernemend het onbekende op te zoeken met achterlating van het comfort van wat vertrouwd is? Het zullen ongetwijfeld de verlokkingen van rijkdom zijn die de adrenaline en het testosteron doen stromen. Maar is dat een voldoende verklaring? Je zou zeggen, rond je HBO af, verlies je wilde haren, zoek een partner, maak 1,8 kind, regel je ‘work/life balance’, een 4x4 baan, droom van je tweekapper en wees gelukkig. Ik vermoed dat er meer aan de hand is dan geld alleen en wil het geheim ontsluieren op de plek zelf ver in Azië, in het kielzog van de gelukszoekers zelf. Let wel, op mijn menu staan geen Boeddha, geen Confucius en geen Tao, maar het platte geluk van Hollandse ondernemers.
De taxichauffeur moet twee keer de weg vragen maar dan stopt hij voor een ouder flatgebouw. De straat is erg Chinees, veel restaurants, winkeltjes en rode lampionnen. Ik aarzel want ik had de Kamer van Koophandel van de Benelux in een van de vele majestueuze glazen paleizen aan een van de zeven ringwegen verwacht en niet in een volkse buurt. Maar de chauffeur wappert gedecideerd met zijn hand en knikt heftig lachend met zijn hoofd. Ik vertrouw er maar weer op. Niet geluk maar vertrouwen is een keuze. In Nederland had ik al contacten gelegd met deze voorpost van de Hollandse mondialisering.
"Goede morgen," leuk je te zien. Een rijzige, slanke jonge vrouw loopt op mij af. "Jij bent Joep Schrijvers. Ik ben Annemarie Dijkman."
Het kantoor van Benchamb, zoals de Beijinese KvK heet, telt drie kamers, een aantal bureaus en vooral een Senseo-apparaat. Overal liggen dossiers. Drie jonge studenten, stagiaires, werken achter hun computers.
"Ja," legt de vrouw mij uit, "we zijn een non profit organisatie. En dit kantoor geeft een goede value for money. En het is hier een vreselijk leuk Chinees buurtje."
Bij het kopje Senseo-koffie, dat me wordt aangeboden alsof het de duurste champagne betreft, vertelt ze me over deze voorpost, die hier sinds 2005 operationeel is.
"In 2001 hebben grote ondernemingen van de Benelux een Kamer van Koophandel opgericht in Sjanghai en een paar jaar later hier in Beijing. Er is veel behoefte om ervaringen uit te wisselen, om aan knowledge trransfer te doen. Ook koppelen we bedrijven aan elkaar. Want de mogelijkheden om elkaar hier in Beijing te ontmoeten zijn beperkt. Je hebt wel de Nederlandse Vereniging maar die sociaal gericht en erg breed. Vandaar nu een KvK."
Op de tafel staan de boodschappen die ik heb meegenomen. Want zaken doen in China mag dan nog zo opwindend zijn en het geluk van de avonturiers nog zo verleidelijk, uiteindelijk draait alles om Hollandse ontbijtkoek, stroopwafels, drop en Senseo-koffie.
"We doen verschillende activiteiten", vervolgt ze haar uitleg, "zo organiseren we meerdere malen per maand bijeenkomsten voor small enterprises, young professionals en ondernemers. De bijeenkomsten zijn doorgaans inhoudelijk zoals vanmiddag. Straks komen twee mensen spreken over hun strategie in China en wat er van terecht is gekomen. Een andere keer organiseren we dan weer een bijeenkomst over wet- en regelgeving zoals het arbeidsrecht. Die verandert vaak, is soms vaag en veel mensen zijn natuurlijk niet vloeiend in het chinees. Ook hebben we voor de ondernemers regelmatig een borrel zodat ze kunnen netwerken. En laatst hadden we een event voor jonge professionals georganiseerd over job hopping. Daar komen dan tussen de zestig en zeventig mensen op af."
Ik luister braaf, waarom ben ik toch altijd die eeuwige student?, Het schiet door me heen dat een avontuur altijd ergens moet beginnen. Bij de een is dat een ontmoeting met een vreemde dame, bij de ander een botsing op een station en bij weer en ander een bezoekje aan een KvK in China.
"Een andere doelgroep van ons zijn de speciale delegaties. Dus groepen uit Nederland die hierheen komen om hun licht op te steken. Laatst hadden we een missie uit Zuid-Holland en we zorgen er dan voor dat de ondernemers, ambtenaren en politici met anderen in contact komen. En wie als zelfstandig individu in China aan de slag wil is bij ons ook welkom voor verwijzing en advies."
Ik neem een slokje van mijn senseo, dat inmiddels een belangrijke verwijzing naar het vaderland is geworden.
"Iets anders, heb je zin om vanmiddag op de meeting te komen. Dan kun je allerlei mensen ontmoeten. Een van hen is genomineerd als zakenvrouw van het jaar, Joke van der Ven heet ze. Zij is van brieven op bestelling en gaat daarmee de Chinese markt op."
Ik knik.
China lokt en roept. Alles gaat hier tien keer sneller, tien keer meer en tien keer goedkoper, zou de Nederlandse architect John van de Water van Nextarchitects ons die middag vertellen. Maar zover was het nog niet. Eerst nog een wandeling door het Chinese wijkje naar die hoge toren naar de vijftigste verdieping waar me een prachtig uitzicht over de stad was beloofd. Vergis ik me of loop ik al sneller dan normaal? Het geluk achterna?
(NB. Wie naar China komt en zijn zakelijk licht wil opsteken is er de kamer van Koophandel van de Benelux. Een aanrader! Adres: beijing@bencham.org of op www.bencham.org)
Over Joep Schrijvers
Joep Schrijvers doet onderzoek naar westerse advies- en lesboeken voor vorsten, bestuurders en managers van Homerus tot Covey. Hij is schrijver van succesvolle, kritische boeken en artikelen over management, mens en maatschappij.